Ingezonden: Alarmbellen bij empathie

Het artikel van Derksen et al. over empathie deed bij mij alarmbellen rinkelen.1 Het is een typisch voorbeeld van tekentafelgeneeskunde. De auteurs veronderstellen dat je empathie aan kunt leren en dat empathie voor een dokter een conditio sine qua non is. Na bestudering van de literatuur is het zeer de vraag of je empathie kunt aanleren en of het een noodzakelijke kwaliteit is voor een arts. Vanzelfsprekend zijn interesse en aandacht dat wel, maar dat is niet hetzelfde als je obligaat verplaatsen in de gevoelens en emoties van de patiënt. Dat gaat te ver en is vaak volstrekt onnodig in de arts-patiëntrelatie. Het kan zelfs contraproductief werken. Het uitsluiten van minder empathische dokters voor de opleiding tot huisarts zal uiteindelijk mogelijk vergaande negatieve consequenties hebben voor het aanzien en vak van huisarts omdat er een selectie plaatsvindt van huisartsen op basis van soft skills. Daarmee dreigen noodzakelijke andere kerncompetenties van de huisarts verloren te gaan en zullen artsen die van nature minder empathisch zijn - maar op medisch, zakelijk of wetenschappelijk vlak uitstekende dokters - minder snel kiezen voor het prachtige vak van huisarts. Laten we ons niet te veel bezighouden met dit geneuzel, maar de grote lijnen in de gaten houden: namelijk het afleveren van goede (huis-)artsen: breed opgeleide, organisatorisch en communicatief sterke, maar ook kundige en geïnteresseerde artsen. Dappere dokters, die beslissingen durven te nemen, staan en opkomen voor hun vak en niet over zich heen laten lopen.

Derksen FAWM, Olde Hartman T, Bensing J, Lagro-Janssen A. Empathie, een kracht van de huisarts in gevaar? Huisarts Wet 2018;61(2):18-23.