Cycluspatronen in de puberteit

De menstruele cyclus is in de puberteit vaak onregelmatig en in het algemeen wordt ervan uitgegaan dat dit bij de normale ontwikkeling hoort. De vraag is of dit terecht is. Bij een deel van de meisjes met een onregelmatige cyclus blijkt er later een fertiliteitsprobleem op te treden. In een grootschalig onderzoek onder 2480 meisjes van 15 tot 18 jaar, het POMP-onderzoek, is nagegaan wat de voorspellende waarde is van het cycluspatroon, van hormoonspiegels en van echoscopie van de eierstokken op 15-jarige leeftijd voor het bestaan van een verstoord cycluspatroon op 18-jarige leeftijd. Bij de basismeting van het cohort -uiteindelijk 2248 meiden – was de verdeling van het cycluspatroon als volgt: 5,9%: premenarche, 5,7% &lt 6 maanden na de menarche, 62% regelmatige cyclus, 11% OAC-gebruik, 4% oligomenorroe, 0,8% polymenorroe. Drie jaar na de menarche had slechts 6% nog een onregelmatige cyclus, de helft daarvan had een oligomenorroe. Een oligomenorroe kan wijzen op het bestaan van het polycysteus-ovarium-syndroom (PCOS), dat gepaard gaat met verminderde vruchtbaarheid. Hirsutisme, acne en obesitas kunnen in het kader van een PCOS optreden. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat alleen een onregelmatige menstruatie vlak na de menarche die gepaard gaat met obesitas, voorspellend is voor oligomenorroe op 18-jarige leeftijd. De aanbeveling in het proefschrift aan huisartsen om meisjes met klachten over oligomenorroe alvast voor te lichten over hun toegenomen kans op fertiliteitsproblemen later, lijkt op zijn zachtst gezegd voorbarig. Onnodige ongerustheid zaaien is nu niet direct des huisarts'. De auteur geeft zelf al aan dat het nog niet vaststaat in hoeverre oligomenorroe op 18-jarige leeftijd het bestaan van PCOS op latere leeftijd, met de daaraan gekoppelde fertiliteitsproblemen, voorspelt. Een andere beperking van het onderzoek is dat een groot deel van de onderzoekspopulatie na drie jaar aan de pil bleek te zijn; over het eigen cycluspatroon valt dan weinig meer te zeggen. Verder betrof het alleen meiden van West-Europese origine.