Zink in plaats van ferritine

Hoewel het idee dat moeheid niets met anemie te maken heeft inmiddels wel is doorgedrongen, blijft een Hb-bepaling een veel aangevraagde test. Bij een microcytaire anemie is het gebruikelijk een ferritinebepaling aan te vragen (of met met de behandeling te beginnen natuurlijk). Zeker in populaties met een hoge prevalentie van thalassemieën zul je dan nogal eens fout zitten. De verhouding van zinkprotoporfyrine (ZPP) ten opzichte van het heme in de erytrocyt verandert bij ijzergebrek. Het ZPP (in mol/mmol heme) kan volgens Harthoorn-Lasthuizen, hematoloog in Den Bosch, gemakkelijk en goedkoop worden gemeten. 1 Zij promoveerde recent op een aantal onderzoeken naar het onderscheidend vermogen van ZPP in verschillende patiëntengroepen. De combinatie van ZPP en het ‘MCV’ bleek een prima discriminerend vermogen om patiënten met een ijzergebreksanemie te onderscheiden van mensen met een thalassemie. In een andere groep van 420 patiënten die door huisartsen of specialisten (geen internisten) geprikt werden, was er een sensitiviteit van 84%. De specificiteit was betrekkelijk laag (43%). De prevalentie van anemie in deze groep was overigens bijzonder hoog (33%). Op grond van haar onderzoek, ook bij bloeddonoren, patiënten met een anemie bij een chronische ziekte en zwangeren, stelt de auteur een beslisboom voor, waarbij het ZPP bij een microcytaire anemie het verdere beleid bepaalt:

• normaal: dan verder onderzoek (mogelijk thalassemie);
• >188 betekent een ijzergebreksanemie en dus het geven van ijzer;

In het Diagnostisch Kompas komt de hele bepaling, die toch al tientallen jaren zou bestaan, niet voor. Het lijkt me de moeite van verder onderzoek in de huisartspraktijk waard. (JZ)