Alle nummers
Archief tijdschrift

2020, nummer 8

Jaargang
63
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • #Communicatie [Redactioneel]

    “Dokter, vorige keer zei u dat er niks aan de hand is, maar ik heb echt wat. Hoe kunt u zonder verder onderzoek zo snel weten dat ik niks heb?” Deze vraag brengt me waarschijnlijk niet van mijn conclusie af, maar de communicatie van mijn boodschap kan duidelijk beter. Volgens Houwen, die communicatieproblemen bij SOLK onderzocht, overkomt dit veel huisartsen.

  • Reacties ‘Placebo-effect bij injecties tegen hielspoor’ [Ingezonden]

    Reacties op het artikel ‘Placebo-effect bij injecties tegen hielspoor’ van Nadine Rasenberg.

  • Reacties ‘Palliatieve geneeskunde in sub-Sahara Afrika’ [Ingezonden]

    Reacties op het artikel ‘Palliatieve geneeskunde in sub-Sahara Afrika’ van Van der Plas WY et al.

  • Zoektocht naar een gezonde leefstijl

    Dit boek beschrijft de effecten van leefstijl op onze gezondheid. Met een diepe duik neemt de auteur de lezer mee op avontuur in ‘de wondere onderwaterwereld van leefstijl’. Op originele wijze en met vele voorbeelden beschrijft zij de werking van ons lichaam en de invloed van leefstijl hierop. De doelgroep bestaat in 1e instantie uit (potentiële) patiënten. Het boek is daarnaast ook geschikt voor zorgverleners die op zoek zijn naar het recept voor een optimale, duurzame, blijvende, maximaal haalbare, leefbare leefstijl.

  • Wat is de eerste medicatiestap bij astma?

    Tot op heden is het beleid bij astma bij volwassenen als volgt: als eerste stap SABA bij klachten (indien nodig) en als tweede stap het toevoegen van een onderhoudsbehandeling met ICS. GINA (Global Initiative for Asthma) adviseert sinds 2019 als eerste medicatiestap bij astma een combinatiepreparaat formoterol/ICS indien nodig. Uit een systematisch literatuuronderzoek blijkt dat deze behandelingen een gelijkwaardig alternatief vormen.

  • Zuurstofsaturatie meten met een smartphone

    Vanwege de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus is het voor huisartsen momenteel niet zo eenvoudig om de zuurstofsaturatie bij patiënten te meten. Patiënten kunnen echter ook thuis de zuurstofsaturatie meten met een pulse oximeter of smartphoneapp. Wij vroegen ons af of saturatiemetingen met een smartphone, aan de hand van de smartphone-LED en -camera, bruikbaar zijn voor de medische praktijk. Deze meetmethode blijkt helaas nog niet betrouwbaar.

  • De Corona Check-app: monitoring en advies

    Met de Corona Check-app kunnen gebruikers die denken dat ze COVID-19 hebben advies krijgen op basis van de coronasymptomen die ze dagelijks invullen. De app geeft aan of de gebruiker waarschijnlijk wel of niet corona heeft en of deze al dan niet acute behandeling nodig heeft. Ook verwijst de app naar de juiste zorgverlener.

  • Nieuw onderzoek naar fecaal calprotectine bij kinderen

    Rond 20% van de kinderen met chronische buikklachten wordt verwezen naar het ziekenhuis, maar verwijzing is niet altijd nodig. Eerder onderzoek liet zien dat fecaal calprotectine de aandoening inflammatory bowel disease (IBD) veilig kan uitsluiten in de huisartsenpraktijk. Nieuw onderzoek moet uitwijzen of deze test het aantal verwijzingen daadwerkelijk vermindert zonder kinderen met ernstige aandoeningen te missen.

  • Lood om oud ijzer?

    Veel vrouwen in de vruchtbare levensfase hebben last van ijzergebrekanemie. Huisartsen schrijven hun vaak dagelijkse ijzersuppletie voor, maar deze behandeling heeft bijwerkingen (zoals obstipatie). Wij gingen na of intermitterende ijzersuppletie een alternatief is. Dat bleek niet het geval te zijn, hoewel sterk bewijs hiervoor ontbreekt.

  • Topicale NSAID’s bij artrose

    Een meta-analyse van 15 RCT’s bij patiënten met knie- en handartrose laat zien dat topicale NSAID’s effectiever zijn dan placebo, vooral bij vrouwen en patiënten met hogere uitgangspijn. Leeftijd, BMI, inflammatie, symptoomduur en radiologische ernst van de artrose hadden geen voorspellende waarde voor de respons.

  • Hoog risico op ontwikkelen DM2 na zwangerschapsdiabetes

    Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben een 10 keer hoger risico op het ontwikkelen van diabetes mellitus type 2 (DM2) dan zwangeren met normoglykemische waarden. Dat risico is hoger dan tot nu toe werd gedacht, zo blijkt uit recent onderzoek.

  • Leren van calamiteiten op de HAP

    De kans dat een huisarts op de spoedpost te maken krijgt met ernstige pathologie is vele malen groter dan in de dagpraktijk. Het Netwerk Kwaliteit van InEen heeft in een calamiteitenanalyse een aantal kenmerken en klachtenpresentaties verzameld die de huisarts op de huisartsenpost kunnen helpen in de besluitvorming of er mogelijk sprake is van acute, ernstige pathologie.

  • Consistent gebruik van PBM bij COVID-19 is het effectiefst

    Om patiënten met het coronavirus veilig te kunnen helpen worden verschillende hygiënemaatregelen geadviseerd, waaronder persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Maar welk masker of schort is het best? Twee cochranereviews suggereren dat niet zozeer het type PBM, maar vooral de consistentie en uitvoering van het gebruik de middelen effectief maken.

  • Waarde van ecg-diagnostiek bij CVRM en diabetes

    Ecg-diagnostiek bij reguliere controles voor CVRM en diabetes is vooral zinvol op indicatie, niet als routinehandeling. Dat is de conclusie van een onderzoek onder 20 huisartsen in Nederland.

  • Een luisterend oor bij luchtweginfecties bij kinderen

    Luchtweginfecties (LWI) bij kinderen hebben een behoorlijke impact op het algemeen welbevinden van zowel het kind als het gezin, bijvoorbeeld door verstoorde nachtrust en slechte intake. In veel gevallen is er ook verzuim op crèche of school en werkverzuim bij ouders. Door tijdens het consult aandacht te besteden aan deze facetten kan de huisarts wellicht beter aansluiten bij de zorgen en verwachtingen van ouders.

  • POC-tests voor chlamydia niet betrouwbaar

    Een simpele 'point of care' (POC)-test die in de huisartsenpraktijk meteen kan worden afgelezen zou uiterst handig zijn voor snelle diagnostiek en behandeling van infecties met Chlamydia trachomatis. Uit een recente cochranereview blijkt echter dat deze sneltests verre van betrouwbaar zijn. Daarom worden ze vooralsnog afgeraden.

  • Grote interdoktervariatie bij overbodige diagnostiek

    Kijkend naar de aanbevelingen in NHG-Standaarden doen Nederlandse huisartsen nog te veel overbodige diagnostische handelingen. Ook op dit gebied bestaat er een grote interdoktervariatie. Veruit de meeste huisartsen houden zich aan de richtlijnen, maar een kleine groep is verantwoordelijk voor een groot aantal overbodige diagnostische handelingen.

  • Preventie van overgewicht bij kinderen

    Preventie van overgewicht onder de jeugd heeft een hoge prioriteit. Maar wat werkt? Uit een cochranereview over dit onderwerp blijkt dat interventies bij kinderen van 0 tot 18 jaar een klein tot zeer klein effect hebben op het verlagen van de BMI en het risico op overgewicht en obesitas.

Wetenschap

  • Door huisartsen ervaren communicatieproblemen bij SOLK

    Huisartsen spelen een belangrijke rol bij de zorg voor patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Veel huisartsen vinden SOLK-consulten uitdagend en ervaren problemen in de communicatie met patiënten met SOLK. Om te kijken waar huisartsen tegenaan lopen maakten we gebruik van stimulated recall. We filmden consulten, lieten dit aan zowel huisartsen als patiënten zien en interviewden ze.

  • Hoe en wanneer herkennen huisartsen SOLK?

    Huisartsen interpreteren symptomen al vroeg in het consult als somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Signalen die op SOLK kunnen wijzen zijn de manier waarop de patiënt de symptomen presenteert, symptomen die niet in een specifiek patroon passen en symptoomattributie door de patiënt zelf. De snelheid waarmee huisartsen symptomen als SOLK duiden suggereert dat de niet-analytische redeneerwijze een centrale rol speelt in het denkproces.

  • Delay bij TIA

    Patient’s delay en doctor’s delay zijn hardnekkige problemen bij een TIA, hoe urgent de beoordeling op een TIA-service ook is. Omdat de wachttijd kan oplopen tot enkele dagen, zouden huisartsen patiënten bij het vermoeden van een TIA standaard direct een plaatjesremmer moeten voorschrijven.

  • Oseltamivir bij infectie door een humaan coronavirus

    In een onderzoek tijdens 3 griepseizoenen tussen 2016 en 2018 bleek dat patiënten met griepachtige klachten een dag sneller herstelden wanneer oseltamivir werd toegevoegd aan de gebruikelijke zorg. Een nadere analyse laat zien dat dat niet alleen zo was bij influenza-infectie, maar ook bij infectie met humane coronavirussen.

  • Praktische aanbevelingen voor de diagnostiek van een TIA

    Een TIA is een belangrijk waarschuwingssignaal voor een herseninfarct, dus een snelle diagnose is belangrijk. Belangrijker nog is direct een plaatjesremmer voor te schrijven bij het vermoeden van een TIA. Er zijn nog geen betrouwbare biomarkers beschikbaar, maar er is wel een behoorlijk accurate klinische beslisregel in ontwikkeling die eventueel ook bruikbaar kan zijn voor huisartsen.

Praktijk

  • Endometritis puerperalis

    Endometritis is een infectie van het baarmoederslijmvlies (endometrium). De diagnose wordt gesteld wanneer er sprake is van koorts post partum die niet door een andere oorzaak verklaard kan worden. Manifestatie van endometritis gebeurt vaak op de 3e of 4e dag post partum. Late-onset endometritis kan zich echter tot 6 weken post partum presenteren.

  • Delay bij TIA [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Centrale rol huisarts bij stoppen met roken

    Stoppen met roken is een hele klus. Niet alleen voor de roker, maar ook voor de hulpverleners die bij het stoppen helpen. Longarts Wanda de Kanter van het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam vertelt over de rol die ze voor de huisarts ziet bij het stoppen met roken.

  • Ecg-casus ‘Wegraking’

    Patiënt : Een 73-jarige man meldt zich bij de huisarts. Voorgeschiedenis : Diabetes mellitus type 2, COPD Gold IID, hypertensie, osteopenie. Medicatie : Umeclidinium/vilanterol 1 dd 55/22 microg per inhalatie, losartan 1 dd 50 mg, metoprolol MGA 1 dd 100 mg, calcium/vitamine D 1 dd…

  • Een besneden vrouw met buikpijn

    Vrouwenbesnijdenis komt in Nederland voor bij specifieke groepen migrantenvrouwen. De huisarts moet zich bewust zijn van de mogelijke langetermijncomplicaties, vooral op urogenitaal terrein. Belangrijk is een respectvolle benadering met aandacht voor de biopsychosociale componenten van de klachten. De huisarts heeft een belangrijke rol in het signaleren en bespreekbaar maken van het probleem. Dat vereist een cultuursensitieve, niet-veroordelende houding.

  • Het wartenbergsyndroom

    Het wartenbergsyndroom betreft een beknelling van de sensibele tak van de n. radialis superficialis. De oorzaak van deze beknelling is vaak een verdikking van een pees rondom het verloop van deze zenuwtak. Deze aandoening zien we vaker bij kappers en tuinders, omdat zij beroepsmatig hun polsen herhalend proneren. Deze beweging leidt tot zwelling, waardoor beklemming ontstaat. Het syndroom wordt vaak gemist wegens zijn zeldzaamheid en het unieke, lastig te duiden gebied waar het syndroom voorkomt.

  • Hartritmestoornissen door xylometazoline bij patiënten met een lang-QT-syndroom

    Xylometazoline is geregistreerd voor de behandeling van een verstopte neus, al dan niet in combinatie met ipratropium. Na paracetamol is xylometazoline het best verkochte middel dat vrij verkrijgbaar is in de apotheek en bij de drogist. Bijwerkingencentrum Lareb krijgt geregeld meldingen binnen van patiënten met een lang-QT-syndroom die hartritmestoornissen krijgen na gebruik van middelen als xylometazoline. Wat zijn de risico’s van xylometazoline bij deze patiënten?

  • Premature ovariële insufficiëntie of premature onrust?

    Bij 1 op de 100 vrouwen begint de menopauze voor het 40e levensjaar. Men spreekt dan van premature ovariële insufficiëntie (POI). POI heeft een grote impact op de fertiliteit en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en osteoporose. Een tijdige diagnose is belangrijk voor vrouwen met een kinderwens, maar een al te snelle diagnose kan zorgen voor onnodige ongerustheid. Huisartsen kunnen dit voorkomen door adequaat bloedonderzoek aan te vragen en dit deskundig te interpreteren.

  • “Ik weet niet wat lock-down betekent”

    Meer dan twee miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen en schrijven. Zij hebben stress omdat ze informatie niet altijd begrijpen. Zeker nu, in corona-tijd. Huisartsen vinden het moeilijk om begrijpelijke uitleg te geven. Daarom hebben we dit artikel geschreven. Zodat huisartsen zien hoe ze over corona kunnen praten met makkelijke woorden. Huisartsen kunnen de terugvraag-methode gebruiken. Zo weten ze of de patiënt de informatie begrepen heeft. Het artikel zelf schreven we in makkelijke taal. Met korte zinnen, zonder moeilijke woorden en met koppel-tekens. Als voorbeeld dat het goed kan om makkelijke woorden te gebruiken.

Richtlijn

  • Herziene NHG-Behandelrichtlijn Aften

    Aften is een onschuldige maar vaak pijnlijke kwaal. Bij typische aften gaat het om pijnlijke, oppervlakkige ulcera van het mondslijmvlies. Vaak zijn ze niet groter dan een halve centimeter en verdwijnen ze binnen 2 weken vanzelf zonder dat er algemene ziekteverschijnselen bij optreden. De herziene NHG-Behandelrichtlijn Aften geeft aanbevelingen voor de diagnostiek en het beleid bij aften.

  • Nieuwe ontwikkelingen in de herziene NHG-Standaard Astma bij volwassenen

    De NHG-Standaard Astma bij volwassenen is volledig herzien. Zo zijn de diagnostische criteria aangescherpt om onder- en overbehandeling te voorkomen. Ook wordt aandacht besteed aan het voorkomen van overmatig SABA-gebruik en is het stappenplan voorzien van een alternatieve, gelijkwaardige behandeling.

NHG Forum

  • NHG-Triagewijzer vernieuwd

    Half augustus verschijnt de nieuwe NHG-TriageWijzer. Naast een bijgewerkt en up-to-date boek is er ook een volledig nieuwe online versie van de TriageWijzer, met dezelfde informatie als het boek. De digitale versie kan onafhankelijk of in aanvulling op het boek worden gebruikt. Huisarts Jesse van Burg begeleidde het traject inhoudelijk: “Er is een mooie verbeterslag is gemaakt, met inhoudelijke borging.”

  • Nachtelijke kramp in voeten [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Aan het eind van het consult brengt de 73-jarige patiënt van huisarts Heleen Nesse-Sijtsema het nog even ter sprake: hij heeft ’s nachts weer last van kramp in zijn voeten. Een poos geleden had hij er ook last van en er hydrokinine (Inhibin®) voor gekregen. Nu is het weer terug en vraagt hij zich af of hij hetzelfde medicijn kan krijgen.

  • “Kaderhuisarts houdt ervaring levend”

    Remco Vervoorn is kaderhuisarts en supervisor-coach: “Hoe leer je van ervaring? Door die vraag ging ik de NHG-Kaderopleiding Supervisie en coaching doen.”

  • Stroomversnelling [Column]

    Ik heb vroeger veel gekanood. In eerste instantie word je gegrepen door de stroom en kan je niets anders doen dan je mee laten voeren en zorgen dat je niet kopje onder gaat. Langzamerhand begin je de keerwaters te zien; de rotsen waarachter je kunt schuilen. Waar je even stil kunt liggen om bij te komen en te kijken hoe je verder gaat. Je leert technieken om ook tegen de stroom in te komen zonder zelf uitgeput te raken. Op een gegeven moment zoek je de moeilijkere watervalletjes en de hoge golven zelf op. Gewoon, voor de lol. Je kan je bijna niet meer herinneren hoe je begon. Je geniet van hoe soepel alles gaat.