Essentiële tremor is een van de meest voorkomende bewegingsstoornissen. Bij deze tremor past een houdings- of bewegingstremor van beide armen die geleidelijk is ontstaan en geleidelijk progressief is. De aandoening kan voorkomen bij meerdere familieleden en de ernst van de tremor kan verminderen na alcoholinname. Patiënten hebben vaak een langzame verergering van de klachten. De tremor kan het functioneren behoorlijk beperken en soms leiden tot vermijdingsgedrag met een sociaal isolement tot gevolg. De oorzaak is onbekend.
Differentiaaldiagnose
Bij een patiënt met een tremor is het in de eerste plaats van belang om het type tremor vast te stellen (zie [tabel]). Kenmerkend voor een essentiële tremor is een houdings- of bewegingstremor van beide armen zonder andere neurologische verschijnselen. Een rusttremor is een aanwijzing voor de ziekte van Parkinson of parkinsonisme, terwijl een intentietremor op cerebellaire pathologie kan wijzen. Een versterkte fysiologische tremor verdwijnt na het wegnemen van de oorzaak, zoals een geneesmiddelenbijwerking of hyperthyreoïdie. De behandelrichtlijn bevat een overzicht met kenmerken van de aandoeningen in de differentiaaldiagnose.
Voorafgaand aan het stellen van de diagnose essentiële tremor is het van belang om vast te stellen dat er geen aanwijzingen zijn voor andere oorzaken van de tremor. Ook is het, met name de eerste 3 jaar na het ontstaan van de klachten, zaak om alert te blijven op het ontstaan van andere neurologische klachten. Verwijs de patiënt bij twijfel over de diagnose en/of bij het ontstaan van andere neurologische verschijnselen naar de neuroloog.
Behandeling
Bespreek met de patiënt allereerst hoe hij met de klachten om kan gaan. Ga in op het gebruik en de invloed van cafeïne, alcohol en stress en bespreek de mogelijke rol van de bedrijfsarts, apotheek (bijvoorbeeld voor praktische oplossingen voor het openen van medicijnverpakkingen) en ergotherapeut (bijvoorbeeld voor advies over een softwareprogramma voor verbeterd muisgebruik).
Overweeg behandeling met een bètablokker (propranolol) indien de klachten hinderlijk zijn en de patiënt een behandelwens heeft. Propranolol is het middel van voorkeur bij essentiële tremor. Het effect op de tremor verschilt per patiënt en is van tevoren niet te voorspellen. De behandelrichtlijn gaat in op de praktische toepassing van de behandeling met propranolol: start met een lage dosering en bouw deze vervolgens langzaam op om bijwerkingen te voorkomen. Ook biedt deze behandelwijze de mogelijkheid om de zo laag mogelijke effectieve dosis te vinden. Deze dosis kan van persoon tot persoon verschillen.
Indien de patiënt merkt dat hij reeds na eenmalige inname een effect ervaart kan overwogen worden om ‘zo nodig’ met propranolol te behandelen. Adviseer dan propranolol (10-40 milligram) een half uur tot een uur voor een bepaald moment waarop de patiënt wil dat de tremor afneemt.
Raadpleeg de volledige versie van de NHG-Behandelrichtlijn Essentiële tremor op richtlijnen.nhg.org.
| Soort tremor | Beschrijving | Voorbeeld | |
|---|---|---|---|
| Rusttremor | tremor is aanwezig als het lichaamsdeel ondersteund en ontspannen is, bijvoorbeeld als een arm op tafel ligt | ziekte van Parkinson | |
| Actietremor | houdingstremor | tremor is aanwezig bij een bepaalde stand van het ledemaat tegen de zwaartekracht in, bijvoorbeeld bij gestrekte armen |
essentiële tremor versterkte fysiologische tremor
|
| bewegingstremor | tremor is continu aanwezig gedurende de hele beweging, bijvoorbeeld bij inschenken van water of schrijven |
essentiële tremor versterkte fysiologische tremor |
|
| intentietremor: tremor die met name optreedt bij het naderen van het doel, bijvoorbeeld bij de topneusproef | cerebellaire pathologie |
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
