In de meta-analyse over NSAID-gel, -pleister of -crème werden 15 poliklinische RCT’s (3504 patiënten) geïncludeerd, waarvan 11 placebogecontroleerd (79%). Patiënten met een topicaal NSAID gaven na 4 weken een klinisch relevante pijnvermindering van 25 punten (95%-BI -31 tot -19) aan op een 100-punts VAS-schaal. Binnen de placebogecontroleerde onderzoeken was het relatieve effect echter veel minder groot: -6 punten (95%-BI -9 tot -4). Placebo-effect en natuurlijk beloop lijken dus een grote rol te spelen. Er waren voldoende data beschikbaar om te concluderen dat leeftijd, BMI, inflammatie, symptoomduur en radiologische artrosegraad geen voorspellende waarde hebben voor de respons. Vrouwen leken een grotere pijnreductie te hebben dan mannen (-7 punten versus -3 punten; p = 0,023), evenals patiënten met een hogere uitgangspijn (p < 0,001). De kwaliteit van de onderzoeken was redelijk tot laag.
In de NHG-Standaard Pijn zijn topicale of orale NSAID’s (in combinatie met paracetamol) de tweede stap van de medicamenteuze behandeling. Hoewel beide middelen even effectief zijn en topicale NSAID’s minder gastro-intestinale bijwerkingen geven, worden in de praktijk meestal orale NSAID’s voorgeschreven. Dit onderzoek laat weer zien dat topicale NSAID’s ook een duidelijk effect hebben en dat er geen subgroepen zijn waar dat effect groter of kleiner is. Het gebruik kan dus worden geadviseerd ongeacht leeftijd, BMI, klachtenduur of ernst van de artrose.
Literatuur
- Persson MSM, et al. Predicting response to topical non-steroidal anti-inflammatory drugs in osteoarthritis: an individual patient data meta-analysis of randomized controlled trials. Rheumatology (Oxford) 2020 Apr 10. DOI:10.1093/rheumatology/keaa113 [epub ahead of print].
Reacties (3)
Uiteraard niet 'on topic', maar topicale NSAID's komen in de praktijk denk ik neer op Voltaren gel. Dit middel heeft een hoge milieubelasting. Kijk hiervoor ook eens op https://www.rivm.nl/geneesmiddelen-in-milieu/risico-s-van-geneesmiddele…. Ibuprofen oraal kan dus ook uit deze overweging een betere keus zijn.
- Login om te reageren
Beste Luuk Vermei
Interessant en iets waar we in de praktijk denk ik weinig bij stil staan en ook weinig informatie over hebben.
Geldt de hoge milieubelasting specifiek voor Voltaren/diclofenac gel of ook voor de orale diclofenac? En als er verschil is, hoe is dat dan te verklaren? En is het dosisafhankelijk? Zijn er maatregelen te nemen om de belasting te verminderen?
En hoe zit het met de andere NSAID's, ketoprofen staat ook hoog genoteerd, verschilt dat van ibuprofen?
Veel vragen en misschien kan ik u uitdagen om voor H&W een nascholingsartikel hierover te schrijven?
Annet Sollie e-redacteur H&W
- Login om te reageren
Beste Annet Sollie,
Dank voor uw reactie en terechte vragen. Het eerlijke antwoord is dat ik het niet weet en dat ik denk dat we heel veel niet weten. Dit (https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2016-0111.pdf) lijvige rapport schrijft dat ibuprofen minder voorkomt, naproxen ook vrij hoog voorkomt maar relatief minder voorgeschreven wordt. Ik heb niet de illusie een nascholingsartikel te kunnen schrijven, wellicht kan iemand met specifieke kennis op dit gebied (de auteurs uit de genoemde link?) hier wel aan voldoen.
Persoonlijk denk ik wel dat topicale NSAID's grotendeels door het putje gaan zonder veel effect te hebben bewerkstelligt en heb ik meer vertrouwen in orale medicatie. Maar wellicht volledig onterecht.
- Login om te reageren