Palliatieve zorg 1

Het onderzoek van Van den Muijsenbergh levert een welkome bijdrage aan het inzicht in de gecompliceerde zorg voor de terminale kankerpatiënten in onze huisartsenpraktijken. Zij accentueert het belang van een goede communicatie met patiënt en mantelzorgers en concludeert terecht dat de huisarts geschikt is om de persoonlijke en continue zorg te verlenen. Onterecht vind ik echter dat zij op basis van haar onderzoek concludeert dat patiënten in de palliatieve fase persoonlijke aandacht belangrijker vinden dan de medisch-technische behandeling van hun lichamelijke klachten. In haar onderzoek is er mogelijk selectiebias: 74 van de 102 geregistreerde patiënten waren te ziek om aan de interviews deel te nemen. Deze mensen – met waarschijnlijk een veelheid aan symptomen en klachten – werden niet gehoord. De 26 betere patiënten hadden minder lichamelijke klachten en logischerwijze meer behoefte aan persoonlijke aandacht dan aan medisch-technische oplossingen. In mijn eigen onderzoek1 werden patiënten in de palliatieve fase ingesloten via de polikliniek radiotherapie en interne oncologie. Bij honderd patiënten heb ik thuis vragenlijsten afgenomen, honderd andere patiënten kregen dezelfde lijst per post. De medewerkers van de poliklinieken hebben 80% van de gevraagde patiënten bereidgevonden om aan het onderzoek deel te nemen. Uit de symptoomlijsten en open vraaggesprekken kwam een veelheid aan lichamelijke klachten naar voren. Zestig procent van de patiënten had een pijnklacht en 20% had een pijnklacht van meer dan 5 op een VAS van 0-10. Tussen de 30 en 40% van alle patiënten klaagde over misselijkheid, eetlustgebrek, hoest en dyspnoe. Deze bevindingen moeten ons juist motiveren om meer energie te stoppen in het consequent beoordelen en behandelen van zowel lichamelijke als psychische klachten. De continue subcutane infusie van farmaca in de thuissituatie heeft niets voor niets de laatste jaren een grote vlucht genomen. Deze technische toepassing heeft voor menig kankerpatiënt in de laatste levensfase de situatie veel draaglijker gemaakt. Misschien dat deze patiënten wel aan een interview willen deelnemen!