Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 3

Jaargang
66
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: maart 2023

    Er zijn allerlei goede redenen om niet-gepaste zorg zo veel mogelijk terug te dringen. Laat je in 30 minuten bijpraten over welke vormen van zorg huisartsen het belangrijk vinden om terughoudend te zijn.

  • Documentaire geeft een kijkje in de spreekkamer van de huisarts

    De documentaire 'Even afwachten, een kijkje in het hoofd van de huisarts' van huisarts en documentairemaker Dick Walstock is een schot in de roos. De kern van de huisartsgeneeskunde komt mooi naar voren in beelden uit de spreekkamers van diverse dokters. De documentaire biedt prachtig materiaal voor eerstejaars huisartsen in opleiding, maar ook voor huisartsen die hun patiënten willen laten zien hoe het werkt in de spreekkamer.

  • Meer hart- en vaatziekten dan huisartsen voorspellen

    Het model dat huisartsen gebruiken om te voorspellen hoe groot de kans is dat iemand binnen 10 jaar een hart- of vaatziekte krijgt, onderschat het aantal mensen dat dit ook daadwerkelijk krijgt. Het risico is anderhalf keer zo groot dan het model verwacht, blijkt uit een eerstelijns onderzoek van het Radboudumc.

  • ‘Beter-niet-doen’-echo [Redactioneel]

    Als kersverse moeder stond ik met mijn 4 weken oude baby bij de jeugdarts. Na het horen van mijn studierichting zag hij plots een beenlengteverschil rechts. Of was het toch links? ‘Voor de zekerheid naar de kinderorthopeed.’

  • Bloeddrukverlaging toch zinvol om dementie te voorkomen

    Er is al jaren controverse of een strakke bloeddrukregulatie onder ouderen het risico op dementie veilig kan verlagen. Het gaat om ouderen van 65 jaar en ouder. Een grote meta-analyse van individuele trials onder 28.008 patiënten lijkt deze discussie nu te beslechten: bloeddrukverlaging leidt tot een lagere incidentie van dementie.

  • Nieuw onderzoek naar ervaringen van patiënten met een chronische aandoening

    Nederland heeft vanouds een sterke huisartsenzorg, maar we weten weinig over hoe mensen met een chronische aandoening deze zorg beoordelen. Ook weten we niet goed hoe landen en zorgsystemen hierin verschillen en kunnen we van elkaar leren. Nieuw internationaal onderzoek helpt om de zorg nog beter te laten aansluiten bij de behoeften van mensen met een chronische aandoening.

  • CRP-sneltest: minder antibiotica bij acute luchtweginfecties

    Bij patiënten met een acute luchtweginfectie kan de CRP-point-of-care-test (POCT) na anamnese en lichamelijk onderzoek helpen om een pneumonie uit te sluiten. Een recente cochranereview laat zien dat het gebruik van deze test kan helpen bij de beslissing om geen antibiotica voor te schrijven, ook bij kinderen.

  • Helpt psylocibine bij hardnekkige depressie?

    Psylocibine, de werkzame stof uit ‘magic truffels’, kan mensen met een therapieresistente depressie in elk geval tijdelijk minder somber maken. Dat blijkt uit een recent onderzoek uitgevoerd in 10 Europese landen.

  • Leefstijlinterventies bij (pre)diabetes verlagen mortaliteit niet

    Het is duidelijk dat leefstijlinterventies de suikerhuishouding verbeteren bij mensen met diabetes mellitus type 2. Deze interventies leiden ook tot minder hart- en vaatziekten. Of ze ook resulteren in een lagere mortaliteit was nog onduidelijk. Een meta-analyse van 11 trials stelt nu consistent vast dat leefstijlinterventies het langetermijnrisico op (cardiovasculaire) mortaliteit onder diabetici niet verlagen.

  • Vrouwelijke arts verwijst man vaker

    Vrouwelijke huisartsen verwijzen mannelijke patiënten vaker door dan vrouwelijke patiënten. Mannelijke huisartsen verwijzen mannen en vrouwen even vaak. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek. De auteurs concluderen dat het aantal verwijzingen kan dalen wanneer huisartsen beter gebruik zouden maken van persoonsgerichte communicatie.

Wetenschap

  • Oog voor diversiteit

    ‘Het is belangrijk dat de huisarts basiskennis heeft over genderzorg’, stelt Baudewijntje Kreukels, vorig jaar benoemd tot hoogleraar medische psychologie, in het bijzonder gender- en geslachtsvariaties. ‘Zij spelen immers een rol in de zorg voor deze patiënten. In de publieke discussie over het onderwerp worden de feiten niet altijd correct gebruikt, dus het is van belang op de hoogte te zijn van de actuele wetenschappelijke kennis.’

  • Identificeren en prioriteren van ‘beter-niet-doen’-aanbevelingen in NHG-richtlijnen

    Er zijn allerlei goede redenen om niet-gepaste zorg zo veel mogelijk terug te dringen. Dat kunnen we onder andere doen door beter-niet-doen-aanbevelingen in richtlijnen systematisch op te volgen. We formuleerden een top 30 van aanbevelingen uit NHG-richtlijnen die huisartsen aanraden om iets niet te doen of er terughoudend mee te zijn. Deze lijst kan huisartsen en patiënten bewustmaken van niet-gepaste zorg.

  • Uitgebreid labonderzoek bij anemie kan winst opleveren

    Anemie is slechts een symptoom, een aanwijzing dat er meer aan de hand is. Bij het stapje voor stapje uitdokteren van de etiologie blijken huisartsen niet het beste resultaat te behalen. Het MCV-algoritme, dat berust op micro-, normo- en macrocytaire anemie, is niet altijd betrouwbaar. Bij het vaststellen van anemie kan direct starten met een uitgebreid laboratoriumpanel winst opleveren in het verdere traject.

  • Angst- en depressieklachten bij hypertensiepatiënten vergroten de kans op een coronair event

    Welke hypertensiepatiënten lopen meer risico op een cardiovasculair event? Naast de bekende risicofactoren als een verhoogd cholesterol, roken en hogere leeftijd, is er nog relatief weinig bekend over de invloed van angst- en depressieklachten op het ontwikkelen van een cardiovasculair event. Wij onderzochten een willekeurige selectie van patiënten boven de 60 jaar die door hun huisarts voor hypertensie behandeld werden. We vonden een significant verband tussen angst- en depressieklachten bij inclusie en het optreden van een coronair event tijdens een follow-up van 8 jaar. Er was geen verband met andere cardiovasculaire events (CVA, atrium­fibrilleren, hartfalen) of algehele sterfte.

  • Ouderen met subklinische hypothyreoïdie hebben geen baat bij levothyroxine

    Huisartsen weten soms niet goed hoe ze met subklinische hypothyreoïdie (verhoogd TSH, normaal fT4) moeten omgaan. Dit geldt vooral wanneer het om ouderen gaat: ongeveer 1 op de 5 vrouwen boven de 65 jaar heeft deze afwijkende waarden. Sommige huisartsen starten direct met levothyroxinebehandeling en intensief bloedprikken, ook wanneer er geen klachten zijn. Andere huisartsen doen helemaal niets. De NHG-Standaard Schildklieraandoenin­gen voorziet niet in eenduidige aanwijzingen. Zeker nu de huisartsenpopulatie ouder wordt en patiënten thuis hun ­laboratoriumuitslagen kunnen inzien, is er een grote behoefte aan wetenschappelijk onderbouwde adviezen.

Praktijk

  • Zingevingsvragen signaleren, bespreken en begeleiden

    Voor veel huisartsen is aandacht voor zingeving een wezenlijk onderdeel van hun werk. Ze ervaren echter vaak dat ze er te weinig tijd voor hebben of voelen zich onzeker of onvoldoende bekwaam om vragen over zingeving te signaleren en bespreken. Wat verstaan we onder zingeving? Hoe kunnen de huisarts en praktijkondersteuner zingevingsvragen signaleren, bespreken en begeleiden? Wanneer verwijs je en naar wie? Deze nascholing biedt praktische handvatten voor zingevingszorg.

  • Subklinische hypothyreoïdie bij ouderen [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • ZorgDomein als oplossing bij inclusieproblemen

    De inclusie van deelnemers voor wetenschappelijke onderzoeken in de eerstelijnszorg valt bijna altijd zwaar tegen. Dit artikel beschrijft hoe een onderzoek naar een nieuwe diagnostische strategie daardoor bijna mislukte. Een alternatieve inclusieprocedure bleek echter wonderwel te werken.

  • Ecg-casus ‘Jong en uitgeput’

    Patiënt: Een 46-jarige man bezoekt het spreekuur met benauwdheidsklachten. Voorgeschiedenis: Milde slaapapneu, geen thuisbeademing nodig. Astma bronchiale, veelal klachtenvrij. Hij rookt 12 sigaretten per dag. ’s Winters heeft hij vaak virale infecties/exacerbaties, waarvoor hij soms…

  • ‘Verduurzamen geeft positieve energie’

    Huisarts en senior wetenschappelijk medewerker Richtlijnontwikkeling, Iris Wichers, houdt zich bij het NHG sinds 2017 onder meer bezig met duurzaamheid. Vooral het laten meetellen van duurzaamheid bij de ontwikkeling van richtlijnen vindt ze belangrijk. Daarnaast werkte ze mee aan het e-boek De groene huisartsen­praktijk.

  • Het gianotti-crostisyndroom geneest (meestal) vanzelf

    Het gianotti-crostisyndroom is een onschuldig viraal exantheem dat vooral voorkomt bij kinderen van 1–6 jaar na een virusinfectie. Behandeling is niet nodig. Het is belangrijk de ouders gerust te stellen met uitleg over het goedaardige beloop.

Richtlijn

  • Voorlichting en niet-medicamenteuze interventies centraal in NHG-Standaard Bedplassen

    De NHG-Standaard Enuresis nocturna uit 2006 is herzien en heet voortaan NHG-Standaard Bedplassen. Voorlichting en niet-medicamenteuze interventies blijven centraal staan in de aanpak. Deze interventies zijn nu gegroepeerd naar intensiteit. De plaats van medicatie is verder beperkt tot alleen incidenteel gebruik bij bijvoorbeeld een logeerpartij. Deze herziening besteedt ook meer aandacht aan adolescenten en volwassenen.

  • Aanpassing verwijsbeleid bij patiënten met chronische hepatitis B

    De NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen is gedeeltelijk herzien op het onderdeel hepatitis B. Alle patiënten met chronische hepatitis B worden verwezen naar een hepatitisbehandelcentrum voor diagnostiek en om het juiste follow-upbeleid vast te stellen. Daarnaast is de terminologie bij chronische hepatitis B vereenvoudigd.

NHG Forum

  • Verbeterde zoekfunctie website NHG-richtlijnen

    Met 6.738.254 bezoekers in 2022 is de website richtlijnen.nhg.org een belangrijke en veel geraadpleegde bron voor de huisartsenzorg. De website ontsluit meer dan 130 richtlijnen. Daarom besteedt het NHG naast de inhoudelijke kant van richtlijnen ook veel tijd aan de website waarop ze staan.

  • Afstemming academische huisartsafdelingen en NHG over wetenschap

    In Nederland zijn 7 afdelingen huisartsgeneeskunde verbonden aan een UMC. Een belangrijke taak van deze academische afdelingen is wetenschappelijk onderzoek doen ter onderbouwing van het huisartsgeneeskundig handelen. Ze doen dit naast hun betrokkenheid bij de opleidingen huisartsgeneeskunde. Een nauwe samenwerking met onze wetenschappelijke vereniging het NHG lijkt dan bijna een open deur.

  • In memoriam: Prof. Dr. C.A. (Kees) de Geus

    In januari 2023 is Kees de Geus op 92-jarige leeftijd overleden, huisarts en emeritus hoogleraar Huisartsgeneeskunde aan de Universiteit Maastricht (destijds Rijkuniversiteit Limburg). Hij was onder meer voorzitter van het NHG van 1975 tot 1980. Ook speelde hij een belangrijke rol in de wetenschappelijke ontwikkeling van de huisartsgeneeskunde.

  • NHG Facts & Figures 2021 & 2022

    Wat deed het NHG in 2021 en 2022? Hoeveel leden waren er en hoe was de samenstelling? Hoeveel richtlijnen werden er herzien? Wat waren de meest bezochte pagina's op Thuisarts.nl? Bekijk de facts & figures voor de antwoorden.

  • Zorginnovatiereis Catalonië: veel waardering voor huisarts

    In januari gingen 70 bestuurders uit het Nederlandse zorgveld op zorginnovatiereis naar Catalonië. De eerste lijn was met bestuurders van de LHV, InEen en het NHG goed vertegenwoordigd. Voor het NHG nam bestuurslid Eric Scheppink de honneurs waar. De reis voerde langs verschillende zorginstellingen, waaronder ziekenhuizen, gezondheidscentra en huisartsengroepspraktijken. In Catalonië staat de zorg voor vergelijkbare uitdagingen als in Nederland.