Tamara Platteel

Artikelen

Minder antibiotica voor mogelijke urineweginfecties bij kwetsbare ouderen

Wetenschap

Kwetsbare ouderen krijgen geregeld antibiotica bij een vermoeden van een urineweginfectie. Vaak gebeurt dit op basis van alleen aspecifieke symptomen, met als gevolg een onterechte behandeling. De relevante richtlijnen adviseren terughoudendheid als specifieke symptomen van de urinewegen ontbreken. Wij toonden aan dat een veelzijdige interventie met actieve implementatie van de richtlijn het aantal antibioticavoorschriften voor mogelijke urineweginfecties met de helft vermindert. Dit vraagt wel om een gedragsverandering van zorgverleners.
Cranberries effectief als UWI-profylaxe?

Nieuws

Cranberryproducten worden al tientallen jaren gebruikt ter preventie van urineweginfecties (UWI’s). In hoeverre én bij wie dit zinvol is, was tot voor kort onbekend. Een recente Cochrane-review toont dat cranberries waarschijnlijk effectief zijn ter preventie van UWI’s bij vrouwen met recidiverende UWI’s, bij kinderen met een voorgeschiedenis van 1 of meer UWI’s en bij patiënten die een verhoogd risico op UWI’s hebben na bepaalde interventies zoals blaasbestraling. Daarentegen lijken cranberries niet effectief bij zwangeren, volwassenen met neuromusculaire blaasproblemen en onvolledige blaaslediging en ouderen in instellingen. Cranberryproducten lijken geassocieerd met een verhoogd risico op milde gastro-intestinale bijwerkingen.
Nitrofurantoïne schiet vaak tekort bij mannen met cystitis

Wetenschap

Mannen met cystitis worden in Nederland bij voorkeur behandeld met nitrofurantoïne. Deze therapie faalt echter relatief vaak, mogelijk omdat de prostaat ongemerkt geïnfecteerd is of vanwege resistentieontwikkeling. In een retrospectief onderzoek had nitrofurantoïne in een kwart van de episodes onvoldoende effect en dit percentage steeg met de leeftijd. Het is daarom aan te bevelen om mannen met cystitis die behandeld worden met nitrofurantoïne een vangnetadvies mee te geven. Er zijn antibiotica met lagere faalpercentages, al hebben die ook hun nadelen.
Dipslide bij urineweginfecties in de ANW-uren

Richtlijn

Bij de diagnostiek van urineweginfecties speelt de dipslide een belangrijke rol. In de ANW-uren is dit diagnosticum vaak afwezig. Dit leidt tot zowel overbehandeling met antibiotica als tot onderdiagnostiek voor alternatieve diagnoses. Huisartsenposten ervaren knelpunten met betrekking tot het gebruik van dipslides. In de herziene NHG-Standaard Urineweginfecties staan enkele overwegingen en praktische tips hoe dit te verbeteren voor de ANW-uren.
Herziene NHG-Standaard Urineweginfecties

Richtlijn

De NHG-Standaard Urineweginfecties is herzien. In deze herziening is de indeling van urineweginfecties gewijzigd. Daarnaast is het diagnostische stroomschema vereenvoudigd. Ook is vanwege antibioticaresistentie en bijwerkingen het medicamenteus beleid voor sommige patiëntengroepen aangepast.
Bijzonder resistente micro-organismen in de eerste lijn

Praktijk

Hoewel Nederlandse huisartsen terughoudend zijn met het voorschrijven van antibiotica, neemt de incidentie van antibioticaresistentie ook bij ons toe. Er zijn steeds meer mensen met bijzonder resistente micro-organismen (BRMO). Voor een aanpak op meerdere fronten zijn tien regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie opgericht. De NHG-Standaarden houden rekening met het voorkomen van antibioticaresistentie, bijvoorbeeld bij de keuze van empirische behandeling en door bij bepaalde infecties een kweek te adviseren. Er is (nog) geen specifieke richtlijn voor huisartsen die aangeeft wat u het best kunt doen bij een infectie met of dragerschap van ‘bijzonder resistente micro-organismen’ (BRMO). In dit artikel zetten we wat de huisarts moet weten en doen [figuur 1] bij patiënten met BRMO op een rij.
Voorlopig geen aanpassing in antibiotisch beleid met fluorochinolonen

Richtlijn

Bij gebruik van fluorochinolonen bestaat een verhoogd risico op aorta-aneurysma of aorta-dissectie. Dit komt vooral voor bij oudere mensen. Dat meldt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Deze melding betreft de geneesmiddelen ciprofloxacine, ofloxacine, levofloxacine, moxifloxacine en norfloxacine.