Samenvatting
Wat is bekend?
-
Collaborative care is een effectieve methode voor de behandeling van depressie in de huisartsenpraktijk en lijkt ook veelbelovend bij angststoornissen.
-
Stepped care is in de NHG-Standaard Angst opgenomen en kan een aanvulling zijn op collaborative care.
-
Collaborative stepped care bestaat uit het stapsgewijs toepassen van wetenschappelijk onderbouwde interventies, het monitoren van klachten en terugvalpreventie door een team bestaande uit huisarts, POH-GGZ en psychiater.
Wat is nieuw?
-
Na de goede ervaringen bij depressie blijkt collaborative care in de huisartsenpraktijk ook bij angststoornissen tot betere uitkomsten te leiden dan de gebruikelijke zorg.
-
De combinatie van collaborative care met stepped care lijkt goed te werken.
-
De POH-GGZ, mits goed getraind, kan een belangrijke rol spelen in het behandelen van patiënten met angststoornissen binnen de basis-GGZ.
Inleiding
Methode
Onderzoeksontwerp
Collaborative stepped care
Gebruikelijke zorg
Deelnemers
Metingen en analyse
Resultaten
Collaborative stepped care (n = 114) | Gebruikelijke zorg (n = 66) | Totaal (n = 180) | p-waarde* ?2 | |
---|---|---|---|---|
Leeftijd, gemiddelde (SD) | 45,0 (15,1) | 49,0 (16,0) | 46,5 (15,5) | 0,09 |
Sekse, % vrouw | 72,8 | 60,6 | 68,3 | 0,09 |
Niet-Nederlandse afkomst, % | 10,6 | 10,8 | 10,7 | 0,50 |
Opleidingsniveau hbo/wo, % | 18,4 | 23,1 | 20,1 | 0,71 |
Getrouwd of samenlevend, % | 57,5 | 63,1 | 59,6 | 0,23 |
BAI-score bij aanvang, gemiddelde (SD)† | 24,6 (11,5) | 20,0 (11,3) | 22,1 (11,6) | 0,01 |
Primaire diagnose, % | 0,94 | |||
paniekstoornis | 42,1 | 43,9 | 42,8 | |
gegeneraliseerde angststoornis | 28,1 | 25,8 | 27,2 | |
paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis | 29,8 | 30,3 | 30,0 | |
Comorbide depressie, % | 29,8 | 33,3 | 31,1 | 0,62 |
Al eerder psychologische behandeling gehad, % | 56,9 | 70,5 | 61,8 | 0,08 |
Gebruik van antidepressiva bij aanvang, % | 21,9 | 38,3 | 27,9 | 0,02 |
Aantal chronische ziekten, gemiddelde (SD) | 1,4 (1,6) | 1,6 (1,5) | 1,4 (1,5) | 0,35 |
Meting | Collaborative stepped care (n = 114) | Gebruikelijke zorg (n = 66) | Collaborative stepped care versus gebruikelijke zorg | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
M* | 95%-BI | M* | 95%-BI | d† | 95%-BI | ?‡ | 95%-BI | p-waarde§ | |
Aanvang | 23,7 | 20,6 tot 26,7 | 21,4 | 18,7 tot 24,1 | |||||
3 maanden | 15,1 | 12,1 tot 18,1 | 18,0 | 15,0 tot 20,9 | 0,23 | 0,01 tot 0,45 | –5,1 | –8,3 tot –1,9 | 0,001 |
6 maanden | 12,8 | 9,8 tot 15,8 | 15,3 | 12,6 tot 17,8 | 0,20 | –0,04 tot 0,44 | –4,7 | –7,9 tot –1,4 | 0,01 |
9 maanden | 12,0 | 8,9 tot 15,0 | 15,4 | 12,7 tot 18,0 | 0,28 | 0,04 tot 0,52 | –5,7 | –9,0 tot –2,4 | 0,001 |
12 maanden | 12,2 | 9,2 tot 15,2 | 16,8 | 14,2 tot 19,4 | 0,38 | 0,14 tot 0,62 | –6,8 | –10,1 tot –3,6 | 0,001 |
Discussie
Sterke en zwakke punten
Aanbevelingen voor praktijk en beleid
Dankbetuiging
Literatuur
- 1.↲Donker, T, Comijs, H, Cuijpers, P, Terluin, B, Nolen, W, Zitman F, et al. The validity of the Dutch K10 and extended K10 screening scales for depressive and anxiety disorders. Psychiatry Res 2010;176:45-50.
- 2.↲Yonkers KA, Bruce SE, Dyck IR, Keller MB. Chronicity, relapse, and illness--course of panic disorder, social phobia, and generalized anxiety disorder: findings in men and women from 8 years of follow-up. Depress Anxiety 2003;17:173-9.
- 3.↲Verhaak PF, Prins MA, Spreeuwenberg P, Draisma S, Van Balkom TJ, Bensing JM, et al. Receiving treatment for common mental disorders. Gen Hosp Psychiatry 2009;31:46-55.
- 4.↲Van Marwijk, H. How to improve mental health competency in general practice training? A SWOT analysis. Eur J Gen Pract 2004;10:61-5.
- 5.↲Prins MA, Verhaak PF, Van der Meer K, Penninx BW, Bensing JM. Primary care patients with anxiety and depression: need for care from the patient’s perspective. J Affect Disord 2009;119,163-71.
- 6.↲Van Rijswijk E, Van Hout H, Van de Lisdonk E, Zitman F, Van Weel C. Barriers in recognising, diagnosing and managing depressive and anxiety disorders as experienced by Family Physicians; a focus group study. BMC Fam Pract 2009;10:52.
- 7.↲Muntingh A, Hermens M, Franx G, Van Splunteren P, Nuijen J. Werkelijke en wenselijke eerstelijns depressiezorg: Resultaten van een verkennend onderzoek. Trendrapportage GGZ 2012 Deel 3B. Utrecht: Trimbos-instituut, 2012.
- 8.↲Katon W, Unützer J, Wells K, Jones L. Collaborative depression care: history, evolution and ways to enhance dissemination and sustainability. Gen Hosp Psychiatry 2010;32:456-64.
- 9.↲↲↲Archer J, Bower P, Gilbody S, Lovell K, Richards D, Gask L, et al. Collaborative care for depression and anxiety problems. Cochrane Database Syst Rev 2010;10:CD006525.
- 10.↲↲Huijbregts KM, De Jong FJ, Van Marwijk HWJ, Beekman ATF, Hakkaart-Roijen L, Van der Feltz-Cornelis CM. Collaborative care voor depressieve patiënten. Huisarts Wet 2013;56:210-3.
- 11.↲↲Smolders M, Laurant M, Roberge P, Van Balkom A, Van Rijswijk E, Bower P, et al. Knowledge transfer and improvement of primary and ambulatory care for patients with anxiety. Can J Psychiatry 2008; 53:277-93.
- 12.↲↲Oosterbaan DN, Verbraak MJPM, Terluin B, Hoogendoorn AW, Peyrot, WJ, Muntingh ADT, et al. Collaborative stepped care versus care as usual in patients with common mental disorders: an 8-month, cluster-randomised controlled trial in primary care and specialised mental healthcare. Br J Psychiatry 2013;203:132-9.
- 13.↲Hassink-Franke LJA, Terluin B, Van Heest FB, Hekman J, Van Marwijk HWJ, Van Avendonk MJP. NHG-Standaard Angst (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;2:68-77.
- 14.↲Van Boeijen CA, Van Oppen P, Van Balkom AJ, Visser S, Kempe PT, Blankenstein N, et al. Treatment of anxiety disorders in primary care practice: a randomised controlled trial. Br J Gen Pract 2005;55:763-9.
- 15.↲Van der Feltz-Cornelis CM, Van Oppen P, Adèr H, Van Dyck R. Randomised controlled trial of a collaborative care model with psychiatric consultation for persistent medically unexplained symptoms in general practice. Psychother Psychosom 2006;75:282-9.
- 16.↲Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ. Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen (tweede revisie). Utrecht: Trimbos-instituut, 2010.
- 17.↲↲Muntingh AD, Van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk HW, Spinhoven P, Assendelft WJ, De Waal MW, et al. Collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: aims and design of a randomized controlled trial. BMC Health Services Research 2009;9:159.
- 18.↲↲Muntingh A, Van der Feltz-Cornelis C, Van Marwijk H, Spinhoven P, Assendelft W, De Waal M, Adèr H, Van Balkom A. Effectiveness of collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: a pragmatic cluster randomised controlled trial. Psychother Psychosom 2014;83:37-44.
- 19.↲Van Boeijen, CA. Handboek begeleide zelfhulp: Overwinnen van angstklachten. Apeldoorn: Van Boeijen, 2007.
- 20.↲↲Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56:893-7.
- 21.↲Kroenke K, Spitzer RL, Williams JB, Linzer M, Hahn SR, deGruy FV 3rd, et al. Physical symptoms in primary care: Predictors of psychiatric disorders and functional impairment. Arch Fam Med 1994;3:774-9.
- 22.↲Van Vliet IM, Leroy H, Van Megen HJM. Het Mini Internationaal Neuropsychiatrisch Interview (MINI): een kort gestructureerd diagnostisch interview voor DSM-IV en ICD-10 psychiatrische stoornissen. Leiden: LUMC, 2000.
- 23.↲Roy-Byrne PP, Katon W, Cowley DS, Russo J. A randomized effectiveness trial of collaborative care for patients with panic disorder in primary care. Arch Gen Psychiatry 2001;58:869-76.
- 24.↲Roy-Byrne PP, Craske MG, Stein MB, Sullivan G, Bystritsky A, Katon W, et al. A randomized effectiveness trial of cognitive-behavioral therapy and medication for primary care panic disorder. Arch Gen Psychiatry 2005;62:290-8.
- 25.↲Rollman BL, Belnap BH, Mazumdar S, Houck PR, Zhu F, Gardner W, et al. A randomized trial to improve the quality of treatment for panic and generalized anxiety disorders in primary care. Arch Gen Psychiatry 2005;62:1332-41.
- 26.↲Roy-Byrne P, Craske MG, Sullivan G, Rose RD, Edlund MJ, Lang AJ, et al. Delivery of evidence-based treatment for multiple anxiety disorders in primary care: a randomized controlled trial. JAMA 2010;303;1921-8.
- 27.↲Seekles W, Van Straten A, Beekman A, Van Marwijk H, Cuijpers P. Stepped care treatment for depression and anxiety in primary care: a randomized controlled trial. Trials 2011;12:171.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.