De man op de ladder, acute psychiatrie en de huisarts

Marjolijn Hugenholtz, huisarts en wetenschappelijk medewerker NHG: ‘De standaarden Angst en Depressie zijn herzien. Over deze standaarden is één e-learning gemaakt, de PIN Angst en depressie, omdat de wijzigingen vooral medicamenteus zijn en het veel gaat om dezelfde middelen.

Maar je kunt niet alles wat komt kijken bij angst en depressie, behandelen in één zo’n PIN. Neem nou suïcidaliteit. In de standaarden Angst en Depressie staat wel dat je daarop alert moet zijn, maar wat doe je als je inderdaad een patiënt treft met suïcidegedachten? Daarom maak ik ook een PIN Acute psychiatrie. Die gaat dieper in op drie basisverschijningsvormen van acute psychiatrie: suïcidaal gedrag, mensen die in de war zijn, en geagiteerd of agressief gedrag. De PIN Acute psychiatrie behandelt echt de praktijk: hoe communiceren, hoe de-escaleren, hoe leid je het in goede banen?’

Geen standaard

Hugenholtz: ‘De PIN Acute psychiatrie was moeilijk om te maken, omdat er geen NHG-Standaard voor is. Toch baseren we ons zo veel mogelijk op richtlijnen, en we geven zo veel mogelijk houvast voor de dagelijkse praktijk.

Voor de casus over de verwarde man op de ladder (zie interview op de laatste pagina/red.) heb ik de NHG-Standaard Delier gebruikt en juridische informatie uitgeplozen, zoals over de WGBO. En ik loop de multidisciplinaire richtlijnen na. Evenals de generieke modules, maar die gaan meer over het zorgproces. Wat je kunt doen bij het eerste contact met zo’n patiënt, als je nog niet weet wat erachter kan zitten, staat niet eenduidig in richtlijnen.’

Je weet niet wat erachter kan zitten

Ledencasussen

Hugenholtz: ‘Twee jaar geleden hebben we, voor de PIN Dilemma’s in de spoedzorg, een oproep gedaan aan de leden om casussen aan te leveren, want we wilden meer aansluiten bij alledaagse problemen waar huisartsen tegenaan lopen. Dat leverde interessante nieuwe invalshoeken op. Daarom hebben we dat nu weer gedaan voor de PIN Acute psychiatrie. De casus van de man op de ladder bijvoorbeeld zouden we nooit zelf verzonnen hebben.

Voor de PIN Acute psychiatrie heb ik drie video’s gemaakt met de huisartsen die casussen hebben aangeleverd. Die gaan over de eerste benadering bij een crisis. Er zijn casussen over suïcidaal gedrag, verwardheid en het vermoeden van een intoxicatie, verwardheid bij ouderen, en patiënten met psychotische symptomen en agitatie. Ook is er een casus over omgaan met familie.’

Blended learning

Hugenholtz: ‘Je kunt met een e-learning niet alle vaardigheden leren. Hoe je de gemoederen kalmeert en perspectief biedt op behandeling, leer je veel beter in een praktijktraining. Daarom wordt Acute psychiatrie een blended learning: een e-learning gecombineerd met een groepstraining. Je vormt een basisattitude tegenover acute psychiatrische patiënten, leert omgaan met je eigen reacties tijdens het hulpverleningsproces, gesprekstechnieken om in contact te komen met de patiënt, en veiligheidsmaatregelen voor de patiënt en jezelf.’