Screening op alcohol

Negen procent van de patiënten in de huisartsenpraktijk zou te veel alcohol gebruiken. Dit concluderen Beich et al. in een meta-analyse over screening op alcoholgebruik in de huisartsenpraktijk. Ze sloten 8 onderzoeken in met in totaal 3250 patiënten. Als 1000 patiënten een vragenlijst invullen over overmatig alcoholgebruik, scoren er 90 patiënten positief. Als je die dan een korte interventie aanbiedt, doen 25 van de 90 mee. Van deze 25 blijken na 1 jaar 2-3 personen (RR 2,6; 95%-BI 1,7-3,4) minder te drinken.1 De onderzoeken waren erg heterogeen in opzet en uitkomstmaten. Maar ook bij een uitkomst van 5-6 personen per 1000 gescreende patiënten gaat het om ongeveer 12 personen per normpraktijk. Van screening bij bepaalde groepen (jonge mannen, lagere sociale status) is een grotere opbrengst te verwachten. Wat moet de huisarts dan met de probleemdrinkers in de praktijk? Helaas is maar een kleine groep (10-30%) probleemdrinkers als zodanig bij de huisarts bekend. Ze hebben volgens de NHGStandaard Problematisch alcoholgebruik verschillende redenen voor contact, zoals lichamelijke klachten (moeheid, zweten, gastro-intestinale klachten), psychische klachten (slaapproblemen, angsten, depressie) en functionele klachten met frequent spreekuurbezoek. Een korte interventie door de huisarts of de praktijkondersteuner bij deze patiënten met problematisch alcoholgebruik blijkt in hoge mate effectief en zeer kosteneffectief.2 Vier jaar na de interventie is de alcoholconsumptie met 15-30% afgenomen. Huisartsen bespreken problematisch alcoholgebruik niet zo makkelijk, onder meer omdat ze van behandelingsmogelijkheden niet veel verwachten, bang zijn de relatie met de patiënt te schaden en er veel tijd mee gemoeid is. Nu korte interventies effectief zijn en door de patiënt gewaardeerd worden, kan de huisarts aan deze bezwaren tegemoetkomen door signalen van problematisch alcoholgebruik op te vangen, het probleem bespreekbaar te maken en daarvoor samen met de praktijkondersteuner een korte interventie aan te bieden. (LB)