De nier als risicofactor voor hart- en vaatziekten

Verscheidene klinische parameters worden gebruikt om de prognose van een patiënt met hartfalen te bepalen: de ejectiefractie en biochemische maten zoals serumcreatinine en natrium. Verlies van nierfunctie wordt beschouwd als het resultaat van een afgenomen cardiac output, maar is met deze parameters pas in een laat stadium vast te stellen. Macroalbuminurie weerspiegelt het bestaan van afgenomen filtratiesnelheid. Onlangs werd duidelijk dat microal-buminurie een symptoom is van hyperfiltratie: het stadium waarin (nog) gezonde nefronen compenseren voor zieke nefronen onder invloed van onder andere het RAAS-systeem. De gunstige effecten van ACE-remming bij hartfalen zouden daarmee niet alleen verklaard kunnen worden vanuit de remodeling-theorie, maar ook door de renale protectie van de medicatie. Uit bevolkingsonderzoek (mensen met en zonder hypertensie) en onderzoek van patiënten met een eerste hartinfarct blijkt het verlies van nierfunctie een onafhankelijke risicofactor voor het ontwikkelen van cardiovasculaire morbiditeit en hartfalen. Nierfunctieverlies werd vastgesteld door bepaling van micro- en macroalbuminurie. Microalbuminurie lijkt daarmee een vroeg symptoom van een gemeenschappelijk pathologisch proces. Microalbuminurie zou dan kunnen dienen als marker voor patiënten die baat hebben bij behandeling met diuretica of ACE-remming. Dat is een belangrijke bevinding, mede gezien de verschillen in respons tussen verschillende etnische groepen op behandeling met antihypertensiva. Voordat deze bevinding leidt tot veranderingen in het geneeskundig beleid is meer onderzoek nodig. De rol van de nier en het RAAS-systeem bij cardiovasculaire ziekten is nog onvoldoende helder, maar dit onderzoek brengt een meer gedifferentieerde behandeling een stapje dichterbij. (HW)