Uit onderzoeksgegevens blijkt dat de plaats van sterven van minder gewicht is dan de wijze van sterven. Ook een sterfbed thuis kan naar aflopen. In een interessante beschouwing stelt Kristian Pollack de vanzelfsprekendheid ter discussie dat sterven thuis de voorkeur heeft boven overlijden in een ziekenhuis. Ze pleit voor een heruitvinding van het ziekenhuis als levensvatbaar alternatief en plaats van uitmuntende zorg voor stervende patiёnten en hun naasten.
Bij onderzoek onder de bevolking spreekt weliswaar circa tweederde van de respondenten een voorkeur uit voor sterven thuis, maar de optie ‘dat hangt er van af’ of ‘maakt niet uit’ is vaak niet beschikbaar. Bovendien hoeft de mening van gezonde mensen geen adequate weergave te zijn van de opvatting van mensen bij wie de dood nadert.
In onderzoek onder patiёnten is de voorkeur voor sterven thuis ondergeschikt aan het belang dat patiënten hechten aan de manier van sterven, waarbij vooral gedacht wordt aan afwezigheid van benauwdheid en pijn. Daarbij neemt de voorkeur voor sterven thuis af met de leeftijd en verslechterende gezondheid. Veel patiënten zijn geneigd hun voorkeur pragmatisch aan te passen aan zich wijzigende omstandigheden.
De huidige consumentistische ideologie waarin de keus aan de patiënt is, suggereert in hoge mate dat we het bij het bepalen van plaats en wijze van sterven voor het zeggen hebben. Een goede dood lijkt een kwestie van keus en zorgvuldige planning geworden. Dat is niet realistisch. Ook thuis kan de overledene alleen zijn geweest of zijn laatste uren met pijn, benauwdheid of angst hebben doorgebracht. Deze klachten zijn vaak beter onder controle te houden bij continue aanwezigheid van professioneel personeel, wat in het ziekenhuis makkelijker te realiseren is.
Keuzevrijheid verkeert in keuzedwang als we van de patiёnt verwachten dat hij ‘verstandig kiest’ en de patiënt het gevoel heeft te falen als hij zijn laatste dagen niet thuis doorbrengt. Het ziekenhuis moet weer gaan gelden als volwaardig alternatief.
Pollack K. Is home always the bests and preferred place of death? BMJ 2015;351:h4855.
Reacties
Er zijn nog geen reacties.
