Belonen loont

Psychiatrische patiёnten zijn notoir slordig als het gaat om therapietrouw. Britse onderzoekers deden een opmerkelijk experiment waarin werd onderzocht of dit met een geldelijke beloning valt te verbeteren.

Ze includeerden 141 patiёnten met schizofrenie, een schizoaffectieve stoornis of een bipolaire stoornis die in aanmerking kwamen voor een onderhoudsbehandeling met een maandelijkse antipsychoticuminjectie en die in de 4 maanden daarvoor ten minste eenmaal niet op waren komen dagen. Patiёnten die waren gerandomiseerd over de interventiegroep ontvingen £15 contant (ongeveer17 euro) voor elke injectie die ze ophaalden, de controlegroep kreeg de injecties zonder beloning. De follow-upduur van de trial was 12 maanden.

Bij aanvang van het onderzoek bedroeg de therapietrouw (berekend over de voorafgaande 4 maanden) in zowel de interventiegroep als de controlegroep bijna 70%. Gedurende de 12 maanden dat het onderzoek loopt, bedraagt de therapietrouw 85% in de groep die de ponden in ontvangst mag nemen, terwijl die in de controlegroep blijft steken op 71%. Ook op de secundaire uitkomstmaat ‘adherentie ten minste 95%’ scoort de interventiegroep beter: 28% ervan krijgt gedurende het jaar alle injecties, versus 5% in de controlegroep. Op andere klinische eindpunten (door artsen gemelde verandering van de toestand van patiёnten, aantal benodigde ziekenhuisopnames) waren er geen significante verschillen. Wel rapporteerden de patiёnten in de interventiegroep een betere kwaliteit van leven dan die in de controlegroep, maar dat kan uiteraard ook door het geld komen.

Al met al blijkt het mogelijk in deze doorgaans weinig bemiddelde patiёntencategorie met zo’n 200 euro per jaar het aantal niet opgehaalde injecties met de helft te reduceren. Gezien de grote problemen die kunnen ontstaan als psychiatrische patiёnten daadwerkelijk derailleren, zou dat best eens kosteneffectief kunnen zijn. Een omvangrijker onderzoek met meer aandacht voor klinische eindpunten is nodig om dit daadwerkelijk aan te tonen.

Priebe S. Effectiveness of financial incentives to improve adherence to maintenance treatment with antipsychotics: cluster randomised controlled trial. BMJ 2013; 347: f5847.