Ook onderbehandeling bij polyfarmacie!

Vraagstelling

Wat is de relatie tussen polyfarmacie en onderbehandeling bij ouderen?

Korte beschrijving

Achtergrond Onder ouderen komt polyfarmacie veel voor. Ondanks het gebruik van veel medicijnen komt ook onderbehandeling bij hen veel voor. In dit onderzoek is de relatie tussen polyfarmacie en onderbehandeling onderzocht.1 Onderzoeksopzet Bij 150 patiënten werd anamnese, lichamelijk onderzoek en laboratoriumonderzoek verricht en werden gegevens over voorgeschiedenis, huidige medische problemen en medicatiegebruik verzameld. De onderzoekers maakten ook gebruik van gegevens van huisartsen en apothekers. Polyfarmacie werd gedefinieerd als het chronisch gebruik van vijf of meer medicamenten. Onderbehandeling werd gedefinieerd als het ontbreken van een medicament voor aanwezige ziekte, waarvoor (medicamenteuze) behandeling is geïndiceerd volgens de NHG-Standaarden en CBO-richtlijnen, zonder dat er voor het betreffende ontbrekende medicament sprake was van een contra-indicatie, bijwerkingen of therapiefalen in het verleden. Er was geen sprake van onderbehandeling als: 1 er geen farmacotherapie voor een aanwezige ziekte bestond; 2 een geïndiceerd medicament in het verleden lang genoeg was gegeven (bijvoorbeeld een bisfosfonaat); 3 een patiënt zelf was gestopt met een medicijn. Patiëntenpopulatie Patiënten die tussen oktober 2004 en februari 2005 de Afdeling Geriatrie (polikliniek, dagbehandeling of tijdens opname) van het UMCU bezochten. De gemiddelde leeftijd van deze patiënten was 79,6 jaar (SD ± 7,3 jaar); 64% van hen was vrouw. Primaire uitkomstmaat De frequentie van onderbehandeling. Resultaten Polyfarmacie werd vastgesteld bij 61% van de patiënten. Bij 43% van hen was sprake van onderbehandeling. Bij de patiënten zonder polyfarmacie was het percentage onderbehandeling beduidend lager, namelijk 13,5% (OR 4,8; 95%-BI 2,0-11,2). Van de patiënten die werden onderbehandeld, gebruikte 83% 5 of meer medicamenten. De kans op onderbehandeling nam significant toe met het aantal voorgeschreven medicijnen. De onderzoekers vonden de hoogste percentages onderbehandeling bij patiënten die morfinepreparaten gebruikten (ontbreken van laxantia) en bij patiënten met cardiovasculaire aandoeningen (ontbreken van bètablokkers en ACE-remmers). Conclusie van de onderzoekers Er is een duidelijke relatie tussen polyfarmacie en onderbehandeling, waarbij de kans op onderbehandeling significant toeneemt met het aantal voorgeschreven medicijnen. Bewijskracht Dwarsdoorsnede onderzoek.[2b]