2007, nummer 11

Jaargang

Nieuws

Redactioneel
We hebben de drukte rondom het jubileumnummer achter de rug en het leven herneemt zijn normale tempo. U vindt Huisarts en Wetenschap weer in de vertrouwde vormgeving. Zoals gebruikelijk krijgt u hier van ons een selectief voorproefje van de inhoud. De invoering van nieuwe zorgverzekeringswet…
Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
Eind jaren vijftig was de geneeskunde nog volledig natuurwetenschappelijk gericht, al stelden met name huisartsen vragen bij het natuurwetenschappelijk-biomedische ziektebegrip. Dat ziektebegrip gaf bij ‘het wetenschappelijk onderzoek van huisartsen aanleiding tot allerlei frustratie’, ook…
Handboek longziekten
Dit handboek is geschreven door specialisten op het gebied van de luchtwegen die allen zijn verbonden aan de medische faculteit van Antwerpen. De schrijvers vinden dat er ondanks alle beschikbare informatie op internet en alle richtlijnen in het onderwijs behoefte is aan degelijke handboeken. Het…
Leef gezond!
De diabeet die de gebakjes niet kan laten staan; de astmatische roker die nog een sigaret opsteekt; het dikke verwende jochie dat op de achterbank naar de McDonald’s wordt gereden. De huisarts maakt ze wekelijks mee. Iedere huisarts streeft ernaar om de gezondheid van patiënten te herstellen…
Griepprik
Het voorval is zeker 15 jaar geleden, in een kleidorp in Noord-Friesland vlak achter de waddenzeedijk. Ik legde een paar visites af om enkele bejaarden tegen griep te vaccineren. Zo ook bij een bejaarde vrouw van ergens in de zeventig die slecht ter been was. Moeizaam beklom ze haar bed dat in de…
Begin niet met roken
‘Begin niet met roken is de makkelijkste manier om niet te roken.’ In een klein en kleurrijk boekje met verhalen, sudoku’s en een prijsvraag voor een mp3-speler probeert auteur Jozef van der Putten (een stoppen-met-roken-consulent) de jeugd te bereiken over de gevaren van het roken. Omdat…
Gezondheid in beeld
De Universiteit van Amsterdam bezit een historische collectie van internationale volksgezondheidsaffiches om mensen voor te lichten. De affiches dateren van het begin van de vorige eeuw, toen er nog geen televisie of internet was. Die collectie is nu voor het eerst mooi in beeld gebracht in dit…
Patiënten ervaren geen veranderingen in het contact met hun huisarts na de financieringswijzigingen
In januari 2006 is – tegelijk met de invoering van de nieuwe Zorgverzekeringswet – het financieringssysteem van de huisarts veranderd. De vraag is of patiënten iets van deze wijzigingen hebben gemerkt. Het antwoord lijkt nee. De meeste mensen zijn van mening dat er niets is veranderd in het…
Abuis
Onder het NHG-Standpunt diabetesmiddelen rosiglitazon en pioglitazon in nummer 9 (H&W 2007;50:458) staan de verkeerde auteursnamen. De juiste auteurs zijn A.N. Goudswaard en M.M. Verduijn.
Communicatietraining verhoogt opbrengst screening
Opportunistische screening is een effectieve methode om chlamydia-infecties op te sporen en te behandelen. Maar het is niet altijd eenvoudig voor artsen om patiënten te bevragen over hun seksuele leven als zij voor andere klachten op het spreekuur komen. Dit is vaak een reden om deze screening…
Pesten en gepest worden
Al geruime tijd heeft men het vermoeden dat pesten op jonge leeftijd samenhangt met een bepaalde antisociale persoonlijkheid op latere leeftijd. Voor pesten bestaat vrij veel aandacht op lagere scholen en in de loop van de tijd zijn er allerlei programma’s ontwikkeld om ouders en onderwijzend…
Gedragstherapie werkt in de praktijk
Een onderzoek in een Amerikaanse eerstelijns zorginsteling liet zien dat gedragstherapie de symptomen van mensen met onverklaarde lichamelijke klachten aanzienlijk kon verlichten. Hoewel deze winst tijdens de follow-upperiode (van ongeveer een jaar) grosso modo bleef bestaan, namen de effecten op…
Oppassen met samengestelde eindpunten
Volgens de mores van evidence-based medicine moet een effect van een behandeling op klinische eindpunten zijn bewezen, alvorens men deze op de markt kan toelaten of in een richtlijn kan opnemen. Om voor dergelijk bewijs een statistisch significant verschil te vinden tussen interventiegroep en…
Pandemie
Stel dat die grieppandemie toch uitbreekt, vaccins niet op tijd klaar zijn en de virusremmers niet blijken te werken, wat dan? Een groep Amerikaanse onderzoekers dook in de archieven die zijn bijgehouden tijdens de griepgolf van 1918-1919, en ze bekeken welke andere – niet-medicamenteuze –…
Vooralsnog geen visites door de apotheker
Apothekers hebben een imagoprobleem. Het merendeel van de medicijnen wordt niet meer in de apotheek zelf bereid maar in doosjes over de toonbank geschoven en de computer heeft vrijwel alle medicatiebewaking overgenomen. Het ligt voor de hand dat de apothekers zich beraden op nieuwe taken om hun…
Kleutersmaak
In een goed doordacht experiment kregen 63 kinderen in de leeftijd van 3 tot 5 jaar paren van identieke hapjes en drankjes aangeboden, het ene voorzien van het McDonald’s logo, het andere merkloos, met de vraag wat ze het lekkerst vonden. De kinderen gaven veel vaker de voorkeur aan het…
Bewegen, bewegen, bewegen
We zijn de afgelopen vijf jaar meer gaan bewegen, zo blijkt uit onderzoek van TNO. Bewoog in 2000 52% voldoende, in 2005 was dit gestegen naar 63%. Het aantal mensen dat helemaal niet actief was daalde in diezelfde periode van 9 naar 6%. Sinds 2000 meet TNO met de Monitor Bewegen en Gezondheid…

Wetenschap

Rugverzuim reguleren
Recent verscheen het proefschrift van Faber naar ziekteverzuim ten gevolge van aandoeningen van het bewegingsapparaat. Centraal in het proefschrift staat de vraag of betere samenwerking tussen artsen ervoor kan zorgen dat patiënten na een verzuimperiode eerder terugkeren naar het werk. Faber…
Optimalisering van de zorg aan CVA-patiënten in de huisartsenpraktijk
Er dreigt een kloof te ontstaan tussen vraag en aanbod in de zorg voor CVA-patiënten. Huisartsen kunnen bijdragen aan continuering van zorg in de thuissituatie door de hele zorgketen te optimaliseren. Sterkere praktijkondersteuning leidt tot een betere inbedding van preventie in het…
Vrouwen, huiselijk geweld en de huisarts
Huiselijk geweld is een belangrijk probleem dat de laatste tijd veel de aandacht krijgt. De spreekkamer van de huisarts is vaak de eerste en enige plek waar de patiënte haar verhaal durft te vertellen. De benadering van de huisarts is van groot belang bij de keus of de patiënt deze…
Het risico van een hoge tractus digestivusbloeding bij het gebruik van één of meer anticoagulantia
De indicatie om anticoagulantia voor te schrijven neemt toe. Ook worden steeds vaker combinaties van anticoagulantia (zoals acetylsalicylzuur en clopidogrel) voorgeschreven. Van de huisarts wordt verwacht dat hij zijn patiënten kan voorlichten over de bijwerkingen van medicatie. Over de…
Interpersoonlijke psychotherapie voor depressieve ouderen
Geprotocolleerde psychotherapieën voor depressie, zoals interpersoonlijke psychotherapie, zijn een goed alternatief voor antidepressiva bij ouderen met een matige tot ernstige depressie. Voor ouderen is de drempel van een tweedelijns GGZ-instelling hoog. Daarom moet de eerste lijn meer…
Jaarlijkse influenzavaccinatie beschermt ouderen extra tegen overlijden
Griepvaccinatie leidt tot serologische bescherming tegen influenza infectie. Het herhaaldelijk vaccineren tegen influenza beschermt daadwerkelijk tegen overlijden in een populatie van ouderen die niet in een verpleeghuis wonen. Hieronder beschrijven we kort de resultaten van…
Niet alle huisartsen hebben de praktijkorganisatie om optimale diabeteszorg te leveren
In huisartsenpraktijken die een systeem hebben om diabetespatiënten op te roepen en te monitoren, is de kwaliteit van de diabeteszorg vaak beter dan in de tweede lijn. Een behandeling volgens een strak schema, met strikte glykemische en cardiovasculaire controle, vermindert het risico op…
Het carpaletunnelsyndroom: incidentie en de rol van beroepsfactoren
Het carpaletunnelsyndroom (CTS) komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Er is een relatie tussen het CTS en de hand- en polsbelasting in het beroep. Nieuwe gevallen van het CTS komen in de huisartsenpraktijk veel minder vaak voor dan men op grond van bevolkingsonderzoek zou…

Praktijk

Familiaire mediterrane koorts in de huisartsenpraktijk
Familiaire mediterrane koorts (FMF) is een genetische aandoening. Kenmerkend zijn de koortsaanvallen, die meestal gepaard gaan met buikpijn. De aandoening komt in Nederland relatief weinig voor; men ziet het vooral bij allochtone Nederlanders die afkomstig zijn uit het Middellandse-Zeegebied en…
Dok’s opvolgster
Om maar met het eerste probleem te beginnen: hoe moet je haar nou noemen? Dat ‘dok’ bekte al die jaren wel lekker, maar zo’n piepjong wichtje kun je daar natuurlijk niet mee tegemoet treden. Ik heb voorzichtig wat varianten de revue laten passeren, en ‘dokkin’ en ‘doka’ zijn inmiddels definitief…
‘Het is een uit de hand gelopen hobby’
Wanneer je de praktijk van Boesten in Mill betreedt, wordt je al snel duidelijk dat een tabakverslaving dient te worden bestreden. Overal zijn daarover pamfletten te vinden en in zijn spreekkamer hangt een grote plastic sigaret met daarop de tekst ‘no smoking’. Hij weet goed waarover hij praat:…
Aan anderen leren wat je niet weet
Het ligt voor de hand dat nascholing die zich richt op de eigen lacunes het meest relevant is. Huisartsen zouden portfolio’s moeten ontwikkelen op basis van het competentieprofiel. Toch scholen we ons vaak bij in onderwerpen die onze speciale belangstelling hebben en waarin we dus al de nodige…
Geen nachtelijk pretje!
De heer Voorhorst, 34 jaar krijgt op een avond onverwacht hevige pijn in de flank en zijn plas is donker gekleurd. Op de huisartsenpost stelt de arts de diagnose nierstenen. Voorhorst krijgt diclofenac intramusculair toegediend, met het advies om veel te drinken. De pijn wordt aanvankelijk wel…
Regie over complexe zorg vereist zorgplan
Dit is de eerste aflevering in een serie van vijf artikelen over het NHG-Standpunt Huisartsgeneeskunde voor ouderen , dat een uitwerking is van de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2012.1 De aanbevelingen uit het Standpunt richten zich vooral op ouderen met complexe problematiek, dat wil zeggen…
Loopbaan, renbaan of achtbaan?
In een nieuwe serie gaat In de praktijk in op het perspectief van de huisarts die toe is aan een nieuwe stap in zijn carrière. Deze eerste aflevering besteedt aandacht aan het Competentieprofiel van de huisarts (zie www.svuh.nl->PVH Eindproducten), dat mogelijk richting kan geven aan de…