Statines na je 65ste, een kwestie van maatwerk

Voor patiënten die al een cardiovasculair event hebben doorgemaakt of diabetes mellitus hebben, is het voorschrijven van een statine haast vanzelfsprekend. Voor de indicatie primaire preventie na je 65^ste is de keuze voor een statines minder vanzelfsprekend, omdat statines dan weinig voordeel lijken op te leveren.

In de ALLHAT-LLT trial volgden onderzoekers gedurende zes jaar bijna 3000 deelnemers van 65 jaar en ouder. De ene helft kreeg pravastatine 40 mg dd, de controlegroep de gebruikelijke behandeling zonder statines. De patiënten werden geselecteerd op basis van hypertensie en een LDL-cholesterolspiegel die mocht variëren van 3,1 tot 4,9 mmol/L. Geen van de patiënten had bij aanvang van het onderzoek hart- of vaatziekten. Het risico om te overlijden, ongeacht de oorzaak, was in de pravastatinegroep 18% hoger dan voor de deelnemers in de controlegroep (HR 1,18; 95%-BI 0,97 tot 1,42; p = 0,09). Het aantal hartinfarcten was bij de pravastatinegebruikers iets lager en nam toe met de leeftijd, maar dit verschil was niet statistisch significant.

De HOPE-3 trial liet wel enige vermindering zien van het aantal cardiovasculaire events bij sommige, oudere rosuvastatinegebruikers ten opzichte van placebo, maar ook geen verschil in de totale sterfte. De NHG-Standaard CVRM geeft in elk geval ter overweging om ook ouderen (70+) die voor primaire preventie in aanmerking komen, met een statine te behandelen. Op basis van beide onderzoeken heeft slechts een kleine subgroep ouderen baat bij primaire preventie met statines. Voor wie rekening wil houden met risicofactoren, mogelijke bijwerkingen en de wensen van de patiënt is het voorschrijven van statines bij 65-plussers nog een hele klus.

Han BH, et al. Effect of statin treatment vs usual care on primary cardiovascular prevention among older adults. The ALLHAT-LLT Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med 2017 May 22. http://bit.ly/2r4DVGV.

Yusuf S, et al. Cholesterol lowering in intermediate-risk persons without cardiovascular disease. N Engl J Med 2016;374:2021-31.