Cadeautjes van farmaceuten beïnvloeden therapievoorkeuren van studenten

Uit diverse onderzoeken blijkt dat de meeste artsen hun handelen ongevoelig achten voor de invloed van kleine giften van de farmaceutische industrie. Een recent Amerikaanse onderzoek suggereert echter wel degelijk een effect, al betreft hun onderzoekspopulatie geen artsen maar geneeskundestudenten. De onderzoekers bestudeerden het effect van blootstelling aan kleine promotieproducten op behandelingsvoorkeuren bij 352 derde- en vierdejaars geneeskundestudenten. Zij beperkten zich tot twee cholesterolsyntheseremmers: het uitvoerig gepromote Lipitor (atorvastatine) en het even goed werkzame Zocor (simvastatine). De studenten waren afkomstig van twee verschillende universiteiten: de ene (Pennsylvania) voert een restrictief beleid over het aannemen van giften van farmaceuten, de andere (Miami) legt hierin geen beperkingen op. De deelnemers waren niet op de hoogte van het eigenlijke onderzoeksdoel, en werden gerandomiseerd in twee groepen. Zij moesten op een computer vragen beantwoorden over klinische beslissingen. Beide groepen werden voorafgaand aan het experiment blootgesteld aan een klembord en notitieboekje. Deze voorwerpen bevatten in de testgroep het logo van Lipitor, terwijl ze in de controlegroep blanco waren. De onderzoekers maten onbewuste reacties op vragen over de twee cholesterolremmers met de Implicit Association Test (IAT), een methode die ongevoelig is voor ‘sociale wenselijkheid bias’ en die men veel gebruikt bij psychologie- en marketingonderzoek. Bij de derdejaarsstudenten was er geen significant verschil tussen de twee groepen. Onder de vierdejaarsstudenten (die meer blootgesteld zijn aan factoren die hun houding ten opzichte van farmaceuten kunnen beïnvloeden) bleken studenten uit Miami een voorkeur voor Lipitor te hebben, terwijl studenten uit Pennsylvania een tegenovergestelde reactie lieten zien. Bovendien stonden Pennsylvania-studenten sceptischer tegenover farmaceutische marketing dan Miami-studenten. De auteurs concluderen dat blootstelling aan kleine promotieproducten van farmaceuten de opvattingen van geneeskundestudenten over deze farmaceuten beïnvloedt. Het beleid dat hun opleidingsinstituut voert ten opzichte van farmaceutische marketing lijkt bij de richting van deze beïnvloeding (dat wil zeggen positief of negatief) een bepalende rol te spelen. Bart Knottnerus