Bent u een gemotiveerde huisarts die graag leert? Of bent u een huisarts die het allemaal wel een beetje gezien heeft en met al die verplichte nascholingen niet veel meer opschiet? Schoolt u bij omdat het u motiveert voor uw dagelijks werk? Of komt u vaker ongeïnspireerd en met een kater terug van een tegenvallende nascholing? Waarschijnlijk herkent u zich in allemaal wel een beetje.
Een leven lang leren, op weg naar de Huisarts Universalis. Het is het mooi gekozen thema van het NHG-congres en daarmee van dit congresnummer. Er klinkt een echo uit de renaissance in door van wedergeboorte en van traditie. En het beschrijft de vele terreinen waarin je jezelf als huisarts moet blijven bekwamen (en bovendien een veel mooier woord dan het populaire ‘duizendpoot’, wie wil nu zo’n insect zijn?). Maar vooral betekent het: blíjven ontwikkelen, en verbanden leren zien die de Homo Specialisticus niet ziet.
Leren is iets anders dan ‘innoveren’, het woord dat we zo vaak horen als het over de zorg gaat, en waar het gemakkelijk mee verward wordt. Wie innoveert wil veranderen, vaak met te weinig oog voor het bestaande goede. Wie leert die wikt en weegt, reflecteert en verdiept, staat open voor verandering en wil tegelijkertijd wat goed is houden. Veranderen moet, maar is geen doel op zich. Leren is dat wel.
Leren doen we individueel en collectief. Een huisarts volgt scholing en brengt die in de praktijk. Als groep leren we door samen te werken en gezamenlijke keuzes te maken. Zowel individueel als collectief doen wij Nederlandse huisartsen het volgens de kenners (zij die ervoor geleerd hebben) best aardig. Maar kan het nog beter.
Als het over leren gaat dan gaat het ook direct over wat onze taken zijn, wat goed genoeg is, hoe je samenwerkt, naar je eigen fouten kijkt, of je bereid bent serieus na te denken wat mensen van je vinden, hoe anderen het anders en misschien wel beter doen en ga zo maar door. Leren vereist een instelling van het individu, en een cultuur binnen de groep.
Wij hebben bij het samenstellen van dit congresnummer gemerkt dat bezig zijn met leren leerzaam is en inspireert. Er zijn in Nederland heel veel mensen actief om ons leren beter, leuker en effectiever te maken. Zeker bij de beroepsopleidingen gebeurt veel waar we allemaal van kunnen leren. In dit nummer proberen we de praktijk van het leren van huisartsen en de wetenschap van professionele ontwikkeling bij elkaar te brengen. We hopen dat u er iets van leert, maar vooral dat het u inspireert.
Sjoerd Hobma, Wim Verstappen