Intermezzo

In het verhaal ‘Het begin van tranen’ uit de bundel ‘Cellojaren’ van J. Bernlef heeft een patiënt een ervaring als bij een spiritistische seance. Hij raadpleegt een arts, hoort de diagnose maar weet niet goed wat het betekent. Hij zoekt het woord op in zijn woordenboek: ‘ “Zinsbegoocheling, het gewaarworden (inz. Door het gezicht of het gehoor) van in werkelijkheid niet voorhanden zaken.” In werkelijkheid niet voorhanden. Hij had naar de strips roze pilletjes gekeken en het doosje daarna in zijn bureaula opgeborgen.’ Hoe om te gaan met een gewaarwording die iemand heel reëel voelt, maar waarvan anderen beweren dat die gewaarwording in werkelijkheid niet bestaat? En helpen werkelijke pillen tegen irreële gewaarwordingen? Zo verliest de patiënt zelfs het perspectief op de toekomst: ‘Hij had altijd gedacht dat de toekomst een menselijk bedenksel was, niet meer dan een idee. Niet in de werkelijkheid voorhanden.’