Degelijke ethiek

Doelgroep Studenten geneeskunde, specialisten/huisartsen (in opleiding), beroepsbeoefenaren in de zorg. Inhoud Dit is de derde druk van een tien jaar geleden verschenen boek dat zich inmiddels een stevige plaats in veel van de medische opleidingen heeft verworven. Ten opzichte van de eerdere drukken is er meer aandacht voor (relatief) nieuwe onderwerpen als nanotechnologie, palliatieve sedatie, pre-implantatiediagnostiek, maar ook voor onderwerpen als deugdethiek en moreel beraad. Het boek behandelt in de eerste vijf hoofdstukken algemene onderwerpen als ethiek, medische ethiek, de doelen van de geneeskunde en de verlichtingstraditie. Vervolgens worden de hoofdstukken steeds meer toegespitst: van keuzen in de zorg, met een uitgebreide uitleg van de trechter van Dunning en de gezondheidszorg als gereguleerde markt, via hoofdstukken over communicatie, zorg, technologie en wetenschap, naar drie afsluitende hoofdstukken over diagnostiek, behandeling en preventie. Hoe gaan de auteurs te werk? Als voorbeeld neem ik palliatieve sedatie. In krap twee pagina’s staat de essentie van de richtlijn palliatieve sedatie van de KNMG: indicatie, voorwaarden en vormen van sedatie. Het onderwerp wordt afgesloten met een voorbeeld van sedatie bij een delier in de terminale fase. Zo behandelen de auteurs de meeste onderwerpen in het boek: gedegen, goed geïnformeerd en volledig. Oordeel Zoals gezegd, het boek is zeer gedegen. Maar het is daarmee nou niet echt spannend. In zoveel tekst is het aantal voorbeelden ten opzichte van de theorie aan de magere kant, en de voorbeelden die worden gegeven zijn soms nogal vlak en bespreken niet altijd een nijpend ethisch probleem. Wel passeren alle onderwerpen die op dit moment actueel zijn in de medische ethiek de revue. Dat maakt het ook wel tot een erg vol boek. Gelukkig heeft het een heel behulpzaam register. Ik heb enkele willekeurige ethische onderwerpen opgezocht (onder andere beroepsgeheim, jehova’s getuigen, bemoeizorg) en ze allemaal gevonden. Alleen ‘orgaandonatie’ ontbrak, maar was via de inhoudsopgave weer gemakkelijk te vinden. Wie een stevige, maar wel wat academische inleiding in de medische ethiek zoekt, doet met dit boek een goede aanschaf. Wie meer behoefte heeft aan een op de praktijk georiënteerd, en ook wat levendiger en spannender ethiekboek, doet er beter aan het in 2008 verschenen De Kwestie aan te schaffen, geredigeerd door Inez de Beaufort en anderen.1 Allebei is misschien het allerbeste. Dick Willems