Beter communiceren over psychosociale oorzaak van SOLK

Communicatie bij SOLK kan stroef verlopen. Veel patiënten geloven niet dat er een link is tussen lichamelijke klachten en psychosociaal welbevinden. Nederlandse onderzoekers gingen na hoe huisartsen communiceren over de psychosociale oorzaak van lichamelijke klachten. Zij analyseerden 36 video-opnames van consulten die volgens huisartsen SOLK betroffen. De onderzoekers analyseerden woordelijk getranscribeerde consulten door middel van gespreksanalyse. Bij 14 consulten brachten huisartsen de psychosociale oorzaak van de klachten ter sprake. De onderzoekers gingen nader in op deze consulten (10 huisartsen; 9 vrouwelijke en 5 mannelijke patiënten; gemiddelde consultduur 20,17 minuten).

Zij zagen dat er in de SOLK-consulten meerdere manieren te zijn om de relatie tussen psychosociale problematiek en SOLK te benoemen. Dat gebeurde door: (1) de relatie als een anamnesevraag te stellen (‘Denkt u dat er een relatie is?’), (2) de relatie als een diagnostische verklaring te benoemen (‘Uw lichaam reageert op spanning’) en (3) in de beginfase van het consult vaak te benoemen dat psychosociale problemen lichamelijke klachten kunnen opleveren. De eerste manier zorgde voor meer reacties (zowel positief als negatief) bij patiënten, de tweede manier gaf de arts meer (medische) autoriteit. Bij de derde manier zetten huisartsen het punt al op de agenda voordat zij het later benoemden als oorzaak van de klachten.

Beperking van dit onderzoek is dat gesprekken pas werden geanalyseerd als de huisarts ze als SOLK-consult had bestempeld. De onderzoekers suggereren dat ‘vragen stellen’ een geschiktere methode is dan ‘verklaring benoemen’ om bij SOLK tot zorg te komen die in samenspraak met de patiënt tot stand komt en waarbij de patiënt centraal staat.