Stevig ijs voor EBM

Halverwege deze maand gaat/ging de Wetenschapsdag van het NHG over evidence based medicine. Huisartsen twijfelen nog wel eens aan het nut van EBM in de eigen praktijk. Te druk, het gaat toch goed zo, we hebben standaarden…. De religieuze tendensen van de beweging staan me behoorlijk tegen. Een aantal maanden geleden begon bij een bijeenkomst over diagnostisch onderzoek in het AMC elke spreker en vragensteller met ‘ik ben ook een aanhanger van evidence based medicine, maar…’ Zoiets wekt op mijn lachspieren. In een fraaie bundel uit datzelfde AMC staan nu een vijftal essays en elf journalistieke bijdragen over evidence based medicine in de praktijk. Zo is er een verhelderend hoofdstuk van Bossuyt & Offringa over de oorsprong van het beter nadenken over waar je mee bezig bent. Dat is immers de basis van EBM. Al vroeg in de negentiende eeuw was er een Amerikaans beweginkje van rationalisten, waarvan Bigelow er een was. Die publiceerde in 1858 de ‘Essentials of rational medicine’, nadat hij eerder al een boekje over selflimiting diseases had geschreven. De rationalisten hebben het niet gehaald, maar het tij zit de EBM-ers aanzienlijk meer mee. Gezag telt niet meer. Het AMC afficheert zich als de bakermat van evidence based medine in Nederland. Ervaringen van specialisten, onderzoekers en huisartsen wisselen elkaar af. EBM kost geen tijd, maar spaart tijd. Elke keer moeten kiezen kost immers meer tijd en energie dan het eens een keer goed uitzoeken. Terwijl de internist nog kan beweren dat 80% van de therapie op zijn AMC-afdeling blijkt te berusten op hard bewijs, is de huisarts voorzichtiger (50%). Klazinga ruimt een aantal misverstanden op zoals dat EBM het einde van de professionele autonomie betekent of dat EBM geen rekening houdt met de individuele patiënt. Dunning blikt terug op zijn rapport over kiezen in de zorg en Gunning-Schepers legt uit waarom solidariteit in de zorg wel dwingt tot het maken van op bewijs gebaseerde keuzen. Hoe je dat nu allemaal doet, op zoek naar literatuur, dat vind je niet in dit boekje. Wel enthousiasmerende verhalen, die met distinctie en zonder betweterigheid opgeschreven zijn. Aanbevolen.