Zoekt en gij zult vinden

Alhoewel het niet gebruikelijk is om in een recensie de achterflap te citeren, kom ik daar niet onderuit. Er staat namelijk een zin die je zowel doet fronsen als instemmend knikken: ‘ Praktische handleiding PubMed is de eerste Nederlandstalige gids die op overzichtelijke wijze op de uitgebreide mogelijkheden van PubMed ingaat’. Als je de zin ontleedt, is het onderwerp ‘de eerste Nederlandstalige gids’. Vreemd, er is een jaar geleden toch een ander handzaam boekwerkje verschenen: Effectief zoeken van medische literatuur: een handleiding voor de praktijk (Zwolle: Isala klinieken, 2003). Dat boek gaat weliswaar over meer dan alleen PubMed, maar is in de behandeling daarvan – alhoewel veel beknopter – zeker niet minder helder geformuleerd. Een frons is hier dus op zijn plaats. Ontleed je verder, dan vind je als bijwoordelijke bepaling ‘op overzichtelijke wijze’. Hier toont zich de achtergrond van de auteurs. Beiden zijn namelijk als clinical librarian werkzaam in de bibliotheek van het AMC en verzorgen regelmatig PubMed-cursussen. Het boekje heeft een prettig stap-voor-stap gehalte. Eerst leggen de auteurs uit waar de verschillende knoppen voor dienen en welke opties je op de openingspagina aantreft. Vervolgens beschrijven ze waar een goede zoekvraag aan moet voldoen. Dan gaan ze dieper in op de trefwoordenstructuur van Medline en de manier waarop PubMed werkt. Daarna zetten ze uiteen met welke methoden je naar literatuur kan zoeken. Hier komt bijvoorbeeld het gebruik van zoekfilters aan bod. Ten slotte beschrijven ze hoe je de zoekresultaten kan weergeven en bewaren, en laten ze nog wat meer specialistische zoekmogelijkheden van PubMed zien. Een aantal hoofdstukken sluit – heel didactisch verantwoord – af met een paragraaf Opdrachten. Er is niets aan te merken op de overzichtelijkheid en de volledigheid van het boekje en de auteurs verdienen alle lof. Ook is het ontegenzeggelijk een voordeel dat het boekje door informatieprofessionals is geschreven, en niet door bijklussende artsen. Het is dan ook een onvergeeflijke fout van de uitgever om het boekje uit te brengen op zakformaat. De illustraties, die een onmisbaar onderdeel van de uitleg uitmaken, zijn namelijk volstrekt onleesbaar zonder vergrootglas of een hele goede bril. Voor bibliothecarissen maakt dat niet zoveel uit, die weten wel hoe de pagina's van PubMed eruitzien. Maar voor medici en paramedici, en dan met name de beginners onder hen, is het een welhaast ondoenlijke zaak de figuren te ontcijferen. Het is dan ook te hopen dat er snel een tweede druk van dit onmisbare werkje komt, maar dan wel op een fatsoenlijk formaat. De lezers, maar ook de auteurs, verdienen dat.