Formularia

In korte tijd zijn er van drie geneesmiddelgidsen voor huisartsen vernieuwde uitgaven verschenen. Ze zijn alledrie klein en passen gemakkelijk in een jaszak of visitetas. Het Geneeskundig Jaarboek geeft een uiterst beknopt overzicht van de in Nederland voorgeschreven middelen. Ze zijn als generiek middel beschreven, maar zijn ook op merknaam op te zoeken. Bij elk middel staan indicatiegebeid, dosering en toedieningsvorm. Daarnaast biedt het boekje een overzicht van de geneesmiddelgroepen met een plaatsbepaling van hun toepassing. Ook staat beschreven waar je op moet letten bij gestoorde lever- en nierfunctie en bij zwangerschap en lactatie. De doseringen voor kinderen en ouderen staan in een apart hoofdstukje. Het boekje eindigt met de beschrijvingen van veelvoorkomende vergiftigingen en de aanbevolen behandeling daarbij. Vooral het geneesmiddeloverzicht is erg nuttig voor huisartsen als zij tijdens visites te maken krijgen met medicaties die zij zelf niet veel voorschrijven. Farmacotherapie voor de huisarts (een NHG-uitgave) heeft vooral klachten en aandoeningen van patiënten als belangrijkste uitgangspunt, vaak met een korte toelichting. Daarnaast vinden we ook in deze uitgave een overzicht van groepen geneesmiddelen, zij het dat dit deel zich beperkt tot de groepen uit het eerste deel. Zo zult u hier geen bijwerkingen van cytostatica kunnen vinden. Alle adviezen in dit boekje zijn gebaseerd op de bekende NHG-Standaarden. Het boekje is strikt generiek, merknamen komt u niet tegen. De auteurs hebben zich niet beperkt tot farmacotherapie; bij bijna elke genoemde aandoening vindt u ook niet-medicamenteuze adviezen. Van de geadviseerde middelen wordt de standaarddosering weergegeven, voor het omrekenen naar kinderdoseringen verwijzen de auteurs naar de ‘Denekampschaal’ achterin het boekje. Ook het Groninger formularium gaat uit van klachten en aandoeningen. Deze zijn hier geordend naar ICPC-code en het zijn er duidelijk meer dan in het boekje van het NHG. Het formularium duidt de geneesmiddelen generiek aan, de merknaam staat alleen genoemd als een middel (nog) niet generiek in de handel is. Ook hier een aparte omrekentabel voor kinderen, hoewel de kinderdoseringen vaak ook in de tekst vermeld zijn. Het boekje bevat een lijstje met veilige middelen in de zwangerschap en een met geneesmiddelen voor in de visitetas. Het Groninger formularium is volgens de verantwoording gebaseerd op bekende richtlijnen zoals de NHG-Standaarden en het Farmacotherapeutisch Kompas, maar wijkt daar soms vanaf als daar goede onderbouwing voor in de literatuur te vinden is. Voor aandoeningen waar NHG-Standaarden voor ontwikkeld zijn, komen de adviezen in de twee laatstgenoemde boekjes redelijk overeen. Bij andere aandoeningen zijn er soms verschillende adviezen, zoals bij brandwonden, epididymitis, lasogen en gordelroos. Hoe dit kan is mij niet duidelijk.