In september 2006 startte de Nierstichting een campagne waarin mensen een gratis testset konden aanvragen om hun urine te testen op macroalbuminurie, de Niercheck. De belangstelling was ongekend: bijna een miljoen Nederlanders vroeg de testset via internet aan, enkele tienduizenden deden dit telefonisch. In dit nummer rapporteren de onderzoekers van het NIVEL over deze campagne, waarbij ze met name ingaan op de gegevens van de mensen die aan de Niercheck deelnamen. De resultaten zijn buitengewoon boeiend. Om te beginnen is er een schijnbare tegenstelling: ondanks maar liefst 70.000 ingevulde vragenlijsten hebben de auteurs gerede twijfel over vertekening door non-respons. Een tweede bevinding: de leeftijdsgradiënt van het percentage positieve tests is anders dan u wellicht zou denken, maar de auteurs komen met een aannemelijke verklaring.
Visvijver
In een begeleidend artikel rekent Geert-Jan Dinant ons voor waarom hengelen in een dunbevolkte vijver een frustrerende bezigheid is. Ook laat hij zien dat er, behalve wat we gewoonlijk testeigenschappen noemen (sensitiviteit, specificiteit, voorspellende waarde), ook andere aspecten van een test in het geding zijn die roet in het eten kunnen gooien. Het lijkt erop dat in de voorbereiding van de Niercheck wat weinig aandacht is besteed aan de keuze van de test. Was er geen beter alternatief? Ook zou het goed zijn na te gaan hoeveel beter een geoefend persoon de stickjes afleest dan iemand die dat voor het eerst keer doet. Niet in het artikel maar wel in het rapport (www.nivel.nl) staan de motieven waarom veel mensen (25 tot 33% van de positief getesten) ondanks een positieve test niet naar de huisarts gingen. Van de mensen met een sterk positieve testuitslag bleef 15% het antwoord schuldig, 5% zag op tegen de gevolgen als de huisarts iets zou vinden. Met de bezorgdheid onder positieve testers, een vaak genoemde bijwerking van bevolkingsscreening, leek het dus wel mee te vallen. Opvallender is de omvang van de groep die zich geen zorgen maakte om een positieve testuitslag: de helft van de groep die niet naar de huisarts ging was van mening dat een beetje eiwit in de urine geen probleem was. Tekortschieten van informatie of vinden mensen het voldoende om hun getal te weten?
Agenda
Een belangrijk motief van de Nierstichting was om ‘de nieren op de kaart te zetten’. Welnu, daar zijn ze gezien het succes van de campagne in geslaagd. Maar tegelijkertijd is een belangrijke les geleerd, namelijk dat dit soort tamelijk geïsoleerde acties niet zo zinvol is zonder vervolgtraject. En die les zou weleens bijgedragen kunnen hebben aan de deelname van de Nierstichting, Hartstichting en Diabetesfonds aan de totstandkoming van het PreventieConsult, dat op dit moment in een pilotfase verkeert. En wat vond de huisarts ervan? Een telefonische enquête onder 171 huisartsen leert dat de meningen over de zin van de campagne sterk uiteenliepen: 20% had geen mening, 40% was positief en 40% was negatief. Laten we hopen dat er straks meer consensus is over het PreventieConsult. Het ontbreken van bewijs voor het nut van campagnes als de Niercheck is misschien wel het belangrijkste probleem, maar dat blijft oorverdovend onbesproken. Hans van der Wouden (niet getest)
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
