Vraagstelling
Hoe groot is de resistentie tegen macroliden bij streptokokken in de mond van gezonde vrijwilligers na een kuur azitromycine of claritromycine?
Betekenis voor huisarts en patiënt
In de NHG-Standaard Acute keelpijn1 staat azitromycine als tweede keus antibioticum vermeld bij een overgevoeligheid voor penicilline. De standaard waarschuwt al voor opkomende macrolidenresistentie bij S. aureus en S. pyogenus. De keuze voor azitromycine was gemaakt op basis van het farmacotherapeutische profiel, de geringe interacties met andere medicijnen en de toedieningsvorm eenmaal per dag voor drie dagen. De opname van azitromycine in de standaard kan er toe leiden dat artsen het misschien sneller voorschrijven dan noodzakelijk is. Zeker bij kinderen is de toediening van éénmaal per dag gedurende drie dagen een aantrekkelijk alternatief voor amoxicilline driemaal per dag gedurende zeven dagen. Dit onderzoek levert onderbouwing voor het beleid in de NHG-Standaard om terughoudend te zijn met het voorschrijven van macroliden. Door macroliden beperkt voor te schrijven voorkom je resistentievorming waardoor men deze groep antibiotica in de toekomst ook nog kan gebruiken.
Korte beschrijving
Inleiding De resistentie tegen antibiotica is een groot gezondheidsprobleem. In dit dubbelblinde, placebogecontroleerde onderzoek wordt gekeken naar de resistentie van de orale streptokokkenflora bij gezonde vrijwilligers na een kuur azitromycine of claritromycine.2 Patiëntenpopulatie De universiteit van Antwerpen zocht voor dit onderzoek vrijwilligers boven de 18 jaar. Van de 347 gezonde vrijwilligers kwamen 224 mensen in aanmerking. De belangrijkste exclusiecriteria waren zwangerschap, bovensteluchtweginfectie en gebruik van een antibioticum in de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek. Onderzoeksopzet De vrijwilligers werden gerandomiseerd over 4 groepen. Groep 1 kreeg een driedaagse kuur azitromycine (500 mg eenmaal per dag) en groep 2 een driedaagse kuur met een placebo eenmaal per dag. Groep 3 kreeg een zevendaagse kuur claritromycine (tweemaal per dag 500 mg) en groep 4 een zevendaagse kuur met een placebo tweemaal per dag. Er werden kweken van de tonsillen en achterste farynxwand gemaakt 2, 14, 28 en 42 dagen na het einde van de kuur. Bij 99 vrijwilligers werd ook op dag 180 nog een kweek gemaakt. Uitkomstmaat De primaire uitkomstmaat was de mate van verandering van macrolidenresistentie bij orale streptokokken. Resultaten Na gebruik van beide macroliden waren de streptokokken in de mondholte significant vaker resistent dan na gebruik van een placebo op alle onderzoeksmomenten. De onderzoekers zagen een piek op dag 8 van de claritromycinegroep met een gemiddelde stijging van 50% resistentie (95%-BI 41,7-58,2) en op dag 4 van de azitromycinegroep met een gemiddelde stijging van 53,4% resistentie (95%-BI 43,4-63,5). De mate van macrolidenresistentie was groter na een azitromycine kuur dan na een claritromycine kuur, met het grootste verschil op dag 28 (17,4% verschil, 9,2% versus 25,6%). Conclusie van de onderzoekers Het onderzoek toont aan dat het voorschrijven van macroliden de belangrijkste oorzaak is voor de opkomst van macrolidenresistentie onder bacteriën. Artsen die antibiotica voorschrijven moeten zich zeer bewust zijn van de ecologische neveneffecten die deze antibiotica hebben. Bewijskracht Gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) met nauwe betrouwbaarheidsintervallen (1b).3
Rob Michielsens en Just Eekhof
Literatuur
- 1.↲Zwart S, Dagnelie CF, Van Staaij BK, Balder FA, Boukes FS, Starreveld JS. NHG-Standaard Acute keelpijn. www.nhg.org.
- 2.Malhotra-Kumar S, Lammens C, Coenen S, Van Herck K, Goossens H. Effect of azithromycin and clarithromycin therapy on pharyngeal carriage of macrolide-resistant streptococci in healthy volunteers: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Lancet 2007;369:482-90.
- 3.↲http://www.cebm.net/levels_of_evidence.asp.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
