Pesten en gepest worden

Al geruime tijd heeft men het vermoeden dat pesten op jonge leeftijd samenhangt met een bepaalde antisociale persoonlijkheid op latere leeftijd. Voor pesten bestaat vrij veel aandacht op lagere scholen en in de loop van de tijd zijn er allerlei programma’s ontwikkeld om ouders en onderwijzend personeel op de gevolgen van pesten te wijzen. Dat gebeurde echter allemaal op basis van veronderstellingen. In Finland heeft men nu de relatie tussen pesten en gepest worden op de leeftijd van 8 jaar en het bestaan van psychiatrische aandoeningen op 18-20-jarige leeftijd prospectief vastgesteld bij jongens die werden gekeurd voor militaire dienst. In het onderzoek werden 2540 kinderen gevolgd. Negen procent van hen had op 20-jarige leeftijd een psychiatrische stoornis. Van degenen die vaak pestten was dat 18%, van de slachtoffers 17% en van degenen die zowel slachtoffer als pester waren, was dat 30%. Dat lijkt heel wat, maar we moeten niet vergeten dat de meeste kinderen met een psychiatrische stoornis niet betrokken zijn bij pesten. Van alle 264 jongens met een psychiatrische stoornis in dit onderzoek waren er 189 (72%) niet betrokken bij pesten of gepest worden. Voor veel van deze stoornissen blijken al op jonge leeftijd aanwijzingen te bestaan. Gecorrigeerd voor het bestaan van psychiatrische symptomen op 8-jarige leeftijd komt op 20-jarige leeftijd een antisociale persoonlijkheid alleen vaker voor bij pesters (OR 2,9) en angststoornis bij slachtoffers (OR 2,6). Wat moet een huisarts hier nu mee? Mijn conclusie is dat jongens die vaak met pesten te maken hebben een grotere kans hebben op psychiatrische problemen. Niet zozeer als gevolg van het pesten maar meer als co-existent lijden. Het zijn kinderen die we extra in de gaten moeten houden, en naar wie mogelijk eens nader moeten informeren bij de ouders. Maar dat wisten we eigenlijk al. (HvW)