Inleiding
Bij patiënten met diabetes mellitus type 2 zijn therapietrouw en het naleven van een gezonde leefstijl vaak een groot probleem. Motivational interviewing, ofwel motiverende gespreksvoering, wordt gezien als een mogelijke oplossing hiervoor. Deense onderzoekers keken of een cursus motivational interviewing voor huisartsen de therapietrouw en leefstijl van patiënten met diabetes mellitus type 2 verbetert.1
Onderzoek
Design Een clustergerandomiseerde gecontroleerde trial met patiënten tussen de 40 en 69 jaar oud bij wie door screening nieuwe type 2 diabetes was ontdekt. De deelnemende huisartsen waren per praktijk gerandomiseerd naar een interventiegroep met huisartsen die een cursus motivational interviewing volgden en een controlegroep zonder cursus. Geen enkele huisarts had eerder deelgenomen aan een cursus motivational interviewing. De cursus bestond uit een training van 1,5 dag en tweemaal een halve vervolgdag in het eerste jaar. Daarnaast volgden alle huisartsen in zowel de interventie- als controlegroep een cursus van een halve dag over de behandeling van type 2 diabetes. Hierin werd benadrukt dat huisartsen counselors voor hun patiënten moeten zijn, waarbij zij beslissingen over de behandeling gezamenlijk met de patiënt nemen. Deense huisartsen hebben 45 minuten voor een preventieconsult. In dit onderzoek was het alle huisartsen toegestaan om 3 keer een consult van 45 minuten te gebruiken. Uitkomstmaten De uitkomstmaten op baseline en na een jaar waren HbA1c, cholesterolspectrum, BMI, bloeddruk, voorgeschreven medicatie, aantallen afgehaalde recepten bij de apotheek, en consultfrequentie. Daarnaast vulden de patiënten vragenlijsten in over roken en bewegen. Resultaten In totaal deden 80 praktijken (140 huisartsen) mee aan het onderzoek: 37 praktijken (64 huisartsen) zaten in de interventiegroep en 43 praktijken (76 huisartsen) zaten in de controlegroep. Alle huisartsen in de interventiegroep namen deel aan de cursus en minder dan 10% was afwezig bij de vervolgbijeenkomsten. In de interventiegroep zaten 307 patiënten en in de controlegroep 321 patiënten. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 61 jaar en 58% was man. Na een jaar waren de uitkomsten in beide groepen significant verbeterd zonder significante verschillen tussen de twee groepen. Het HbA1c verbeterde in beide groepen met gemiddeld 0,7. Huisartsen in de interventiegroep gebruikten gemiddeld 1,7 consulten voor motivational interviewing. Beschouwing De auteurs concluderen dat motivational interviewing geen effect had op de therapietrouw bij patiënten met door screening opgespoorde nieuwe type 2 diabetes. Er was echter een significante verbetering van de therapietrouw na een jaar in beide groepen. Als mogelijke verklaring voor het ontbreken van een verschil tussen beide groepen noemen de auteurs het feit dat de huisartsen in de interventiegroep minder dan twee van de drie geplande consulten gebruikten voor motivational interviewing. Ook kan de training van een halve dag van huisartsen in beide groepen dit verschil hebben verkleind. Huisartsen uit de controlegroep waren zich door deze training beter bewust van de behandeling van type 2 diabetes, waaronder het motiveren tot leefstijlverandering. Ten slotte was er maar weinig ruimte om een effect van motivational interviewing aan te tonen, omdat een groot deel van de patiënten in beide groepen waardes hadden (bijvoorbeeld HbA1c, cholesterolspectrum, bloeddruk of BMI) die eigenlijk vanaf het begin van het onderzoek al binnen de streefwaardes lagen. Zo had 66% van de patiënten in de interventiegroep en 69% van de patiënten in de controlegroep op baseline reeds een HbA1c van 6,4 of lager.
Interpretatie
Dit grote Deense onderzoek laat niet direct een meerwaarde zien van motivational interviewing bij patiënten met type 2 diabetes. Wel lijkt counseling in het algemeen gunstig, want zowel in de interventie- als controlegroep verbeterden bloeddruk, cholesterol, HbA1c en BMI significant. In beide groepen mochten de huisartsen maar liefst driemaal 45 minuten besteden aan het bespreken van de behandeling. Daarnaast volgden alle huisartsen tevoren een opfriscursus omtrent de behandeling van type 2 diabetes, waarin werd benadrukt hoe belangrijk het is dat huisarts en patiënt samen een behandelplan maken. Uit onderzoeken naar diverse psychotherapeutische behandelingen, waarin men vaak ook gedragsverandering nastreeft, blijkt dat juist de aspecten tijd en gezamenlijke besluitvorming een groot aandeel leveren in het effect. Het is overigens de vraag of motivational interviewing werkelijk geen meerwaarde heeft, want het ging in deze onderzoekspopulatie om patiënten die door screening opgespoord waren, waarbij hun HbA1c-waardes niet per se te hoog waren. Het waren dus niet de meest ernstige diabeten. Mogelijk was het in deze groep veel gemakkelijker om winst te behalen, bijvoorbeeld al met de extra tijd zoals de controlegroep kreeg. De groep met ernstiger type 2 diabetes omvat waarschijnlijk patiënten die veel lastiger te bewegen zijn tot een gezondere leefstijl. In deze groep valt misschien wel een effect te behalen met motivational interviewing.
Literatuur
- 1.Rubak S, Sandbæk A, Lauritzen T, Borch-Johnsen K, Christensen B. Effect of “motivational interviewing” on quality of care measures in screen detected type 2 diabetes patients: A one-year follow-up of an RCT, ADDITION Denmark. Scan J Prim Health Care 2011;29:92-8.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
