Het Nivel onderzocht hoe het staat met het gelijktijdig voorschrijven van laxantia en opiaten. Daarbij werd gebruikgemaakt van de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn in 197 huisartsenpraktijken in de periode 2013-2014. Het Nivel benaderde 444 huisartsenpraktijken en 211 daarvan vulden de vragenlijsten in. De onderzoekers keken naar het voorschrijven van laxantia 90 dagen voor tot 15 dagen na prescriptie van opioïden.
Uitkomsten
Bij slechts 54% van de patiënten (range tussen praktijken 18 tot 88%) werd laxantia voor het eerst samen met opiaten voorgeschreven. Huisartsen noemden diverse redenen om dat niet te doen. Deze redenen waren: patiënten hadden al laxeermiddelen in huis (59%), patiënten wilden het niet (44%) of er was een contra-indicatie (bijvoorbeeld diarree) voor laxantia (38%). Andere verklaringen waren dat patiënten laxantia als zelfzorgmedicatie wilden kopen (12%) of opiaten gebruikten in een zeer lage dosis (10%). De opiaten werden gemiddeld bij 38 patiënten per praktijk (range 8 tot 220) voorgeschreven. Vrijwel alle huisartsen (99%) kennen de aanbeveling om laxantia voor te schrijven bij sterkwerkende opiaten en ze zijn het daarmee ook eens (89%).
Bespreek gebruik laxantia
De onderzoekers geven aan dat er ruimte is voor verbetering, gezien de brede range tussen de praktijken in het volgen van het advies van de NHG-Standaard. Het is belangrijk om het gebruik van laxantia en het risico op obstipatie bij opiaatgebruik met patiënten te bespreken. Daarnaast kan ook een lage dosering opioïden obstipatie geven. In dit onderzoek is echter niet gekeken naar het optreden van obstipatie door of na het gebruik van opiaten, zonder een nieuw voorschrift voor laxantia.
Tot slot
Het advies in de NHG-Standaard Obstipatie is gebaseerd op onderzoek waarin obstipatie optrad bij 41% van de patiënten die een opioïd gebruikten versus 11% in de placebogroep. In dit onderzoek blijft onduidelijk hoeveel patiënten geobstipeerd zijn geraakt door het niet volgen van de richtlijn en bij hoeveel patiënten het voorschrift wel is besproken, maar in gezamenlijk overleg met de patiënt is besloten er vanaf te zien.
Lees meer over het onderzoek Adherence to coprescribing of laxatives with opioids and associated characteristics in general practices in the Netherlands van K. Hek, et al.
Literatuur
- Hek K, et al. Adherence to coprescribing of laxatives with opioids and associated characteristics in general practices in the Netherlands. BMC Primary Care 2022;23:312.
Reacties (2)
Ik snap niet helemaal waarom we dit zo enorm belangrijk vinden. Als je bij alle opiaten laxantia voorschrijft dan schrijf je dus bij 60% van de mensen laxantia voor niets voor (op basis van wat hierboven gezegd wordt). Wat is er mis met de opmerking als je er last van krijgt laat het dan weten dan schrijf ik wat voor. Dan zitten de patiënten ook niet met allemaal zakjes en medicatie die ze niet gebruiken thuis. In het kader van duurzaamheid en kosten ook relevant. Of mis ik iets heel relevants?
- Login om te reageren
Dat zijn we met u eens. In dit onderzoek is gekeken of bij elk voorschrift van opiaten ook direct laxantia is voorgeschreven. Één van de verklaringen om daar van af te zien, is om met de patiënt af te spreken aan de bel te trekken bij obstipatie. Gezien de resultaten van dit onderzoek, lijkt dat inderdaad een goede optie.
- Login om te reageren
