Hoofdbescherming bij voetbal om dementie te voorkomen?

Het is al langer bekend dat zwaardere hoofdtrauma’s het risico verhogen op neurodegeneratieve aandoeningen zoals dementie, motorneuronziekte (ALS) en de ziekte van Parkinson. Dat geldt bijvoorbeeld voor voormalige boksers. Onduidelijk bleef echter of ook lichtere hoofdtrauma’s bij (hoofdelijke) contactsporten leiden tot een hoger risico op neurodegeneratie, zoals bij voetballers.

Schotse onderzoekers vergeleken daarom het risico op neurodegeneratieve aandoeningen onder 7676 jonge profvoetballers (tussen de 20 en 28 jaar) met dat van 23.028 mannen uit de Schotse algemene bevolking, gematcht op geboortedatum en welvaartsniveau. De onderzoekers maakten hiervoor gebruik van de archieven van voetbalclubs en het Schotse voetbalmuseum, gekoppeld aan gezondheidsgegevens uit elektronische patiëntendossiers. Zij berekenden of het risico is geassocieerd met de positie in het veld (verdedigers koppen vaker een bal) en de lengte van de voetbalcarrière.

Na 18 jaar follow-up kregen 386 profvoetballers (5%) en 366 mannen uit de controlegroep (1,6%) de diagnose neurodegeneratieve aandoening (hazard ratio (HR) 3,66; 95%-BI 2,88 tot 4,65), voornamelijk dementie. De invloed van zowel de veldpositie als de carrièreduur op deze relatie is groot, waarbij verdedigers (HR 4,98; 95%-BI 3,18 tot 7,79) en de meest ervaren spelers (carrière van > 15 jaar) het hoogste risico lopen (5,20, 95%-BI 3,17 tot 8,51). 

Kanttekeningen bij het onderzoek zijn het ontbreken van gegevens over andere contactsporten bij beide groepen, en of de mannen uit de controlegroep op amateurniveau hebben gevoetbald.

Op basis van deze bevindingen lijkt het raadzaam om beducht te zijn op cognitieve veranderingen onder ouderen met een verleden in beroepsmatige (hoofdelijke) contactsport. Ter preventie is voetballen met hoofdbescherming wellicht zo gek nog niet.