Het maatje worden van je patiënt

‘Zoveel rook ik niet, hoor dokter. En dat ik een beetje zwaar ben, zit bij ons in de familie. Ons bloed houdt vet vast. Maar ik voel me eigenlijk best goed!’, mompelt Ververs onwillig nadat huisarts Philips heeft opgesomd wat zijn diverse gemeten waarden zijn. ‘Gelukkig maar, meneer Ververs!’, zegt Philips vrolijk. ‘Ik hoop ook dat u zich goed blíjft voelen, want ik gun u uw sigaretjes en tussendoortjes van harte! Maar het is wel goed als u weet wat diabetes in combinatie met uw andere risicofactoren betekent voor uw kans op een hart- of vaatziekte.’ Philips pakt de risicotabel erbij en laat Ververs zien dat met zijn huidige leefstijl zijn tienjaarsrisico op overlijden aan HVZ bijna twintig procent is. ‘U moet het zelf weten, maar u kunt zelf zien hoeveel uw risico zou verminderen als u alleen maar zou stoppen met roken.’

‘Die paar sigaretjes zullen heus zo’n vaart niet lopen, dokter.’ ‘Zou u niet een paar weken willen bijhouden hoeveel u per dag rookt en op welke momenten? Ik zou het fijn vinden als u me daar over twee weken over wilt komen vertellen.’

Twee weken later komt Ververs terug met een keurig lijstje. ‘Meestal valt het wel mee met dat roken van mij, ziet u wel, dokter?’ Philips ziet dat Ververs op ‘normale’ dagen zo’n vijftien sigaretten rookt, maar dat er twee tot drie keer per week forse uitschieters zijn. ‘Zijn dat je avondjes uit?’, vraagt ze. ‘Ja, als ik ga bowlen en bij de klaverjasavondjes met mijn buren rook ik wel wat meer. Eigenlijk heb je dat zelf niet zo in de gaten. Je denkt dat je maar vijftien sigaretten per dag rookt, maar als je het over de week heen middelt zijn het er wel twintig.’ ‘Heb je de ochtend na zo’n avond stappen nooit last van kortademigheid?’ Ververs schokschoudert. ‘Ja, dan ben ik altijd wel een beetje brak. Ook doordat er dan wel es wat te veel pilsjes naar binnen gaan.’ Philips onderdrukt een glimlach. ‘Denk je dat je leven veel ongezelliger zou worden als je op die avondjes niet meer zou roken?’ ‘Pfff, dokter… daggutwel! Al die jongens roken, hoor. Ik heb echt geen zin om daar een beetje chagrijnig naar te gaan zitten kijken. Dan maar een beetje hoesten, ’s morgens.’ ‘Dus je hebt er wel last van, als je op zo’n avond te veel rookt?’ ‘Nou ja, best is het natuurlijk niet. Dat weet ik heus wel. Maar op zo’n avond denk ik daar niet aan.’ ‘Zouden je vrienden het ongezellig vinden als je niet meer zou roken?’ ‘Tuurlijk niet. Ik denk dat ze zelfs wel een beetje jaloers op me zouden zijn.’ ‘Dus je rookt alleen omdat je het zélf zo gezellig vindt?’ ‘Ja. Stom eigenlijk…’

‘Dokter, ik heb er nog eens over nagedacht, maar eigenlijk wil ik wel eens van dat roken af. Wat kan ik dan het beste doen? Van die pleisters nemen?’ ‘Het is hartstikke goed van je dat je wilt stoppen! Maar je kunt dat het best eerst goed voorbereiden, want stoppen met roken is echt lastig. We zullen je daar in de praktijk graag bij helpen. Zullen we samen bespreken wat voor jou moeilijke momenten zullen worden en hoe je daar dan het best mee kunt omgaan? En ook hoe je jezelf tussentijds kunt belonen als het lukt? Dan spreken we ook een datum af waarop je zult stoppen, of, als dat beter bij je past, om het roken langzaam af te bouwen. Op die manier is de kans het grootst dat je stoppoging ook echt lukt!’