Kwaliteit van sterren

Achtenvijftig van de 303 Britse Primary Care Trusts (PCT) krijgen drie sterren volgens een veel bekritiseerd beoordelingssysteem van de Healthcare Commission, een instituut dat een beetje vergelijkbaar is met onze Nederlandse Inspectie van de Volksgezondheid. 1 Vorig jaar hadden er nog 45 PCT’s drie sterren. Het merendeel (157) heeft 2 sterren en slechts 7 hebben er geen enkele ster. Een kwart van de trusts heeft zijn financiën overigens niet op orde. Sinds 2001 beoordeelt de overheid de kwaliteit van alle trusts, grote organisaties in ziekenhuizen, maar ook trusts in de eerste lijn die verantwoordelijk zijn voor de zorg in een regio. Voor een PCT meet men de kwaliteit aan de hand van 8 kernindicatoren, die nogal verschillen en lang niet allemaal betrekking hebben op huisartsen. Zo meten ze de percentages toegang tot de huisarts binnen 2 dagen en tot een eerstelijnshulpverlener binnen 1 dag (streefwaarde 100%), maar ook het percentage drugsgebruikers dat behandeld wordt en het percentage rokers dat na het bepalen van een stopdatum 4 weken later nog niet rookt. Daarnaast is er een groot aantal balanced score cards met onderwerpen als patiënten- en werknemerssatisfactie, immunisatie, cervixscreening en wachttijden. Alle indicatoren zijn keurig beschreven. Van alle trusts kan je de gegevens downloaden. Het is een enorm circus voor de trusts om dat elk jaar voor elkaar te krijgen. De ‘best’ presterende trusts krijgen drie sterren; je krijgt er geen als je prestaties op meer dan een indicator onder de maat zijn. Met zeer verschillende beoordelingen kun je de sterren verdienen ( tabel).

Volgens de Health Commission zijn de sterren geen absolute maat voor de kwaliteit, maar laten ze alleen zien welke organisaties op een aantal punten kunnen verbeteren. Maar in het veld werkt het toch anders, want net als na de toekenning van de Michelin-sterren zie je op de websites van de verschillende trusts opeens allerlei aanprijzingen (‘from zero to two stars’). Vorig jaar verschenen in de BMJ uiterst kritische artikelen over methodologische en inhoudelijke aspecten van deze indicatoren 23 en ook dit jaar zal er wel weer veel kritiek komen. In deze H&W publiceren we twee discussiebijdragen over het meten van kwaliteit. Dat sluit hier mooi op aan. Lucassen gelooft er niet in (p. 514), terwijl Van de Berg en Schellekens vurige pleitbezorgers zijn (p. 519). In Engeland is de continuïteit in de huisartsenzorg juist afgenomen doordat de 48-uursnorm is ingevoerd. Echte kwaliteit wordt ingeruild voor meetbare normen, maar of dat vooruitgang is? (JZ)