Praktijk

Haaruitval is een veelvoorkomende klacht in de huisartsen­praktijk, vaak veroorzaakt door alopecia androgenetica en alopecia areata. Diffuus haaruitval (alopecia diffusa) door telogeen effluvium is minder bekend, terwijl dit de meest voorkomende oorzaak van diffuus haarverlies is. Veel huisartsen ervaren haarziekten als diagnostisch en therapeutisch uitdagend en zitten vaak zelf met de handen in het haar. In dit artikel bespreken we de achtergrond en de diagnostische en therapeutische mogelijkheden voor de huisarts bij deze vorm van haarverlies.

Chronische jeuk is een veelvoorkomend probleem met diverse oorzaken, zoals huidaandoeningen, interne ziekten, neurologische of psychiatrische aandoeningen, en (genees-)middelengebruik. Een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek zijn essentieel om de oorzaak te achterhalen. Wanneer geen oorzaak gevonden wordt, spreken we van chronische jeuk van onbekende origine. Dit artikel bespreekt oorzaken, diagnostische aanpak en behandelopties, met een focus op chronische jeuk zonder bekende oorzaak.

Steeds meer mensen laten een tatoeage zetten. Meestal reageert hun huid daar niet op, maar soms kan er een allergische reactie op tatoeage-inkt optreden. De huisarts is dan degene die de aangedane huid beoordeelt en het vervolgbeleid bepaalt. Aan de hand van een casus geven we meer achtergrondinformatie over een vaker voorkomende allergische reactie op specifiek rode tatoeage-inkt en andere mogelijke reacties op tatoeages. Hoe ontstaat zo’n reactie en wat kun je doen?

Actinische keratose is een zeer frequent gediagnosticeerde huidafwijking in de huisartsenpraktijk. De meeste huisartsen zullen voor de behandeling ervan bijna automatisch grijpen naar het wattenstaafje of de spuitbus met vloeibare stikstof. Jaar in jaar uit opnieuw een bezoek op het spreekuur voor cryotherapie vormt dan geen uitzondering. Een zeer goede – zo niet betere – alternatieve behandeling vormt veldbehandeling met 5-fluorouracil, zeker bij meer en/of grotere actinische keratosen. Deze behandeling verlaagt het recidiefrisico sterker dan cryotherapie. Veldbehandeling verdient een grotere bekendheid en is minder ‘spannend’ dan veel huisartsen denken.

Ulceraties van het mondslijmvlies komen vaak voor en kunnen wijzen op diverse lokale en systemische aandoeningen. De oorzaken kunnen traumatisch, infectieus, neoplastisch, immuun- of geneesmiddelgerelateerd zijn en variëren van onschuldig, vanzelf genezend tot levensbedreigend. In de meeste gevallen kan de juiste diagnose worden gesteld op basis van de anamnese en klinische presentatie. Het is belangrijk de diagnose tijdig te stellen, omdat orale ulcera soms de eerste aanwijzing zijn voor een systemische of kwaadaardige aandoening.

Huisartsen zien regelmatig huidaandoeningen van de penis bij volwassenen op het spreekuur. Deze huidaandoeningen kunnen negatieve gevolgen hebben voor iemands ­seksualiteit en urinelozing. Tijdige diagnostiek en behandeling kan nadelige gevolgen voorkomen zoals een phimosis, soa of een maligniteit. Vaak kan de huisarts de diagnose stellen op basis van de anamnese en het huidbeeld bij het lichamelijk onderzoek. De diagnostiek is echter niet altijd eenvoudig door de gelijkenis tussen het huidbeeld van de verschillende aandoeningen van de penis, zoals bij roodheid. Huidziekten van de penis kunnen een atypische uitingsvorm hebben door de vochtigheid van de genitale regio.

Toets je kennis.

Syfilis is een weinig voorkomende infectie met vele gezichten. De 3 verschillende stadia, het asymptomatische verloop van het eerste stadium of het spontane herstel van klachten kunnen ervoor zorgen dat de huisarts de diagnose mist en de behandeling wordt vertraagd. Een onbehandelde syfilis in het eerste stadium kan overgaan in een volgende stadium of in een van de volgende stadia, waarbij onbehandelde syfilis in elk stadium kan leiden tot neurosyfilis. Om progressie te voorkomen is een vroege diagnose en behandeling belangrijk. Hoewel syfilis voornamelijk voorkomt bij mannen die seks hebben met mannen, is het belangrijk om ook bij patiënten met een ogenschijnlijk laag risico alert te zijn op deze diagnose.

Door globalisering en migratie zien huisartsen steeds meer patiënten met diverse culturele achtergronden. Dit vergroot de kans op ziekteverklaringen die afwijken van de Nederlandse norm, zoals het geloof in voodoogeesten. In deze casus laten we zien hoe geloof in voodoo symptomen van psychopathologie kan nabootsen. Een cultuursensitieve aanpak, inclusief culturele anamnese, kan helpen om klachten beter te begrijpen en onnodige medicalisering te voorkomen.

Toets je kennis.

Bekijk de antwoorden van de spirometriecasus 'Najaarshoestje'.

Toets je kennis.