Dorien Zwart

Op vrijwel alle Nederlandse huisartsenposten wordt bij telefonische triage de Nederlandse Triage Standaard (NTS) gebruikt als beslishulp. Voor de ingangsklacht kortademigheid blijkt de triage met de NTS niet erg veilig of efficiënt te zijn. De voorafkans op een potentieel levensbedreigende aandoening is bij bellers met kortademigheid bijna 17%. Wanneer de NTS een hoge urgentie (U1/U2) voorstelt, stijgt deze kans met slechts 5 procentpunt (achterafkans van 22%). De voorafkans daalt met slechts 4 procentpunt wanneer de NTS een lage urgentie (U3-U5) toewijst (achterafkans van 13%).

Als mensen de huisartsenpost bellen met acute thoracale klachten, is de telefonische triage van levensbelang. De momenteel gebruikte Nederlandse Triage Standaard voorspelt niet heel goed welke patiënt een acuut coronair syndroom (ACS) heeft. Wij hebben een nieuwe predictieregel ontworpen die accurater en efficiënter is. De criteria zijn leeftijd, geslacht, zwaar gevoel op de borst, uitstralende pijn, zweten en ’s nachts bellen.

In hun artikel ‘Hartinfarct bij vrouwen, een diagnose met vertraging’ stellen Dirkje Snijders en Toine Lagro-Janssen dat er bij vrouwen met een hartinfarct meer delay is dan bij mannen met deze aandoening. Recent onderzoek uit eigen land bevestigt die stelling echter niet. Ook zouden vrouwen met een acuut hartinfarct met andere klachten op het huisartsenspreekuur komen dan mannen. Dit is volgens ons vanuit het perspectief van de huisarts niet de correcte vergelijking. De juiste vraag bij een mogelijk acuut myocardinfarct of acuut coronair syndroom (ACS) luidt: ‘Heeft deze patiënt met klachten waarschijnlijk wel of niet een ACS, en is dit onderscheid op basis van klachten bij vrouwen anders dan bij mannen?’ Dan blijkt dat er nauwelijks verschil is tussen mannen en vrouwen.

Sinds 2011 gebruiken veel huisartsenposten de Nederlandse Triage Standaard (NTS) als beslishulp voor telefonische triage. Doordat het verhaal van de patiënt vaak niet in de starre structuur van de NTS te passen is, merken triagisten dat de NTS hun besluitvorming niet altijd optimaal ondersteunt. Willen we de triage verbeteren, dan zullen we meer inzicht moeten krijgen in het redeneren van triagisten en de manier waarop ze de NTS gebruiken.

’s Ochtends vroeg is de kans op een acuut coronair syndroom (ACS) het hoogst. Dat gegeven is bruikbaar voor telefonische triage op de huisartsenpost (HAP). Patiënten die tussen 00:00 en 09:00 uur de HAP bellen met acute thoracale klachten hebben een bijna 2 keer zo hoge kans op een ACS als mensen die op andere tijdstippen bellen. Dat geldt vooral voor mannen. Overweeg daarom om bij mensen die ’s nachts bellen met acute thoracale klachten laagdrempelig een ambulance te sturen.

Thuismeting van zuurstofsaturatie bij COVID-19-patiënten neemt momenteel een vlucht in de huisartsenpraktijk. Het is een praktisch middel om patiënten thuis te monitoren. De validiteit van de saturatiemetingen vormt echter een punt van zorg. Daarnaast verdient wetenschappelijke onderbouwing van de toegevoegde waarde van thuismeting van zuurstofsaturatie meer aandacht. Zeker met het oog op mogelijke klinische vervolgstappen naar substitutie van zorg in de thuisbehandeling van COVID-19-patiënten.