Wetenschap is niet waardenvrij. De Nederlandse huisartsen beoefenen hun vak en wetenschap met een zeer expliciete morele waarde als richtsnoer: allereerst: geen schade doen. Dit wordt nogal eens vertaalt als ‘niks doen, tenzij je weet dat het je patiënt voordeel zal brengen’.
Dat botst wel eens met de opvatting van patiënten, met name die uit andere culturen; zij kunnen de afwachtende houding van de Nederlandse huisarts niet altijd waarderen en verwachten actie. Ook in filosofisch opzicht is dit adagium twijfelachtig: het gaat ervan uit dat we de gevolgen van ons (niet-)handelen goed kunnen overzien, hetgeen helaas niet waar is: ondanks alle wetenschappelijk onderzoek is slechts een beperkt deel van onze adviezen goed onderbouwd. Die onderbouwing betreft bijna uitsluitend de effecten in het medisch domein. De psychische en maatschappelijke effecten van onze adviezen/behandelingen worden maar mondjesmaat geëvalueerd. Dat geldt met name voor de niet-medicamenteuze adviezen: van veel leefregels, dieetadviezen en oefenschema’s is gunstig effect niet bewezen. Ondertussen kunnen die adviezen de patiënt wel flink belasten, al is het maar met schuldgevoel omdat ze niet worden nageleefd.
Ik zeg hiermee niet dat het niet uitmaakt wat we doen, maar wel wil ik pleiten tegen een zelfgenoegzaam hanteren van een principe. Laten we vooral in samenspraak met de patiënt ons beleid bepalen.
Ferdinand Schreuder
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
