Eerdere trials over dit onderwerp zijn vaak voortijdig gestopt, omdat strakkere bloeddrukregulaties in de interventiegroepen namelijk ook tot minder cardiovasculaire aandoeningen leidden, die vaak voorafgaan aan dementie. Daardoor hadden de trials vaak te weinig power om vast te stellen of een strakkere bloeddrukregulatie (< 150/80mmHg) onder ouderen ook dementie kan voorkomen. Onderzoekers van deze review brachten daarom individuele datapunten van 28.008 patiënten van 5 RCT’s samen voor een meta-analyse.
Effect van de interventie
De gemiddelde leeftijd was 69,1 jaar (SD: 9,3), en 46,8% van de deelnemers was vrouw. Bij de start van de studies was de gemiddelde bloeddruk 155,8 mmHg (21,5) over 82,9 mmHg (10,7). Onder de deelnemers met minimaal 2 jaar follow-up, waren 403 patiënten (2,9%) gediagnosticeerd met dementie tegenover 458 patiënten (3,3%) in de placebogroep. De meta-analyse liet een voordeel zien voor bloeddrukverlaging op de incidentie van dementie (odds ratio: 0,86; 95%-BI 0,74 tot 0,99), zonder toename in evidente bijwerkingen, zoals orthostase. De auteurs tonen aan dat 53% (95%-BI 27% tot 76%) van het effect van de interventie op dementie toe te schrijven was aan een lagere systolische bloeddruk. Een kanttekening is dat 60% van de deelnemers hoogopgeleid was, waardoor bevindingen minder generaliseerbaar zijn naar een doorsnee huisartsenpraktijk.
Preventieve uitdagingen
Deze grote meta-analyse toont aan dat bloeddrukverlaging onder 65-plussers leidt tot een lagere incidentie van dementie na 2 jaar. De trial roept daarmee ook de vraag op of we niet al eerder de bloeddruk strakker moeten beteugelen voor dementie, ongeacht het cardiovasculaire risico. En een praktische vraag is hoe we zorgen dat patiënten ook na deze 2 jaar trouw blijven aan de ingestelde therapie. Een uitdaging die helaas niet alleen geldt voor de preventie van dementie.
Lees meer over het onderzoek Blood pressure lowering and prevention of dementia: an individual patient data meta-analysis van R. Peters, et al.
Literatuur
- Peters R, et al. Blood pressure lowering and prevention of dementia: an individual patient data meta-analysis. Eur Heart J 2022;43:4980-90. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehac584
Reacties (3)
Voorstel voor een andere kop boven het artikel
De kop boven het artikel komt nauwelijks overeen met wat de besproken meta-analyse laat zien1. Op de eerste plaats werd niet de bloeddrukverlaging onderzocht, maar betrof het een meta-analyse van trials naar het effect van antihypertensiva. Dementie was hierbij niet steeds de primaire uitkomstmaat. Maar vooral wat moeten we in de praktijk als huisarts met het gevonden minimale verschil tussen het wel of niet meer dan 4 jaar voorschrijven van antihypertensiva om dementie te voorkomen? Op een aantal van 28.008 onderzoekdeelnemers (gemiddeld 69,1 jaar; SD 9,3) was het absolute verschil 0,4% (3,3 versus 2,9%) ten nadele van de met placebo behandelde patiënten. Dat betekent een NNT van 250. Met andere woorden er moeten 250 patiënten van gemiddeld ongeveer 70 jaar meer dan 4 jaar met bloeddrukverlagers behandeld worden om één geval van dementie te voorkomen. Bovendien kwam de gevonden oddsratio voor de incidentie van dementie met ‘statistisch krabben en bijten’ tot stand.
Samengevat: “Bloeddrukverlagers hebben nauwelijks zin om dementie te voorkomen”.
Hein Janssens, huisarts Lobith
- Login om te reageren
Bravo, ze zijn in staat geweest om een klinisch niet relevant verschil heel precies aan te tonen. Een nadeel dat bij de interpretatie van de resultaten van grote studies vaak wordt vergeten. Wat is NNT en NNH? Het is misschien een leuke bijvangst als je in het kader van CVRM ook het risico op dementie weet te verminderen, maar om nu alle 65-plussers aan de bloeddrukverlagende middelen te slingeren om dementie te voorkomen.
- Login om te reageren
Ha Michiel, dank voor uw reactie. De absolute risicoreductie houdt inderdaad helaas nog niet over.
Toch denk ik dat dit bemoedigende resultaten zijn, zeker gezien het feit dat er voor de preventie van dementie niet veel effectieve(re) andere alternatieven zijn. Natuurlijk, leefstijl aanpassingen zijn nuttig en zeker aan te moedigen, maar veel mensen die hoog risico lopen op dementie komen al in aanmerking voor antihypetensiva volgens geldende richtlijnen (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36398446/) voor (cardiovasculaire) preventie.
Des te meer reden om de tensies in die groep goed te beteugelen, met een gelijktijdige positieve bijdrage voor de preventie van dementie. Al lijkt deze op individueel niveau beperkt, op populatieniveau zet het zoden aan de dijk!
Hartelijke groet,
Silvan
- Login om te reageren
