Gepersonaliseerde zorg bij onverklaarde klachten?

Gepersonaliseerde zorg bij onverklaarde klachten?

Huisartsen krijgen dagelijks te maken met patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Het merendeel van die klachten gaat vanzelf over, maar een deel van de patiënten krijgt te maken met persisterende SOLK, met vele beperkingen als gevolg. Onderzoek uit Noorwegen laat zien dat het bij persisterende SOLK om een heterogene patiëntengroep gaat.¹

Aamland et al. onderzochten in een cross-sectioneel onderzoek de prevalentie van persisterende SOLK in de eerste lijn waarbij ze specifiek keken naar patiëntkenmerken en symptoompatronen, de positie op de arbeidsmarkt en naar het beleid van de huisarts.

In 2012 werden na een pilotonderzoek 160 Noorse huisartsen uitgenodigd, van wie er 84 deelnamen. De huisartsen werd gevraagd om gedurende 4 weken alle patiënten met persisterende SOLK te registreren en over deze patiënten een korte vragenlijst in te vullen. Voor persisterende SOLK werd de volgende definitie gehanteerd: lichamelijke klachten zonder organische oorzaak langer dan 3 maanden en leidend tot functieverlies (onder andere verzuim, beperkingen, terugtrekken uit sociale activiteiten).

Er werden 526 SOLK-consulten geregistreerd uit totaal 17688 consulten, leidend tot een prevalentie van 3%, overeenkomend met cijfers uit ons eigen land.² Het merendeel van de patiënten was vrouw (76%). Verder bleek de patiëntengroep zeer heterogeen: een kwart was hoog opgeleid, een derde onder de 40 jaar, bijna de helft werkend en van de niet-werkenden een derde met ziekteverzuim. De meeste huisartsen boden patiënten ondersteunende gesprekken.

Een voordeel van dit onderzoek is de natuurlijke huisartsensetting en de strenge SOLK-definitie. Een nadeel is dat de drukte van de dokter de resultaten beïnvloed kan hebben, zowel wat betreft de inclusie als de kenmerkenregistratie.

Desondanks zijn de belangrijkste bevindingen dat persisterende SOLK veel voorkomt en dat het om een heterogene groep gaat. Dit kan verklaren waarom algemene interventies niet werken. Daarom moet er worden afgestapt van het stereotyperen van SOLK en is er onderzoek nodig naar gepersonaliseerde zorg.

1 Aamland, et al. Patients with medically unexplained physical symptoms: a descriptive study from Norwegian general practice. BMC Fam Pract 2014;15:107.

2 Verhaak, et al. Persistent presentation of medically unexplained symptoms in general practice. Fam Pract 2006;23:414-20.