Een Amerikaans Woudschoten

Toen in 1969 ‘huisartsgeneeskunde’ in de USA als specialisme werd erkend, stonden sociaal-geneeskundige hervormingen hoog op de politieke agenda. De toegankelijkheid van de gezondheidszorg moest voor iedereen gegarandeerd zijn en huisartsen zagen zichzelf in de positie van eerstelijnsarts. Vanaf de zeventiger jaren keerde het tij, waardoor er in de USA een zekere spanning bestaat tussen ‘family practice’, de huisartspraktijk als sociaal-geneeskundige en maatschappelijke geïnspireerde hervormingsbeweging, en ‘family medicine’ als één van de erkende en goed af te grenzen specialismen. Huisartsen moeten om hun klandizie te werven concurreren – met hun specialistische collega's. Een aantal van die specialismen, met name de interne geneeskunde, de kindergeneeskunde, de obstetrie en de psychiatrie, claimt ‘primary care’ ook als werkterrein. Aan de universiteiten moest een plaats bevochten worden op de andere specialismen. Tientallen jaren heeft de American Medical Association gewaarschuwd voor de verandering die ‘socialistische’ geneeskunde zou brengen en bestempelde die als een Britse mislukking en een communistisch complot. Veel erger is wat nu gebeurt: de draconische inbreuk van een geïndustrialiseerde geneeskunde op vrije artsenkeus en op de privacy van mensen. Amerikaanse huisartsen weten van de kwetsbaarheid van mensen, van gezinnen en van de gemeenschap. Maar ze spreken ook onverbloemd over macht, machtsongelijkheid en machtsmisbruik. In de VS werd aangetoond dat discontinuïteit van zorg leidt tot hogere kosten, meer diagnostiek, meer ziekenhuisopnames en tot meer defensief handelen door artsen. Veertig miljoen mensen zijn in de VS niet verzekerd voor ziektekosten. Voor hen is continuïteit van zorg überhaupt niet gegarandeerd. Maar wie een baan heeft moet soms van verzekering en van arts veranderen omdat die verzekering de werkgever meer voordeel biedt. Om tijdens de visiedagen van NHG en LHV goed beslagen ten ijs te komen is het zinvol in deze H&W te lezen hoe de mythe van ons eigen Woudschoten tot stand kwam en op een vrije middag ook te lezen wat de Amerikaanse huisartsen over het vak te zeggen hebben. (GW)