Vermoeidheid en onwelbevinden – klachten waarmee huisartsen regelmatig te maken krijgen – leiden bij werknemers nogal eens tot slechte werkprestaties en ziekteverzuim, alsmede tot langdurige arbeidsongeschiktheid. Daarmee is een belangrijk maatschappelijk probleem aangeduid, waar wetenschappelijk gezien nog niet zoveel van bekend is. Het onderzoek van Ute Bültmann maakt deel uit van een omvangrijk epidemiologisch longitudinaal cohortonderzoek onder circa 12.000 werknemers van 45 bedrijven en organisaties. De opzet was te onderzoeken hoe vaak vermoeidheid en onwelbevinden onder werknemers voorkomen, welke risicofactoren daarbij een rol kunnen spelen en in hoeverre vermoeidheid en onwelbevinden als verschillende concepten beschouwd kunnen worden. Bültmann rapporteert over de ‘baseline’-gegevens en die van een jaar follow-up, waarbij zij vooral focust op de invloed van werkstress en leefstijlfactoren. Enkele resultaten zijn ook voor huisartsen interessant. Zo is één op de vijf werknemers vermoeid en eveneens één op de vijf werknemers heeft psychische klachten. De helft van de vermoeide werknemers heeft ook psychische klachten en vice versa. In een jaar tijd ontwikkelt 10% van de gezonde werknemers vermoeidheid en iets meer dan 10% krijgt psychische klachten. Wat betreft de werkstressfactoren reageren mannen en vrouwen deels verschillend. Een gebrek aan ‘regelmogelijkheden’ in het werk en een gebrek aan sociale steun veroorzaken vermoeidheid bij mannen en vrouwen, en onwelbevinden alleen bij vrouwen. Psychologische taakeisen en emotionele belasting in het werk veroorzaken onwelbevinden bij mannen en vrouwen, maar psychologische taakeisen geven ook vermoeidheid bij vrouwen en emotionele belasting geeft vermoeidheid bij mannen. Conflicten leiden tot onwelbevinden bij mannen en vermoeidheid bij vrouwen. De verklaarde variantie is overigens beperkt. Wat betreft de leefstijl is gevonden dat overgewicht en een gebrek aan lichaamsbeweging buiten het werk tot vermoeidheid leiden en overmatig alcoholgebruik tot psychisch onwelbevinden. Dit geldt overigens alleen voor mannen. Bij vrouwen is alleen een relatie gevonden tussen ondergewicht en vermoeidheid. Vermoeidheid en psychisch onwelbevinden zijn twee met elkaar samenhangende, wellicht zelfs gedeeltelijk overlappende begrippen. De andere kant van de medaille is dat ze kennelijk ook verschillend zijn en door verschillende werkstressfactoren worden beïnvloed. Veel zaken – bijvoorbeeld de situatie thuis en levensgebeurtenissen – zijn in dit onderzoek (nog) niet aan de orde geweest. Het zal nog wel een tijd duren voordat de nieuw verworven kennis vertaald kan worden in preventieve programma's voor werknemers.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
