De diagnose coeliakie wordt vaker gesteld dan gedacht

In de literatuur wordt gesuggereerd dat er voor elke gediagnosticeerde coeliakiepatiënt 5 tot 10 niet-gediagnosticeerde patiënten zijn. Om deze hypothese te testen, en om na te gaan welke symptomen huisartsen aanzetten tot het verrichten van een coeliakietest, werd recent onderzoek gedaan. De onderzoekers maakten daarbij gebruik van HIS-data uit 49 huisartsenpraktijken van het academische huisartsennetwerk van het VUmc Amsterdam. Zij zochten in de HIS-data van 207.200 patiënten van het jaar 2016 naar ICPC-code coeliakie (D99.06), vrije tekstfragmenten in consulten over coeliakie of gluten, en aangevraagde diagnostische testen naar coeliakie. 

De diagnose coeliakie was reeds gesteld bij 402 patiënten (prevalentie 0,19%). Van de totale onderzoekspopulatie hadden 1972 personen (0,95%) een glutengerelateerd contact met de huisarts, de meesten (72%) vanwege gastro-intestinale klachten. Bijna 11% volgde al een (partieel) glutenvrij dieet, vaak zonder duidelijke reden. Bij 66% (n = 1296) van de patiënten vroeg de huisarts een test naar coeliakie aan, waarbij maar 1,6% (n = 21) positief testte. Er was een aanzienlijke heterogeniteit tussen huisartsen in het type test dat werd aangevraagd. Alhoewel bepaling van tTGA (IgA-antistoffen tegen weefseltransglutaminase) het meest sensitief en specifiek is voor screening, vroegen huisartsen vaak anti-DGP (antistoffen tegen gedeamideerd gliadinepeptide) aan. De meeste patiënten die negatief testten, kregen uiteindelijk de diagnose prikkelbaredarmsyndroom. 

Dit onderzoek toont aan dat huisartsen vaak een test naar coeliakie aanvragen, maar dat de opbrengst van laagdrempelig testen gering is. Het aantal niet-gediagnosticeerde patiënten in Nederland valt mee: niet 5 tot 10 per reeds gediagnosticeerde patiënt, maar eerder 1,5 tot 2. De NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid adviseert dan ook niet voor niets alleen te testen in het geval van onverklaarde chronische intestinale klachten, gewichtsverlies of anemie.