Peer review

Wetenschappelijke artikelen in biomedische tijdschriften met een zogenaamde impact factor dienen ‘peer reviewed’ te zijn. Hierbij houden referenten (collega’s) de manuscripten tegen een kritisch licht en voorzien ze van commentaar. De redacteuren nemen deze bevindingen vervolgens mee in de beslisvorming. Dit reviewproces bestaat al enkele decennia, maar is onderhevig aan discussie. Tijdens een symposium (van wederom de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) reviewde een grote groep wetenschappers, uitgevers, redacteuren en beleidsmakers zélf het peerreviewsysteem. Velen beantwoordden de centrale vraag ‘heeft peer review toekomst?’ bevestigend, maar men kwam toch niet meteen tot klinkklare oplossingen om het proces te verbeteren. De gebruikelijk weg tot publicatie leidt vaak langs meerdere referenten en meerdere tijdschriften. Het is een tijds- en arbeidsintensief proces voor de auteurs, referenten en redacteuren. Wanneer een onderzoek een positief resultaat heeft, dan is de tijd tot publicatie vaak korter en ligt de kans om in een tijdschrift met een hoge impact factor te publiceren aanmerkelijk hoger. Onderzoeken met negatieve resultaten daarentegen zijn vaak veel lastiger te publiceren. Deze publicatiebias werd ook uitgebreid besproken tijdens het symposium. De volgende drie vragen zijn een aardige leidraad om een artikel te reviewen: ‘Zijn de resultaten waar?’, ‘Zijn de resultaten nieuw?’ en ‘Zijn de resultaten belangrijk?’ Natuurlijk kunnen de antwoorden op deze vragen verschillen per tijdschrift, mede afhankelijk van het lezerspubliek. Ook bij H&W beoordelen twee referenten onderzoeksartikelen alvorens de redactie het stuk bespreekt. Graag voegen we dan als redactie een vraag toe aan dit rijtje: ‘Zijn de resultaten relevant voor de dagelijkse praktijk van de Nederlandse huisarts?’ Artikelen met een hoge relevantie hebben in H&W dus een grotere kans op publicatie. We zijn ervan overtuigd dat deze vorm van bias het blad en uw leesplezier ten goede komt. (Jochen Cals)