2005, nummer 4
Nieuws
Pruiken en prothesen
Helemaal van deze tijd: lotgenotencontact via e-mail. Door een wederzijdse kennis kwamen twee vrouwen bij wie recent borstkanker werd gediagnosticeerd, met elkaar in contact. Zij starten een correspondentie per e-mail om ervaringen en tips uit te wisselen. De e-mails vliegen soms meerdere malen…
Ouderdomsziekten
Dit boek draagt met recht het woord ‘inleiding’ in de titel. De nadruk ligt op de basisbegrippen, thematiek en werkwijze uit deze twee specialismen. Ten eerste komen de processen van veroudering (functioneel, cognitief, op orgaan- en cellulair niveau) en de typische kenmerken van de geriatrische…
Het uitgestelde antibioticarecept voor symptomen en complicaties van luchtweginfecties
Achtergrond Het gebruik van antibiotica voor bovensteluchtweginfecties is omstreden. Het is de vraag of de voordelen opwegen tegen de bijwerkingen (uitslag, buikpijn, diarree en braken), kosten en bacteriële resistentie. Er is aandacht voor methodes om het gebruik van antibiotica voor…
Diagnostisch onderzoek naar lageluchtweginfecties in de huisartsenpraktijk
Damoiseaux en Schellevis zaaien met hun commentaar (H&W 2005;48:46-7) onnodige verwarring over de resultaten van twee recente onderzoeken over diagnostiek bij lageluchtweginfecties. Zo hebben ze methodologische bedenkingen bij het gegeven dat het C-reactief proteïne (CRP) in het onderzoek van…
Indicatie voor een bètablokker? Kies voortaan metoprolol!
Afgelopen weken werden wij gebeld door patiënten en huisartsen, die in onzekerheid verkeren over de bètablokker die wij voorschrijven aan patiënten met coronaire hartziekten. Zij verwijzen daarbij naar de adviezen van het NHG (H&W 2004;47:651). In dit advies refereren Wiersma et al. aan de…
Perniones
Het artikel van Lagro-Janssen over perniones (H&W 2004;47:561-4) bevat weinig meer informatie dan de Kleine kwaal in 2003 (H&W 2003;46:778-81) met dien verstande dat daar geen onderzoek gevonden werd waaruit enige positieve werking bleek van vitamine-D 3 -injecties intramusculair. Het is jammer…
NHG-Standaard Bemoeilijkte mictie (2)
Met veel belangstelling las ik de tweede herziening van de NHG-Standaard Bemoeilijkte mictie bij oudere mannen (H&W 2005;47:571-86). Helaas staan er mijns inziens een aantal onjuistheden in. Ten eerste adviseert men om het ‘gebruik van alfablokkers te stoppen na 3-6 maanden’. Deze uitspraak mist…
NHG-Standaard Bemoeilijkte mictie (1)
Als fabrikant van het geneesmiddel dutasteride (Avodart ® ) willen wij wijzen op enkele onjuistheden in de nieuwe NHG-Standaard. In noot 27 staat: ‘Net als bij finasteride is het klinisch effect beperkt en duurt het lang (12 maanden voor klachten, eerder voor flow) voordat een merkbaar effect…
Zoekt en gij zult vinden
Alhoewel het niet gebruikelijk is om in een recensie de achterflap te citeren, kom ik daar niet onderuit. Er staat namelijk een zin die je zowel doet fronsen als instemmend knikken: ‘ Praktische handleiding PubMed is de eerste Nederlandstalige gids die op overzichtelijke wijze op de uitgebreide…
Altijd ziek
In dit boek bespreken de auteurs de achtergronden en de resultaten van het gelijknamige onderzoeksprogramma van ZonMw. Ze staan ook stil bij de implicaties voor verbetering van de zorg. Chronische aandoeningen bepalen steeds meer het volksgezondheidsprofiel. Voor diabetes mellitus verwacht men…
Meetinstrumenten voor GGZ-problemen
Onderzoekers op het terrein van de GGZ, en zeker de starters onder hen, missen een boek over vragenlijsten met een overzicht over meetinstrumenten. Deze uitgave voorziet voor een groot deel in die behoefte. Het boek bestaat uit twee delen: een klein, als het ware inleidend deel waarin de auteurs…
Update in de seksuologie
Na het leerboek Seksuologie voor de arts uit 1987, en het Leerboek Seksuologie uit 1998 – beide samengesteld door dezelfde redactie –, heeft dit boek een geheel vernieuwde redactie. De redactie heeft samen met nog 26 auteurs het interdisciplinaire karakter van de seksuologie – psychologie,…
Allochtonen voelen zich minder gezond, gaan ze dus ook vaker naar de huisarts?
Mensen uit de vier grootste allochtone groepen (Surinamers, Antillianen, Turken en Marokkanen) beoordelen hun gezondheid als slechter dan autochtonen. Hoewel mensen met een slechte gezondheid in het algemeen vaker naar de huisarts gaan, zijn er opvallend veel verschillen in het aantal…
Punten verdienen bij H&W
Eindelijk gerechtigheid. Lezen helpt immers om gedrag te veranderen. Het gaat nu lonen om H&W goed te lezen. We geven vanaf nu accreditatiepunten als u vragen over een of meer artikelen goed beantwoordt; dus bonnetje in een envelop en postzegel erop (zie pagina 198). Elke H&W is goed voor één…
Selectie bij opname op een stroke unit
Blijkbaar komt nog niet elke patiënt met een CVA op een stroke unit terecht. Voor haar promotieonderzoek naar het cognitieve functioneren na een CVA rekruteerde Marleen Gerritsen 194 nieuwe CVA-patiënten uit huisartsenpraktijken in de drie noordelijke provincies en 41 patiënten uit de stroke…
IgE-bepaling verbetert voorspelling astma bij hoestende piepers
Toevoeging van de IgE-status aan een prognostisch model met anamnestische en demografische kenmerken bij kinderen tussen 1-4 jaar met hoest verbetert de voorspelling van astma op 6-jarige leeftijd enigszins. Van 123 kinderen tussen 1-4 jaar die met hoestklachten bij de huisarts kwamen, zijn de…
Patiënt met hartfalen beter af met gezamenlijke zorg
Onderzoekers in Canada lieten zien dat na een opname wegens hartfalen de gecombineerde zorg door huisarts en specialist de hoogste overleving na 1 jaar oplevert. De andere groepen werden niet of alleen door de huisarts gecontroleerd. Het betrof hier een retrospectief cohortonderzoek met gegevens…
Eet meer vezels!
Dat wist u al, maar nu lijkt het ook goed te zijn voor uw bloeddruk. Auteurs van een recente meta-analyse concluderen dat het vergroten van de hoeveelheid vezels in de voeding in westerse landen bij kan dragen aan de preventie van hypertensie. De meta-analyse bevatte 24 RCT's van gemiddeld 9…
Waarde kwaliteitsindicatoren in achterstandsgebieden twijfelachtig
Als men bij kwaliteitsindicatoren geen rekening houdt met de samenstelling van de praktijkpopulatie is de kans groot dat de praktijken die het meeste geld nodig hebben, het minste krijgen. Dat is de overduidelijke conclusie van Engels onderzoek. In Engeland is vorig jaar een nieuw contract voor…
Vitamine D: nieuwe preventietherapie
De tot nu toe gehanteerde ondergrens voor de bloedspiegel van vitamine D voor het voorkómen van osteoporose moet met een factor 2-3 omhoog, van 25 naar 50-75 nmol/l. In Frankrijk en de Verenigde Staten is dit inmiddels gerealiseerd. Dit stelde Paul Lips van het VUmc in zijn oratie Te weinig bot…
Klinische competentie en enthousiasme zijn het belangrijkste voor docent
Stafleden van huisartsenopleidingen en huisartsen-in-opleiding in de VS vonden klinische competentie en enthousiasme de belangrijkste eigenschappen voor een klinisch docent. Onderzoekers vroegen aan stafleden en artsen-in-opleiding op een lijst van 15 eigenschappen de 3 belangrijkste en de 3…
Veranderen van leefstijl mislukt vaak
‘Regular physical activity is an important modifiable component of healthy living …’, zo begint Esther van Sluijs haar proefschrift. Ze deed een RCT naar de effectiviteit van PACE: Physician based Assessment and Counseling for Exercise . De resultaten zijn beter dan in ander onderzoek, maar na…
Wetenschap
Jeugdhulpverlening in huis
In de jeugdhulpverlening bestaat er sinds tientallen jaren de tendens om de kinderen thuis te behandelen in plaats van in de inrichting. Een van de argumenten is dat kinderen een bijna onlosmakelijke band met hun ouders hebben, dat ze loyaal zijn en zich aan hen hechten. Onderzoek naar vormen van…
Kwaliteit van het verpleeghuis
In Nederland leeft 2,5% van de bevolking in een verpleeghuis, tegenover 5% in Verenigde Staten en 2% in het Verenigd Koninkrijk. Men was in de jaren tachtig in de Verenigde Staten dermate ongerust over de kwaliteit van zorg in die huizen dat men per wet een uniform evaluatieformulier regelde: de…
Etnisch-cultureel verschillende patiënten op het spreekuur, maakt het wat uit?
Iedere arts dient rekening te houden met de culturele context van de patiënt. Het is noodzakelijk zich eerst op de eigen culturele context te bezinnen, alvorens zich in die van de patiënt te verdiepen. Tijdens de basisopleiding geneeskunde, de beroepsopleidingen en nascholing dienen…
Mirena
® en uterusperforatieUterusperforaties bij gebruik van de Mirena komen ook voor bij ervaren artsen en bij plaatsing geruime tijd na de bevalling. Perforaties of de complicaties hiervan kunnen pas laat na insertie manifest worden. Het is raadzaam om bij patiënten met buikklachten en menstruatiestoornissen…
Vezels zijn maar weinig effectief bij het prikkelbaredarmsyndroom: een systematische review
Vezels worden veelvuldig geadviseerd of voorgeschreven bij de behandeling van PDS. De rol van verschillende typen vezels, oplosbare en onoplosbare, bij de behandeling van PDS staat ter discussie. Oplosbare vezels zijn van marginale waarde voor de behandeling van algemene PDS…
Minder recepten na een nascholingsprogramma over antibiotica voor acute luchtwegklachten: een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek
Het veranderen van voorschrijfgedrag is complex. Er zijn veel evidence-based richtlijnen voor luchtweginfecties beschikbaar Huisartsen schrijven minder antibiotica voor acute luchtweginfecties voor na een meervoudig nascholingsprogramma bestaande uit een FTO-programma, monitoring…
Praktijk
Bovenbuikklachten in de loop van de zwangerschap: HELLP voor de huisarts
Het HELLP-syndroom – een bijzondere vorm van pre-eclampsie in de zwangerschap – heeft een hoge mortaliteit van moeder en kind. Het HELLP-syndroom komt in 90% van de gevallen met atypische bovenbuikklachten voor in de tweede helft van de zwangerschap. Bij aanwijzingen voor een HELLP…
De behandeling van misselijkheid en braken in de palliatieve fase
Misselijkheid en braken komen frequent voor in de palliatieve fase en hebben een grote invloed op de kwaliteit van leven. Wanneer de arts zo goed mogelijk zoekt naar oorzaken, komt dit de kwaliteit van de behandeling ten goede. Inzicht in pathofysiologische achtergronden is nodig om de…
H&W in 2004 en plannen voor 2005
Vorig jaar stuurden we onze abonnees 13 nummers, waaronder onze WONCA-special over huisartsgeneeskunde in Europa, met bij elkaar de omvang van een vuistdikke roman: 828 pagina's waarvan 576 onder de verantwoordelijkheid van de redactie. In 2004 ontvingen we 129 manuscripten, waarvan we er 22…
Bezweringsritueel
Je ziet het veel in televisieseries: met de hand op de Bijbel belooft iemand deftig ‘to speak the truth, the whole truth and nothing but the truth, so help me God’. Deze waarheidsgelofte draagt altijd een beetje suspense in zich. Want de good guys doen het zeker en de bad guys slechts zelden…
Interview met kaderhuisartsen: ‘Smeermiddel tussen huisartsen en GGZ’
Twee jaar lang reden Ron Glotzbach en Joop Dopper minstens eens per maand samen naar de Kaderopleiding GGZ voor huisartsen. ‘Ik vond het huisartsenvak net wat aantrekkelijker, anders had ik overwogen om psychiater te worden. Ik had altijd al affiniteit met de GGZ’, zo motiveert Dopper zijn…
Herziene NHG-Standaard Hartfalen: Medicamenteuze behandeling
Tien dagen geleden heeft de huisarts bij de heer Derksen hartfalen vastgesteld. De diagnostiek en niet-medicamenteuze adviezen zijn besproken in het februarinummer van In de praktijk (zie Huisarts Wet 2005;48(2):nhg-17-8). Nu wordt ingegaan op de medicamenteuze behandeling van hartfalen. De…
Accreditering van de huisartsenpraktijk: Dokter Bob krijgt feedback!
In een heus ‘feuilleton’ verhaalt In de praktijk deze maanden over de gang van zaken rond visitatie en accreditering van de huisartsenpraktijk. De eerste afleveringen behandelden de voorbereiding, aanmelding en intake voor de accreditering, de gegevensverzameling en de visitatie door de VIA…
Over de grenzen van het vak: EGPRN-congres in Malta
Ik weet niet hoe u erover denkt, maar ‘registreren’ is niet mijn favoriete bezigheid. Een heel congres over registreren en het gebruik van het EMD voor wetenschappelijk onderzoek leek me dan ook vreselijk saai. Het bleek een onterecht vooroordeel. Na de lezingen van Douglas Fleming (Birmingham…
De Nationale Cholesteroltest in de supermarkt: Wat merkt de huisarts ervan?
Mensen zijn van veel risicofactoren voor hart- en vaatziekten (roken, overgewicht, bloeddruk) goed op de hoogte, maar het cholesterolgehalte is bij twee op de drie Nederlanders onbekend. Veel mensen weten niet wat cholesterol precies is en wat je zelf kunt doen om het gehalte ervan te…
Toetsing in de huisartsopleiding (2): The state of the art
In een serie neemt In de praktijk een kijkje in de wereld van toetsing in de huisartsopleiding. Vorige maand is stilgestaan bij de vernieuwing van de opleiding en het belang van toetsen. Kernbegrippen als meten, waarderen en beslissen werden toen belicht en de eerste van de vijf W-vragen ( W…