Weg met de diagnose depressie

Depressies komen veel voor: 6% per jaar volgens Nederlandse cijfers. Huisartsen behandelen de meeste depressies. Nascholingen – al of niet door de farmaceutische industrie gesponsord – hebben hen vertrouwd gemaakt met de diagnostiek en behandeling. De hoeveelheid voorgeschreven antidepressiva stijgt nog elk jaar. Er is gigantisch veel onderzoek gedaan naar depressie. De commerciële en professionele belangen zijn dan ook groot. Depressie is big business. Echter, als het aan de Engelse huisarts en hoogleraar Christopher Dowrick ligt, heeft de diagnose depressie voor ons zijn langste tijd gehad. Hoewel Dowrick zijn carrière voor een groot deel aan depressie te danken heeft, moet hij nu bekennen dat het ziekteconcept depressie – in de huisartsenpraktijk – toch niet zo valide, en vooral niet zo nuttig is als we de afgelopen jaren bij herhaling hebben moeten horen. Het opsporen van depressies met screeningslijsten leidt in het algemeen wel tot meer voorschriften van antidepressiva, maar niet tot een betere gezondheid van de opgespoorde patiënten. Er is gerede twijfel mogelijk aan de effectiviteit van antidepressiva in de huisartsenpraktijk, vooral bij de lichtere vormen van depressie, die in de huisartsenpraktijk het meeste voorkomen. Het grootste nadeel van de diagnose depressie is de medicalisering van de narigheid die onvermijdelijk bij het menselijk bestaan hoort. Volgens Dowrick moeten we minder diagnosticeren en meer begrijpen, minder voorschrijven en meer luisteren. Zijn oplossing is het (laten) vertellen van verhalen. Verhalen creëren betekenis waardoor mensen hun situatie beter begrijpen en weer mogelijkheden zien om er vat op te krijgen. In plaats van patiënten te bombarderen tot willoze slachtoffers van de ziekte depressie, zouden huisartsen hun patiënten moeten bemoedigen om hun moeilijkheden onder ogen te zien, de betekenis ervan te ontdekken, en weer vertrouwen te krijgen in hun eigen vermogens om veranderingen te verwerkelijken. Berend Terluin