Richtlijnpolitiek

Richtlijnen zijn bedoeld om zorgverleners en patiënten te helpen bij het nemen van beslissingen in de medische praktijk. Vooral handig in situaties waarbij het niet direct duidelijk is wat de beste keuze is. Richtlijnen beogen daarmee ook ongewenste variatie in de praktijk te verminderen en mogelijke controverses te beslechten. Maar soms roepen richtlijnen veel emoties op en wakkeren ze controverses juist aan. En dat heeft alles te maken met de uiteenlopende missies en belangen van verschillende partijen. Net als in de politiek. Dit overkwam de richtlijn van de Infectious Disease Society of America over de diagnostiek en behandeling van Lyme-borreliose, onlangs beschreven in een commentaar in de JAMA. De richtlijn ontraadde het langdurig gebruik van antibiotica bij ‘chronische Lyme-ziekte’ op grond van gebrek aan bewijs voor een etiologisch verband tussen de veelal aspecifieke symptomen en de borrelia burgdorferi bacterie. Dit was tegen het zere been van de International Lyme Disease and Associated Diseases Society, die een juridisch proces begon tegen de makers van de richtlijn. Zonder succes, omdat aan het wetenschappelijk bewijs, of eerder het gebrek daaraan, niet te tornen viel. De belangen van deze vereniging gaan verder dan alleen het welzijn van de patiënten, omdat er vele dokters zijn – regulier en alternatief – die zich vol overgave aan patiënten met ‘chronische Lyme-borreliose’ wijden en hun missie in rook zien opgaan als de ‘evidence’ suggereert dat de ziekte niet bestaat. Dat is even slikken. Of zoals de auteur van het JAMA commentaar stelt: ‘The scientific process is not democratic – no amount of desire for different results can establish them’. Richtlijnen en politieke keuzes worden gevoed vanuit de wetenschap, maar de wetenschap zelf mag niet beïnvloed worden door politieke ideologieën. Is het niet toevallig dat LHV en NHG twee aparte organisaties zijn? (JB)