Therapie van hypertensie bij vrouwen van verschillende rassen

Doel

Nagaan van het nut van behandeling van hypertensie bij vrouwen varieert met de leeftijd of de afkomst.

Methode

Er werd op standaardwijze naar gerandomiseerde studies gezocht. De belangrijkste uitkomstmaten waren cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit.

Resultaten

Bij vrouwen van 55 jaar en ouder (90% blanke ras) resulteert behandeling van verhoogde bloeddruk in een reductie van 38% van het risico op fatale en niet-fatale CVA's (95%-BI 27-47%, NNT per 5 jaar = 78), en een reductie van 25% van fatale en niet-fatale cardiovasculaire ‘events’ (95%-BI 17-33%, NNT5j = 58) en een reductie van 17% van de cardiovasculaire mortaliteit (95%-BI 3-29%, NNT5j = 282). Bij vrouwen van 30-54 jaar (79% blanke ras) resulteert behandeling van verhoogde bloeddruk in een reductie van 41% van het risico op fatale en niet-fatale CVA's (95%-BI 8-63%, NNT5j = 264) en een reductie van 27% van fatale en niet-fatale cardiovasculaire ‘events’ (95%-BI 4-44%, NNT5j = 259). Behandeling van verhoogde bloeddruk bij Afro-Amerikaanse vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 52 jaar reduceerde het risico op fatale en niet-fatale CVA's met 53% (95%-BI 29-69%, NNT5j = 39), fatale en niet-fatale cardiovasculaire ‘events’ met 45% (95%-BI 18-63%, NNT5j=21), fatale en niet-fatale coronaire accidenten met 33% (95%-BI 6-52%, NNT5j = 48), en ‘all cause’ mortaliteit met 34% (95%-BI 14-49%, NNT5j = 32). Analyses van blanke vrouwen van 30-54 jaar toonden geen enkel statistisch significant behandelingseffect.

Conclusie reviewers

Behandeling van verhoogde bloeddruk vermindert het relatieve en absolute risico op cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit bij vrouwen van 55 jaar en ouder en bij Afro-Amerikaanse vrouwen van alle leeftijden. Hoewel de relatieve risicoreducties voor CVA's en cardiovasculaire ‘events’ in jongere en oudere vrouwen gelijk zijn, is de NNT voor jongere vrouwen minstens 4 keer zo groot. De beslissing om jongere blanke vrouwen te behandelen voor verhoogde bloeddruk moet worden genomen op grond van het individuele absolute risico op hart- en vaatziekten van de betreffende vrouw en dus niet op grond van de bloeddruk alleen.

Commentaar

Een meta-analyse naar het effect van antihypertensieve behandeling bij vrouwen werd al eerder gedaan, maar nu onderzochten Quan et al. of het effect van medicamenteuze behandeling van verhoogde bloeddruk verschillend is voor jongere en oudere vrouwen en voor blanke en Afro-Amerikaanse vrouwen. Er zijn weinig bloeddruk-trials waarin jonge vrouwen zijn opgenomen, net zoals er weinig zijn met Afro-Amerikaanse vrouwen. Wat betreft de jongeren berusten de resultaten van deze meta-analyse op 4250/4250 (onderzoeksgroep/referentiegroep) vrouwen, voornamelijk uit het MRC-onderzoek uit 1985 en voor de Afro-Amerikaanse op 1600/1600 vrouwen, voornamelijk uit het HDFP-onderzoek uit 1979. Al met al toch nog behoorlijke aantallen die de door de onderzoekers getrokken conclusies wel verantwoord maken. De meta-analyse is zorgvuldig verricht. Afro-Amerikaanse vrouwen hebben gemiddeld meer baat bij behandeling van hypertensie dan blanke vrouwen. Oudere vrouwen hebben meer baat bij behandeling dan jongere. Bij vrouwen jonger dan 55 jaar zijn de behandelingsresultaten statistisch niet significant. Door de kleine aantallen was het helaas niet mogelijk om de effecten van behandeling voor jongere en de oudere Afro-Amerikaanse vrouwen apart te analyseren.

Voor de huisarts is van belang om jonge blanke vrouwen met verhoogde bloeddruk niet te snel behandelen, omdat het effect in gerandomiseerd onderzoek niet goed is aangetoond. Bij oudere en Afro-Amerikaanse vrouwen is het gunstige behandelingseffect wel wetenschappelijk onderbouwd. Bij deze resultaten sluit goed aan dat in de NHG-Standaard Hypertensie voor jongere vrouwen een hogere grenswaarde voor medicamenteuze behandeling wordt gehanteerd, maar dat dit voor Afro-Europese vrouwen waarschijnlijk ten onrechte is, wordt alleen onopvallend in een noot vermeld. 1

In de recent gepubliceerde bloeddruk-richtlijn van het CBO is individuele risicoprofilering belangrijker geworden. 2 Leeftijd en geslacht, samen met andere risicofactoren, gaan in hoge mate bepalen bij welke bloeddrukwaarde medicamenteuze behandeling wordt aanbevolen. Ook in deze richtlijn is etniciteit niet duidelijk opgenomen in het schema voor risicoprofilering, wel wordt het besproken in een aparte paragraaf. In de te verwachten herziening van de NHG-Standaard zal goeddeels de nieuwe CBO-richtlijn bloeddruk worden gevolgd. Hiermee wordt dus meer recht gedaan aan verschillen in effectiviteit van behandeling tussen subgroepen dan voorheen. Het is duidelijk dat ook ethniciteit bij de risicoprofilering een rol zou moeten te spelen. 3 Deze meta-analyse ondersteunt het belang hiervan.