Alle nummers
Archief tijdschrift

2025, nummer 1

Jaargang
68

Nieuws

  • Minder vaak en lang verkouden door leefstijladviezen en neusspray

    Milde luchtweginfecties zijn de meest voorkomende reden om de huisarts te bezoeken. In de meeste gevallen adviseren we pijnstilling, voldoende drinken en rust. Eenvoudige leefstijladviezen en neusspray lijken daarnaast ook effectief.

  • Januarinummer op de mat: lees mee!

    Het eerste printnummer van 2025 van Huisarts en Wetenschap valt deze week op de deurmat of in je brievenbus. Een nummer boordevol boeiende artikelen en praktische adviezen: van H. pylori tot epifysiolyse bij kinderen, een opiniestuk over metformine en een interview over het levenseinde.

  • Denk aan misbruik bij mannen met lagere-urinewegsymptomen

    Lagere-urinewegsymptomen (LUTS) komen vaak voor en hebben een grote impact op het leven van patiënten. Bij mannen is de associatie met misbruik, waaronder seksueel misbruik, sterker dan bij vrouwen. Dat concludeerden Nijmeegse onderzoekers na een vragenlijstonderzoek in Coevorden.

  • Het beste beentje voorzetten tegen lagerugpijn?

    Aspecifieke lagerugpijn is een veelvoorkomende klacht. Bewegen is een belangrijk onderdeel van de behandeling, maar wordt preventief nog niet geadviseerd. Een RCT uit Australië laat zien dat mensen die wandeltraining met pijneducatie volgden minder recidieven hadden en langer klachtenvrij waren. Dus, vanaf nu wandelen ter voorkoming van behandelen?

  • Automatische vervolgtest bij anemie nuttig of verspilling?

    De oorzaak van anemie achterhalen is dagelijkse kost in de huisartsenpraktijk. Maar niet altijd wordt deze gevonden. Sinds enkele jaren is het mogelijk om door het laboratorium automatisch vervolgtesten te laten afnemen. Is dit nuttig, of een nieuwe bron van verspilling?

  • Effect van vitamine D-suppletie bij zwangerschap onzeker

    De NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode adviseert dagelijkse suppletie van 10 mcg vitamine D en volgt hiermee het advies van de Gezondheidsraad. Uit een recent geüpdatete cochranereview blijkt er echter weinig bewijs te zijn dat vitamine D-suppletie tijdens de zwangerschap het risico op ongunstige zwangerschapsuitkomsten verkleint. Is er ook een update van het advies van de Gezondheidsraad nodig?

  • Apptip ZwangerHap: eenduidige voedingsadviezen voor zwangere vrouwen

    Leefstijladviezen voor zwangere vrouwen veranderen door de jaren heen. Voor actuele informatie zijn betrouwbare digitale bronnen nodig. Zoals altijd is Thuisarts.nl een goede keuze, maar voor gedetailleerde adviezen over wat een zwangere vrouw wel en niet mag eten is de ZwangerHap van het Voedingscentrum aan te raden.

  • Angst en depressie behandelen bij hart- en vaatziekten

    Angst en depressie komen bij ongeveer 40% van de mensen met hart- en vaatziekten voor. Een recente cochranereview laat zien dat psychologische interventies, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), deze klachten verlichten, maar niet de lichamelijke component van de kwaliteit van leven noch de overleving verbeteren.

  • Boek over hulp als de roze wolk er niet is

    Psychische klachten en psychiatrische stoornissen komen relatief vaak voor tijdens en na de zwangerschap. Het tijdig herkennen en goed begeleiden van ouders is essentieel voor een gunstig verloop van de zwangerschap en een gezonde ontwikkeling van het (ongeboren) kind. Het vernieuwde Handboek Psychiatrie en Zwangerschap biedt een uitstekend naslagwerk met de nieuwste wetenschappelijke inzichten en praktische adviezen voor z

  • Verkleinen sommige antihypertensiva het risico op dementie?

    Volgens Nederlands onderzoek lijken thiazidediuretica, angiotensinereceptorblokkers en calciumantagonisten het risico op dementie meer te verlagen dan ACE-remmers. Deze bevinding werpt mogelijk nieuw licht op de keuze van antihypertensiva in de strijd tegen dementie.

  • Zeldzaam, maar niet onzichtbaar

    Met mijn zoontje van bijna 1 jaar, die nog niet goed zelfstandig rechtop kon zitten, werd ik door het consultatiebureau doorverwezen naar de kinderarts. Plotseling zat ik op de andere stoel. Als huisarts ben ik goed in rationaliseren en niet direct uitgaan van het ergste, maar als moeder schoot dat er ’s nachts opeens bij in. Zag ik iets over het hoofd? Een neurologische aandoening, een spierziekte? Wat was ook alweer Ehlers-Danlos?

  • Iedereen aan de hormonen

    ‘Oh nee, daar komt die vraag weer. Ik voel hem aankomen.’ De vrouw tegenover me ziet er ongelukkig uit en heeft zojuist een scala aan klachten opgesomd: moe, onrustig slapen, concentratieproblemen en hoofdpijn. Zo onbevooroordeeld mogelijk pers ik het eruit: ‘Wat zou u willen vragen over deze klachten?’ Ze kijkt me hoopvol aan en antwoordt: ‘Ik wil oestrogenen, in een spray. Wel bio-identiek, hoor.’

Richtlijn

  • Herziene NHG-Standaard DM2: gewijzigd medicatieadvies voor patiënten zonder zeer hoog risico

    De NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (DM2) is gedeeltelijk herzien. De belangrijkste wijziging betreft een nieuw medicamenteus stappenplan voor patiënten zonder zeer hoog risico op hart- en vaatziekten (HVZ). Een andere wijziging is dat alle patiënten met hartfalen voortaan beschouwd worden als zeerhoogrisicopatiënten. Als beleid bij hypoglykemie is glucagon nasaal als tweede keuze toegevoegd. Ook is er een toelichting toegevoegd voor de

  • Verantwoordelijkheden duidelijker in herziene NHG-Standaard Fractuurpreventie

    De NHG-Standaard Fractuurpreventie is volledig herzien. De herziene standaard geeft aan bij welke groepen met een verhoogd fractuurrisico de huisarts verantwoordelijk is voor de fractuurpreventie en wanneer de medisch specialist. Vanwege de kans op snelle botontkalking en wervelfracturen na stoppen met denosumab, zijn de indicaties voor gebruik van dit middel door de huisarts ingeperkt en facultatief gemaakt. Ook geeft de standaard dui

NHG Forum

  • Samen bouwen aan de toekomst van de huisartsenzorg

    Het huisartsenvak is continu in beweging en vraagt om voortdurende aanpassing en vooruitgang. Ook in 2025 blijven we ons inzetten om jou te ondersteunen bij het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg. Als NHG zijn we van en voor de huisarts, en dat blijft het fundament van ons werk en onze ambities.

  • NHG-themapagina Ramadan en medicijngebruik

    Hoe begeleid je patiënten die deelnemen aan de ramadan? Veranderingen in het eet- en slaappatroon kunnen van invloed zijn op de gezondheid van de patiënt. Dit vereist een zorgvuldige afstemming van het medicijngebruik, in het bijzonder bij patiënten met diabetes mellitus type 2. De NHG-themapagina ‘Ramadan en medicijngebruik’ ondersteunt huisartsen en praktijkondersteuners in de zorg voor patiënten die deelnemen aan de ramada

  • Aanbevelingen voor zorg op afstand in de eerste lijn

    Digitale zorg is de afgelopen jaren fors toegenomen, vooral tijdens de coronapandemie. Patiënten en zorgverleners hebben waardevolle ervaring opgedaan met deze vorm van zorgverlening, die door patiënten zeer gewaardeerd wordt. Toch maken nog relatief weinig mensen gebruik van digitale zorg. Meer bekendheid met de digitale mogelijkheden en een breder aanbod kunnen dit verbeteren.

  • Huisartsendagen: inspiratie, kennis en ontmoeten

    Den Bosch is op 3 en 4 april 2025 de plek voor de eerste editie van de Huisartsendagen. De programmacommissie heeft de afgelopen maanden hard gewerkt aan een inspirerend programma. Huisarts Marie Annet Vollebregt en aios Astrid Drijkoningen delen het voorzitterschap van de programmacommissie en vertellen waarom dit congres anders is dan alle andere congressen.

Wetenschap

  • Cardiovasculair en metabool risicomanagement bij antipsychoticavoorschriften

    Mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, waaronder schizofrenie, leven gemiddeld 15 tot 20 jaar korter door een hoger risico op een reeks chronische lichamelijke problemen, zoals diabetes mellitus en hart- en vaatziekten. Naast de aandoening zelf, chronische stress, roken en een sedentair leven, spelen hierbij ook de ongewenste effecten van antipsychotica een rol. Alle antipsychotica leiden in korte tijd tot gewichtstoename en geven met

  • Falen van H. pylori-behandeling in de huisartsenpraktijk

    Richtlijnen adviseren om infecties met H. pylori (Hp) te behandelen, ongeacht de aanwezigheid van symptomen, om potentieel ernstige complicaties zoals een maagzweer of maagkanker te voorkomen. Internationale onderzoeken tonen toenemende antimicrobiële resistentie van Hp in kweken in tweedelijnspatiënten, wat succesvolle eradicatie bemoeilijkt en het complicatierisico verhoogt. Dit onderzoek laat zien dat resistentie van Hp in de eers

  • Overweeg de overstap naar langwerkende metformine bij bijwerkingen

    Bij de medicamenteuze behandeling van diabetes mellitus type 2 (DM2) is metformine het meest gebruikte geneesmiddel in Nederland. Het is beschikbaar als metformine met directe afgifte (‘kortwerkend’, MIR, metformin immediate-release) en met gereguleerde afgifte (‘langwerkend’, MER, metformin extended-release). De NHG-Standaard DM2 raadt vooralsnog het gebruik van de langwerkende vorm niet aan. Wij zijn echter van mening,

  • Postmenopauzaal en spiraal: geen goede combinatie

    Het is bekend dat een spiraaltje bij premenopauzale vrouwen niet gerelateerd is aan het ontstaan van een pelvic inflammatory disease (PID) of een tubo-ovarieel abces (TOA). Dat geldt niet voor postmenopauzale vrouwen: onderzoek lijkt erop te wijzen dat een spiraaltje postmenopauzaal de kans op een TOA bij PID vergroot. Bovendien is de kans op een ernstiger beloop van een TOA toegenomen. Daarom adviseren we om een spiraaltje op 52-jari

  • Waardig leven én spreken over sterven bij dementie

    In een tweegesprek over dementie vinden verpleegkundige en zorgethicus Teun Toebes en huisarts Jaap Schuurmans elkaar in de opvatting dat dit geen zorgvraagstuk is, maar een samenlevingsvraagstuk. Toebes bepleit hierbij om mensen met dementie niet te medicaliseren maar te normaliseren. En Schuurmans benadrukt het belang om met de persoon zelf en diens naaste te spreken over hun verwachtingen. Ook over het onderwerp euthanasie.

  • LDL-cholesterol stijgt bij een koolhydraatarm dieet: reden tot zorg?

    Koolhydraatarme diëten zijn tegenwoordig populair als methode voor gewichtsverlies, maar ze kunnen effecten hebben op het LDL-cholesterol. Bij sommige individuen, met name slanke en fitte personen, kan het volgen van een dergelijk dieet leiden tot een aanzienlijke stijging van de LDL-cholesterolwaarde. Terwijl het dieet op de korte termijn bijdraagt aan gewichtsverlies, blijft de impact van de LDL-cholesterol stijging door dit dieet op

Praktijk

  • Graat in de keel

    Visgraat in de keel? In sommige gevallen is de graat zichtbaar en kan de huisarts deze verwijderen. Maar als klachten aanhouden of toenemen, is verwijzing naar de KNO-arts noodzakelijk.

  • Vierde injectie bij carpaletunnelsyndroom?

    Een patiënte met CTS heeft 3 triamcinolonacetonide-injecties gehad en vraagt om een vierde, maar 3 is het aanbevolen maximum. Is een nieuwe injectie wel de beste optie? Lees het advies in onze nieuwe rubriek H&Weetje.

  • Een vaak laat gestelde diagnose bij kinderen: epifysiolyse van de heupkop

    De diagnose epifysiolyse van de heupkop bij kinderen kent een grote diagnostische vertraging. Vroege herkenning is echter cruciaal. Wanneer de diagnose laat wordt gesteld, is er namelijk meer kans op een toegenomen afglijding van de heupkop, wat het risico op het ontwikkelen van complicaties zoals femurkopnecrose verhoogt. Hoe kan deze relatief zeldzame diagnose eerder worden gesteld?

  • Behandelopties voor een ileus in de palliatieve fase

    Een ileus in de palliatieve fase komt regelmatig voor bij patiënten met vergevorderde kanker en kan aanzienlijke klachten veroorzaken, waaronder pijn, misselijkheid en braken. Bij de behandeling ligt de focus op symptoomverlichting. Scopolaminebutyl kan zowel intermitterend als continu worden toegediend om de pijnklachten te verlichten. Voor misselijkheid en braken kunnen een maaghevel, octreotide, scopolaminebutyl of dexamethason wor