Alle nummers
Archief tijdschrift

2024, nummer 11

Jaargang
67

Nieuws

  • H&W in november: van onverwachte kosten van medicijnvernietiging tot neurosyfilis

    Jaarlijks gaat minstens € 95 miljoen verloren door vernietigde medicijnen, blijkt uit een pilotonderzoek. Hoe kunnen huisartsen helpen verspilling te verminderen? Verder aandacht voor de rol van de huisarts in de diagnostiek van huidaandoeningen van de penis en voor (neuro)syfilis. Onbehandelde syfilis kan leiden tot neurosyfilis, een ernstige aandoening van het zenuwstelsel. Dit en meer in de novembereditie van H&W.

  • Medicatie bij jeuk in de palliatieve fase

    Jeuk in de palliatieve fase kan zeer hinderlijk zijn en de kwaliteit van leven ernstig verstoren. Er zijn weliswaar behandelingen, maar over de werkzaamheid bestaat nog veel onduidelijkheid. In een geüpdatete cochranereview onderzochten de auteurs de doelmatigheid van verschillende medicamenten tegen jeuk in een palliatieve setting. Ze vonden bewijs dat GABA-analogen (gabapentine en pregabaline) bij uremie door chronisch nierfalen een forse vermindering van de jeuk geven. Onderzoek naar de medicamenteuze behandeling van jeuk bij maligniteiten is nog steeds zeer beperkt.

  • Educatieve interventie vermindert chronisch gebruik van maagzuurremmers niet

    Een patiëntgerichte educatieve interventie verminderde het chronisch gebruik van maagzuurremmers zonder indicatie niet. Ongeveer de helft van de patiënten in zowel de interventie- als de controlegroep kreeg nog steeds chronisch maagzuurremmers zonder passende indicatie voorgeschreven.

  • Plantaardige voeding bij reumatoïde artritis en artrose

    Patiënten met reumatoïde artritis en artrose hebben een verhoogd risico op leefstijlgerelateerde ziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes mellitus type 2. Een leefstijlinterventie gericht op een volwaardig plantaardig voedingspatroon, fysieke activiteit en stressreductie blijkt een gunstig effect te hebben op ziekteactiviteit, fysiek functioneren en metabole waarden.

  • Van inzamelingsactie naar recyclepil

    In april dit jaar werd in het tv-programma ‘Even tot hier’ een inzamelingsactie gestart voor salbutamol. Met de gedachte aan benauwde kinderen kreeg dit schrijnende medicijntekort ook aandacht op de nationale televisie. Als huisarts hebben we natuurlijk dagelijks te maken met deze problematiek en helaas niet alleen met tekorten aan salbutamol. Enerzijds loopt de aanvoer van nodige medicatie spaak, anderzijds worden medicijnen onnodig verspild.

  • Leuk, een afwijkende labuitslag

    Een patiënt bezoekt je met moeilijk te duiden klachten. Voor de zekerheid laat je het bloedbeeld, natrium en kalium bepalen.

  • Pijn aan het bewegingsapparaat bij pubers

    Tijdens de puberteit wordt het bewegingsapparaat belast door fysieke activiteit en lengtegroei. Nederlands onderzoek laat zien dat één op de vijf 13-jarigen pijn ervaart, vaak in de onderste ledematen, en bij 90% van hen houdt die pijn langer dan 3 maanden aan. Vooral fysiek actieve pubers, jongeren met overgewicht of gedragsproblemen melden vaker klachten.

  • Verhoogd cardiovasculair risico na luchtweginfectie?

    In de eerste maand na een luchtweginfectie lijkt het risico op hart- en vaatziekten bijna 3 keer zo hoog. Dit blijkt uit een recente meta-analyse die ruim 65 miljoen patiënten omvatte.

  • Terug in de eerste lijn na kanker: handvatten bij klachten

    Leg jij bij gehoorproblemen of somberheid de link met de diagnose kanker en chemotherapie van jaren geleden? Met de vergrijzing en toenemende overleving na kanker krijgen we meer te maken met patiënten die kanker overleven. Dit praktische handboek ‘Klachten na kanker’ voor de eerste lijn beoogt handvatten te bieden per klacht, met achtergrond­informatie waar je als huisarts op kunt letten en wat je ermee kunt. Een waardevol handboek om te lezen en zo nodig erbij te pakken.

  • Bescherming pasgeborenen tegen RS-virus

    In Nederland overlijden vrijwel geen kinderen aan Respiratoir Syncytieel (RS)-virusinfecties, maar is de belasting ervan voor de kinderen, hun ouders en de zorg aanzienlijk. De Gezondheidsraad adviseerde recent om alle kinderen onder de 1 jaar antistoffen (nirsevimab) aan te bieden via het Rijksvaccinatieprogramma. Aangezien de minister van VWS nog geen besluit heeft genomen over de landelijke invoering hiervan, zal dit in 2024 niet meer gerealiseerd worden.

  • Steunkousen halveren recidiefrisico ulcera

    Compressietherapie is de hoeksteen van de behandeling van veneuze insufficiëntie. Deze langdurige therapie verlaagt het recidiefrisico op ulceraties, maar therapietrouw blijft een uitdaging. Een geüpdatete cochranereview toont dat klasse III-steunkousen het recidiefrisico op veneuze ulcera halveren ten opzichte van geen therapie. Wel is de therapietrouw 30% lager.

Wetenschap

  • Pilotonderzoek toont onverwachte omvang en kosten van vernietigde medicijnen

    Volgens een pilotonderzoek zijn de omvang en kosten van vernietigde medicijnen in Nederland aanzienlijk hoger zijn dan eerder werd aangenomen. Uit gegevens van 78 openbare apotheken blijkt dat op 1 dag 30.221 tabletten en capsules werden geregistreerd, waarvan ruim de helft in onaangebroken verpakkingen. De totale waarde van deze medicijnen bedroeg € 14.975. Doorgerekend naar alle openbare apotheken zou het gaan om een jaarlijks verlies van € 95 miljoen, alleen aan tabletten en capsules. Van de teruggebrachte medicatie was tweederde nog niet over de vervaldatum heen. Kritische herziening van het medicatiebeleid is hard nodig, vooral gezien de toenemende medicijntekorten en milieubelasting. Huisartsen kunnen bijdragen door kritisch voor te schrijven en chronische medicatie te controleren.

  • Hoe voorkom je trombose bij lange vliegreizen?

    Op je spreekuur komt een 45-jarige patiënte die een aantal jaar geleden een idiopathische diepveneuze trombose van het been heeft gehad. Conform de op dat moment geldende richtlijnen heeft ze 6 maanden antistolling gebruikt. Momenteel gebruikt ze geen antistollingsmedicatie meer. Binnenkort gaat ze een lange vliegreis maken en ze vraagt of ze tromboseprofylaxe moet gebruiken. Welke wetenschappelijk onderbouwde adviezen kun je haar geven?

  • Wel of niet direct een cognitieve test bij geheugenklachten?

    Iris Linden promoveerde op onderzoek over samen beslissen rond dementiediagnostiek in de huisartsenpraktijk. Ook ontwikkelde ze een keuzehulp; patiënten kunnen die gebruiken om zich te informeren over hun klachten en te bepalen of ze wel of niet naar de huisarts moeten gaan. Ze bereidt nu een implementatietraject voor, zodat huisartsen deze keuzehulp kunnen toepassen.

  • ACE-remmer of angiotensinereceptorblokker bij albuminurie bij DM2?

    De NHG-Standaarden Diabetes mellitus type 2 (DM2) en Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) adviseren het gebruik van ACE-remmers of angiotensinereceptorblokkers (ARB’s) bij hypertensie met albuminurie. Bij normotensieve patiënten met DM2 en albuminurie worden enkel ACE-remmers aanbevolen. De richtlijn van de Nederlandse Internisten Vereniging stelt dat ARB’s bij gevorderde nefropathie de mate van albuminurie mogelijk sterker doen afnemen dan ACE-remmers. Wij vroegen ons af of er bewijs is om ARB’s te verkiezen boven ACE-remmers bij mensen met diabetes, ook gezien het gunstigere bijwerkingenprofiel.

  • Denk ook aan artrose bij jongere patiënt met knieklachten

    Bij volwassenen met niet-traumatische knieklachten verschilt de verwijsdiagnose van huisartsen nogal eens van de diagnose die orthopeden stellen. Huisartsen blijken de diagnose artrose minder vaak te stellen bij de relatief jonge patiënt (45–55 jaar). Wanneer artrose niet herkend wordt, kunnen conservatieve behandelopties onderbenut blijven.

Praktijk

  • Diagnostiek bij huidaandoeningen van de penis bij volwassenen

    Huisartsen zien regelmatig huidaandoeningen van de penis bij volwassenen op het spreekuur. Deze huidaandoeningen kunnen negatieve gevolgen hebben voor iemands ­seksualiteit en urinelozing. Tijdige diagnostiek en behandeling kan nadelige gevolgen voorkomen zoals een phimosis, soa of een maligniteit. Vaak kan de huisarts de diagnose stellen op basis van de anamnese en het huidbeeld bij het lichamelijk onderzoek. De diagnostiek is echter niet altijd eenvoudig door de gelijkenis tussen het huidbeeld van de verschillende aandoeningen van de penis, zoals bij roodheid. Huidziekten van de penis kunnen een atypische uitingsvorm hebben door de vochtigheid van de genitale regio.

  • Trombose bij lange vliegreizen

    Toets je kennis.

  • Van syfilis naar neurosyfilis: het belang van een vroege diagnose

    Syfilis is een weinig voorkomende infectie met vele gezichten. De 3 verschillende stadia, het asymptomatische verloop van het eerste stadium of het spontane herstel van klachten kunnen ervoor zorgen dat de huisarts de diagnose mist en de behandeling wordt vertraagd. Een onbehandelde syfilis in het eerste stadium kan overgaan in een volgende stadium of in een van de volgende stadia, waarbij onbehandelde syfilis in elk stadium kan leiden tot neurosyfilis. Om progressie te voorkomen is een vroege diagnose en behandeling belangrijk. Hoewel syfilis voornamelijk voorkomt bij mannen die seks hebben met mannen, is het belangrijk om ook bij patiënten met een ogenschijnlijk laag risico alert te zijn op deze diagnose.

  • Cultuursensitieve zorg en de invloed van voodoo

    Door globalisering en migratie zien huisartsen steeds meer patiënten met diverse culturele achtergronden. Dit vergroot de kans op ziekteverklaringen die afwijken van de Nederlandse norm, zoals het geloof in voodoogeesten. In deze casus laten we zien hoe geloof in voodoo symptomen van psychopathologie kan nabootsen. Een cultuursensitieve aanpak, inclusief culturele anamnese, kan helpen om klachten beter te begrijpen en onnodige medicalisering te voorkomen.

  • Spirometriecasus ‘Najaarshoestje’

    Toets je kennis.

  • Spirometriecasus ‘Najaarshoestje’ [Antwoord]

    Bekijk de antwoorden van de spirometriecasus 'Najaarshoestje'.

Richtlijn

  • Herziene NHG-Behandelrichtlijn Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties

    De NHG-Behandelrichtlijn Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties is op verschillende punten herzien. Zo zijn de criteria voor een anafylactische reactie aangepast en worden clemastine en corticosteroïden niet langer aanbevolen bij de behandeling ervan. Ook wordt nu in veel situaties zuurstoftoediening via een zuurstofbril geadviseerd en is de informatie over het gebruik van het mucosal atomization device (MAD) bij medicatietoediening uitgebreid.

NHG Forum

  • Thuisarts.nl: jouw betrouwbare partner in de huisartsenzorg

    Als huisarts ben je een belangrijke bron van medische kennis en advies voor je patiënten. Thuisarts.nl ondersteunt je hierin als hét platform voor betrouwbare, toegankelijke, en op richtlijnen gebaseerde informatie. Net zoals Funda een vaste waarde is voor het zoeken naar een woning, zo wil Thuisarts.nl voor jou en je patiënten de eerste bron van informatie zijn bij vragen over gezondheid en ziekte.

  • HIS-Referentiemodel 2024 ondersteunt bij samenwerking en continuïteit

    Nieuwe mogelijkheden in het HIS-­Referentiemodel 2024 helpen huisartsen en zorgteams om samenwerking en continuïteit van zorg te verbeteren. Ontdek hoe de nieuwste versie van dit model jou kan ondersteunen in de dagelijkse praktijk.

  • Nieuwe Jeugdwijzer biedt steun bij psychische klachten

    Steeds vaker zien huisartsen kinderen en jongeren met psychische klachten op hun spreekuur. Om hierbij te ondersteunen, ontwikkelde het NHG de nieuwe online Jeugdwijzer. Deze biedt een gestructureerd overzicht met informatie over diverse onderwerpen, zoals ADHD, angst, verwijsmogelijkheden en voorlichting.

  • Waar vind je het NHG-Formularium?

    Medicatie voorschrijven tijdens het spreekuur gaat snel en eenvoudig met het NHG-Formularium. Dit elektronische voorschrijfsysteem (EVS) is geïntegreerd in de meeste HIS’en. Een belangrijke uitzondering is Medicom, dat gebruikmaakt van een eigen formularium.