Internet en informatie

Met dit boekje beoogt Patrick Jansen de ‘leek’ te helpen bij het zoeken naar medische informatie op internet. Ik heb gemengde gevoelens over de vraag of hij daarin geslaagd is. Het is niet duidelijk op welk publiek de auteur mikt. Soms denkt de auteur dat gebruikers er niets van begrijpen en andere keren neemt hij de lezer zeer serieus en legt hij eigenlijk te weinig uit. Het boekje is voor een belangrijke deel een recept om mensen te leren zoeken op internet. De auteur introduceert de ‘Booleaanse operatoren’: gereedschappen om woorden te filteren en te zoeken op velden. Hoe kies je zoektermen? Wat zijn de effecten van verschillende zoektermen en hoe combineer je ze? Wat is de invloed van de zoekmachine op de resultaten van het zoekproces? Dat is heel nuttig voor de beginnende Googlelaar, maar weinig specifiek voor het zoeken naar medische informatie. De vuistregels waarop de auteur hamert zijn: transparantie (wie is verantwoordelijk voor de informatie), onafhankelijkheid (waarom is deze website er, wie heeft er belang bij en hoe), toegankelijkheid (leesbaar, begrijpelijk, goed gestructureerd, van toepassing op de doelgroep) en actualiteit (hoe oud is de gepresenteerde informatie. Dit illustreert hij aan de hand van een aantal voorbeelden. De hierboven genoemde algemene zaken bestrijken ongeveer 20% van de inhoud. Vervolgens bespreekt hij een aantal voorbeelden van zoekprocessen verdeeld over verschillende onderwerpen, zoals gezondheidsinformatie, informatie over specifieke klachten, diagnoses en behandelingen. Hij sluit het boek af met een hoofdstukje over internetconsultatie. Dit hoofdstuk doet weinig recht aan de goede initiatieven die huisartsen hebben ontplooid de laatste jaren, ook buiten BSL en het NHG. In de voorbeelden in de verschillende hoofdstukken is de auteur vrij praktisch te werk gegaan. Hij neemt een concreet onderwerp bij de kop en laat dan zien wat je krijgt als je vervolgens gaat zoeken. Praktisch en toegankelijk, maar niet objectief. Gelukkig is de auteur niet betweterig in de zin dat hij moralistisch de lezer voorhoudt wat hij moet doen. De aandacht voor het onderzoeken van de kwaliteit van gevonden informatie en de regels die doorvoor aangegeven worden, is terecht. Hij wijst dan ook nadrukkelijk op de mogelijke eenzijdigheid van de informatie van farmaceutische industrieën. Wat jammer is dat de auteur één element van controle minder expliciet uit de verf laat komen, en wel dat het altijd verstandig is meerdere bronnen te raadplegen en die onderling te vergelijken. Als we dit boekje met een kookboek zouden vergelijken, dan zou je kunnen stellen dat het vooral een aantal recepten biedt waarmee je goede maaltijden kan bereiden, maar dat het wat te weinig biedt om echt te leren koken. Marieke van Schie, met dank aan Ton Akkerman